Από το Θέατρο Κυδωνία στο Θέατρο Σταθμός. Από τα Χανιά στην Αθήνα. Η παράσταση «Τάξη» επισκέπτεται την πρωτεύουσα, έχοντας ήδη στο ενεργητικό της μία υπέρ-επιτυχημένη πορεία και έναν μεγάλο αριθμό παραστάσεων με μεγάλη απήχηση στο κοινό. Κοντά μας έχουμε τον – εκ των πρωταγωνιστών – Αιμίλιο Καλογερή, ο οποίος έχει αναλάβει και τα κοστούμια της παράστασης και ο οποίος μιλά με ενθουσιασμό για τις δύο αυτές εκφάνσεις της τέχνης του, για το μέλλον, για το Θέατρο Κυδωνία, για τους συντελεστές και την υπέροχη ομάδα που έχουν φτιάξει. Θερμές ευχαριστίες στη Μαριάννα Παπάκη και τον Νώντα Δουζίνα, οι οποίοι φρόντισαν να πραγματοποιηθεί αυτή η συνέντευξη.

Πώς έγινε η προσέγγιση για τον συγκεκριμένο ρόλο; Τι ήταν αυτό που σας έκανε να πείτε το ναι και να πρωταγωνιστήσετε;

Ανήκω στο δυναμικό του Θεάτρου Κυδωνία από το 2010. Πρώτα σπουδαστής, έπειτα βοηθός σκηνοθέτη, μετά ηθοποιός. Και εκ παραλλήλου περνάνε από τα χέρια μου όλα τα γραφιστικά του θεάτρου, λόγω των σχετικών σπουδών που έκανα σε παρελθόντα χρόνο. Τελευταία αναλαμβάνω και τα κοστούμια των παραστάσεων. Παρακολουθώ τα βήματα του Κυδωνία σχεδόν από την ίδρυσή του και με τον Μιχάλη Βιρβιδάκη, εκτός από συνεργάτες, είμαστε πια πολύ καλοί φίλοι. Είναι χαρά και τιμή μου να δίνω ένα κομμάτι από τον εαυτό μου σε ένα θέατρο που προσφέρει ποιότητα στην πόλη. Η διάθεση συμμετοχής μου στις παραστάσεις, εφόσον φυσικά υπάρχει ρόλος για μένα, είναι αυτονόητη. Εξάλλου, είναι η τέταρτη φορά που συνεργάζομαι, ως ηθοποιός, με τον Μιχάλη.

Πόσο καιρό κράτησαν οι πρόβες; Πώς ήταν η συνεργασία με τους υπόλοιπους καλλιτέχνες που συμμετέχουν;

Οι πρόβες ξεκίνησαν την 1^η  Σεπτεμβρίου, όπως γίνεται πάντα με τις παραστάσεις που πρόκειται να ανέβουν μέσα στη χειμερινή περίοδο και κράτησαν μέχρι την 1^η Δεκεμβρίου, που κάναμε την πρεμιέρα του έργου. Αν και βέβαια αξίζει να σημειωθεί ότι οι πρόβες στο Θέατρο Κυδωνία δεν σταματούν παρά μόνο με τη λήξη των παραστάσεων… Η συνεργασία με όλους τους συντελεστές ήταν άψογη. Εξάλλου, όλοι είμαστε με κάποιον τρόπο δημιουργήματα του Θεάτρου Κυδωνία και αυτό βοηθά στην επικοινωνία, καθώς έχουμε μάθει να μιλάμε την ίδια καλλιτεχνική γλώσσα, να δουλεύουμε κάτω από τις ίδιες αρχές και για ένα κοινό στόχο που έχει να κάνει με μια παράσταση προσεγμένη σε όλες τις λεπτομέρειές της.

