Τρελοκομείο! Κυρίες και κύριοι, τούτη εδώ παίζει να είναι η πιο παλαβή παράσταση της χρονιάς. Και το γράφω από τώρα, προσέξτε. Δεν θα ανεχθώ παρεμβάσεις μετά. Εδώ μία κυρία τόλμησε και πέρασε από τη μέση του σκηνικού – κι εσύ, μωρή καρακαηδόνα, ντιπ δεν πρόσεξες – και την «έλουσε» ο ίδιος τύπος. «Εεεε! Πού πας; Θα μας γαμήσεις»; Και η κυρία άνοιξε με απορία το στόμα της και έγινε κατά τι πιο ερωτεύσιμη.

Η χρήση του σώματος από τον ηθοποιό είναι αξιοθαύμαστη. Κρατά τα χέρια του σε διάταση, υπομένοντας ένα σωματικό μαρτύριο που εντείνει την ψυχολογική πάλη του ήρωα. Αυτή η φυσική καταπόνηση δεν αποτελεί μόνο μέρος της ερμηνείας, αλλά γίνεται και μέσο επικοινωνίας με το κοινό, μετατρέποντας την παράσταση σε μια καθηλωτική εμπειρία.

Η σεζόν για τις παιδικές παραστάσεις ξεκίνησε με το δεξί. Είδαμε ένα θαυμάσια δοσμένο έργο, με όμορφα σκηνικά (ρεσιτάλ έμπνευσης και εφαρμογής από την κυρία Γεωργία Μπούρδα) και μάλιστα ψηφιακά, με περιοχές μαγικές και την οθόνη στο πίσω μέρος της σκηνής να δείχνει έναν πλανήτη σε διάφορες μεριές του. Χωράφια, θάλασσες, πειρατικά πλοία, φωτιά στον ουρανό και χαρά στην ψυχή. Ο κύριος Τζαβάρας μας φρόντισε ιδιαίτερα. Πήρε μία ιστορία υπέροχη (υπογράφει και τη διασκευή, μαζί με τον κύριο Γιώργο Ζαφειρόπουλο) και την έκανε περιβάλλον μας.

Ο κύριος Τάκης Παλαντζίδης υποδύεται έναν διαφορετικό Οδυσσέα, έξω από τα έπη του Ομήρου ή του Joyce. Αυτή τη φορά ο πολυμήχανος είναι απλά ένας γλυκύτατος γερούλης, ο οποίος βάλλεται από μία ύπουλη αρρώστια. Είναι αεικίνητος, διαθέτει και εκείνη την απίστευτη χροιά… Κοιμάται στο ταβάνι, φλερτάρει και χορεύει, θυμάται και ξεχνά, με το δεύτερο να υπερνικά το πρώτο. Δίνει μαθήματα υποκριτικής και καταφέρνει να δημιουργήσει μία γλυκιά μελαγχολία σε όλους μας

Η Χριστίνα Πετρολέκα θα μας οδηγήσει στη μοναξιά του σημερινού κόσμου, μέσα από αστείες στιγμές ενός χαρακτήρα που ενσαρκώνει μοναδικά, κάνοντας χρήση του ταλέντου της θεατρικής κλόουν και ξυλοπόδαρης, που διαθέτει. Είναι ολομόναχη στη σκηνή, αλλά δημιουργεί ένα ζωντανό γεμάτο θίασο.

Δεν το συζητώ ότι πάτε και βλέπετε αυτή την παράσταση χθες κιόλας. Είναι ο ιδανικός τρόπος να ανοίξετε τη σεζόν, είναι σφαλιάρα και κλωτσιά στα αχαμνά μίας κοινωνίας που προτιμάει την αλήθεια «γουίδ ε τουίστ» (Τουίστ, ε; Συγκρατήστε το αυτό το τελευταίο), παρά ως έχει.

Ήταν πραγματικά μια αξέχαστη εμπειρία αυτή η παράσταση και νοιώθουμε ευγνώμονες που την παρακολουθήσαμε.

Για το τέλος έμεινε η ψηφοφορία των ενόρκων, δηλαδή του κοινού. Αποτέλεσμα 95 – 145. Το ποια ήταν η απόφαση, δεν έχει σημασία. Σε κάθε παράσταση θα είναι διαφορετική.

Οι κύριοι Νεκτάριος Μάστορης, Γιώργος Χατζηθεοδώρου και Γιώργος Κορρές. Ο τελευταίος μάλιστα πρόλαβε και έμαθε τα λόγια και κάνει ό,τι είδατε, βλέπετε και θα δείτε, μέσα σε μόλις δύο ημέρες! Οι τρεις τους λοιπόν δεν άφησαν πέτρα πάνω στην πέτρα, έχοντας σαν βάση δυο-τρία απλά πραγματάκια.