Υπήρξαν σημεία στον ρόλο σας, στα οποία εστιάσατε ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των προβών;

Ο ρόλος του δασκάλου Ρέι ΜακΚάφερτι είναι πολύπλοκος, όπως φαντάζομαι πως θα είναι κάθε δασκάλου που σέβεται τον εαυτό του και θέλει να κάνει τη δουλειά του σωστά. Και σε αυτή την προσπάθεια έρχεται αντιμέτωπος με την παγερή αδιαφορία των γονιών, με τα μαθησιακά προβλήματα των παιδιών, με το  εκπαιδευτικό σύστημα και την άκαμπτη λογική του και στο τέλος του έργου με την ίδια τη συνείδησή του, που του επιβάλει να πάρει σοβαρές αποφάσεις! Μόλις σας περιέγραψα την πορεία του ρόλου μου μέσα στο έργο.  Όλα τα παραπάνω λοιπόν δημιουργούν απίστευτες εντάσεις μέσα στην παράσταση, που για να παρουσιαστούν πειστικά πρέπει να μετρήσεις ξανά και ξανά το κάθε σου βήμα πάνω στη σκηνή, την κάθε χειρονομία, την κάθε λέξη που εκφέρεις… Τίποτα δεν αφήνεται στην τύχη.

Πώς το είδατε όλο αυτό, από τη γέννηση μέχρι την ολοκλήρωσή του και λίγο πριν παρουσιαστεί σε κόσμο;

Η διαδικασία των αναγνώσεων είναι πάντα το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της πρόβας, γιατί εκεί μπορείς να απλώσεις την φαντασία σου χωρίς κανέναν περιορισμό. Η ανάλυση του κάθε χαρακτήρα, της κάθε λέξης που λέει, κρύβει πάντα μία έκπληξη, καθώς διαπιστώνεις πως λίγο να αλλάξεις το φάλτσο του ήχου της λέξης, ξεπηδά ένα καινούριο νόημα!  Και αυτό το παιχνίδι δεν έχει τέλος, ακόμα ανακαλύπτουμε νοήματα πίσω από τις φράσεις και ας έχουμε κάνει ήδη ένα σωρό παραστάσεις! Και αυτό γιατί οι συγγραφείς, σε σημεία του έργου, σε αφήνουν να διαλέξεις εσύ το βάθος του λόγου. Η «γεύση» των λέξεων στο στόμα του ηθοποιού είναι από μόνη της ένας σοβαρός λόγος για να κάνει κανείς θέατρο, νομίζω. Και μετά τις αναγνώσεις η κίνηση, το στήσιμο των σκηνών, τα θρανία ως σκηνικός χώρος, ατέλειωτες ώρες προβών, ξενύχτια, φωτισμοί, λυτρωτική κούραση και υπέροχοι ήχοι από τον Δημήτρη Ιατρόπουλο…

Υπάρχει σκέψη να πάει αυτή η παράσταση όλη την επόμενη σεζόν;

Το έργο έκανε ήδη δύο κύκλους παραστάσεων, περίπου τριάντα τον αριθμό και νομίζω ολοκληρώνει την πορεία του εδώ. Εξάλλου ετοιμάζεται ήδη μια παραγωγή για τον Ιούλιο και μια δεύτερη για τον χειμώνα, για την οποία θα ξεκινήσουμε πρόβες την 1^η Σεπτεμβρίου.

Έχετε αναλάβει και τα κοστούμια στο έργο. Είναι κάτι που συνηθίζετε;

Ήταν κάτι που πάντα μου άρεσε και ήθελα να το αναλάβω! Δεν τολμούσα όμως να το ζητήσω. Παρόλο που μπορεί να μην είναι το αντικείμενό μου, πάντα πίστευα μέσα μου πως μπορώ να τα καταφέρω. Τα πράγματα ωρίμασαν στην Κασέτα της Λούλας Αναγνωστάκη (2023), όπου εγώ δεν έπαιζα στην παράσταση και έβλεπα τις πρόβες απ’ έξω. Τότε είπαμε με τον Μιχάλη να δοκιμάσω να αναλάβω τα κοστούμια στο έργο. Μετά από μία εξαντλητική έρευνα πάνω στην εποχή και στο έργο, όπου έφαγα τα πόδια μου σε όλα τα second hands των Χανίων και τα μάτια μου να ψάχνω στο ίντερνετ, άρχισα να φέρνω σιγά σιγά τα κοστούμια που άρεσαν στον σκηνοθέτη και έτσι δικαιώθηκα. Από την Κασέτα λοιπόν και μετά αναλαμβάνω με χαρά και τα κοστούμια, όπως συνέβη και με το έργο Τάξη.

Υπάρχει κάποιο άλλο πλάνο σας μελλοντικά, που να είναι ανακοινώσιμο;

Έχω αναλάβει, όπως σας είπα, το κοστούμι του έργου που ετοιμάζεται για την παράσταση του καλοκαιριού και το αισθάνομαι ως μια μεγάλη πρόκληση εξαιτίας της εποχής όπου εκτυλίσσεται (19^ος αιώνας), αλλά και του χαρακτήρα που υποδύεται ο ηθοποιός. Το φθινόπωρο επίσης ξεκινάμε πρόβες για τη νέα παραγωγή του θεάτρου, όπου μου έχει ζητηθεί να συμμετέχω και πάλι ως ηθοποιός, ερμηνεύοντας έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα ρόλο.

Το «περίφημο» προεδρικό διάταγμα, το οποίο μετατρέπει τα πτυχία των καλλιτεχνών σε απολυτήρια λυκείου σας απογοήτευσε; Σας στενοχώρησε; Σας θύμωσε;

Προφανώς με θύμωσε και με απογοήτευσε. Η ειρωνεία είναι ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την εισαγωγή σε αυτές τις σχολές ήταν το απολυτήριο λυκείου! Κρίμα…

Τι είναι αυτό που σας κάνει – ως κινητήρια δύναμη – να υπηρετείτε την τέχνη σας με τόσο ενθουσιασμό;

Η υπέρβαση. Το να υπερβαίνει κάποιος τον εαυτό του οδηγεί πάντα σε κάτι υψηλότερο, πιο πνευματικό, πιο περίπλοκο.

Ο Έλληνας στηρίζει τέτοιες εκδηλώσεις; Στηρίζει τον πολιτισμό;

Ο Έλληνας σε ένα βαθμό στηρίζει το θέατρο. Σίγουρα όχι αρκετά, ώστε να είναι βιώσιμο. Ειδικά σε μία πόλη όπως τα Χανιά, τα προβλήματα είναι μεγάλα. Υπάρχουν αρκετές προσπάθειες, αλλά ελάχιστες από αυτές ευδοκιμούν. Σε αυτό το κομμάτι το θέατρο Κυδωνία, με τεράστια προσωπική προσπάθεια από τον Μιχάλη Βιρβιδάκη και με ελάχιστη οικονομική βοήθεια, καταφέρνει και ξεχωρίζει.

Κώστας Κούλης

Αιμίλιος Καλογερής
Γεννήθηκε στην Αθήνα και ζει στα Χανιά. Τελείωσε τη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Κυδωνία (2015). Με τον Μιχάλη Βιρβιδάκη συνεργάστηκε ως ηθοποιός στις παραστάσεις Το τάβλι (Κόλιας) του Δημήτρη Κεχαΐδη, (2017), Eigengrau (Τιμ Μάρφιν) της Πενέλοπι Σκίννερ, (2021), Πάροδος (Συγγραφέας) του Κοσμά Πολίτη, (2022), και ως βοηθός σκηνοθέτη στις παραστάσεις Παντελόνι από λέπια της Ελίζαμπεθ Κούτι (2014), Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη Βουλή των Ελλήνων την Άνοιξη του 1932, (2015), Λαμπεντούζα του Άντερς Λουστγκάρτεν, (2016), ενώ επιμελήθηκε τα κοστούμια στις παραστάσεις Η κασέτα της Λούλας Αναγνωστάκη, (2023) και Ιφιγένεια στο Σπλοτ του Γκάρι Όουεν (2023). Σπούδασε γραφιστική και διακόσμηση εσωτερικών χώρων. Από το 1992 εργάζεται επαγγελματικά ως γραφίστας στα Χανιά. Έχει παρουσιάσει έργα digital art σε τρεις ατομικές και αρκετές ομαδικές εκθέσεις.