Μπροστά μας βρίσκεται ο κύριος Μάρκος Γέττος, o οποίος υπογράφει και το κείμενο. Ο Νίκος για απόψε. Αφηγείται. Πηγαινοέρχεται. Πέφτει κάτω. Σηκώνεται. Πασαλείβεται με χώμα. Πίνει νερό. Χτυπιέται. Αφηγείται. Στέκεται. Σταματά να μιλά. Κοιτάζει. Αφηγείται.

Το ζευγάρι επί σκηνής σε τραβάει κι εσένα μέσα σε αυτή την παρτίδα που παίζει, σε αυτό το τανγκό μίσους και αγάπης, μιας αγάπης που είναι έτοιμη να πέσει σε γκρεμό για χάρη της κοινωνικής ανόδου. Η κυρία Λειβαδάρα συγκλονιστική, κατάφερε να μας κάνει να νιώσουμε και εμείς εγκλωβισμένοι σε έναν γάμο αλλοιωμένο. Ο κύριος Καλφάκης, πιο ώριμος και πιο συνειδητοποιημένος, ο ίδιος φανερά αηδιασμένος με τον Λεωνίδα προς το τέλος, μετά τη συγκλονιστική μεταμόρφωση, φωνάζει της Ελένης «να μην πάρει μαζί της τίποτα από το σπίτι ενός ξεφτίλα».

Το κείμενο έχει σημεία με εξαιρετικό χιούμορ. Και το τονίζω αυτό. Είναι λεπτό, είναι προσεγμένο, έχει υψηλή αισθητική και πραγματικά το κοινό το αναγνώρισε.

Η ταλαντούχα σολίστ Fernandez Menes Natalia και ο βραβευμένος σολίστ Julian Mackay είναι οι δύο βασικοί πρωταγωνιστές της υπέροχης αυτής μουσικής ιστορίας. Μιας ιστορίας σκηνοθετημένης σύμφωνα με τις οδηγίες του Alexander Mogilev, πάνω σε συνθέσεις του μοναδικού Smirnov Arsenii, οι οποίες συνδέονται άψογα με τη μουσική καθοδήγηση από τον διάσημο μαέστρο και ιδρυτή της Συμφωνικής ορχήστρας Arman Urazgaliev.

Μια διπλή παράσταση μας περιμένει, από Παρασκευή έως Δευτέρα, στις οκτώ το βράδυ, στο ΤΗΕΑΤRE OF THE NO, μέχρι τις 16 Σεπτεμβρίου.  Η πρώτη παράσταση αφορά το έργο του Jibbe Willems “RESISTANCE IN A TIME OF PEACE”. Το έργο επικεντρώνεται στην έννοια της αντίστασης, όχι σε περιόδους φανερού πολέμου ή καταπίεσης, αλλά σε καιρό ειρήνης – όταν οι γραμμές μεταξύ του σωστού και του λάθους μπορεί να γίνουν θολές και το διακύβευμα της αντίστασης είναι λιγότερο σαφές.

Η σκηνοθεσία του Δημήτρη Καρατζά ήταν προσεγμένη και ισορροπημένη, επιτρέποντας στους ηθοποιούς να αναδείξουν τις ερμηνείες τους χωρίς περιττές υπερβολές. Ο Καρατζάς φρόντισε να δώσει χώρο στο συναισθηματικό βάρος του έργου, με την ένταση να κλιμακώνεται σταδιακά μέχρι την κορύφωση της τραγωδίας. Επίσης, η χρήση του φυσικού χώρου ήταν ιδιαίτερα ευρηματική, με το περιβάλλον του θεάτρου Βράχων να ενισχύει την αίσθηση της μοίρας και της παντοδυναμίας των θεών.

Ο συγκλονιστικός Robert McNamara αφήνεται στον ρόλο του πιθήκου. Γίνεται ορμητικός, γίνεται entertainer, φορά το ανθρώπινο «ρούχο», προσπαθώντας να μας πείσει ότι έγινε άνθρωπος. Κάποιες φορές με χιούμορ και άλλες με βαθιά πίκρα, εξιστορεί όλα όσα τράβηξε στα χέρια των ανθρώπων. Στο πρόσωπό του υπάρχει ακόμα η ουλή της αιχμαλώτισής του, η μία από τις δύο για την ακρίβεια. Προτίθεται να μας δείξει και τη δεύτερη για να πειστούμε.

Το κοινό ετερόκλητο και από διάφορα σημεία της μεγάλης γαλάζιας σφαίρας. Από την Καστοριά και από το εξωτερικό, άνθρωποι που διάβασαν για την εκδήλωση και ήλθαν να περάσουν καλά. Και πέρασαν, είμαι σίγουρος. Ο Walter, που ανέβηκε και μίλησε για τα καλά της χώρας μας, για τα όχι-και-τόσο-καλά της χώρας μας, για τις Ελληνίδες και τους Έλληνες. Και έβγαλε μπόλικο γέλιο. Ο Τάσος, που τον έχω δει και σε ελληνικό stand up, ήταν επίσης εξαίρετος, με τις αναφορές τους στους straight looking gay συνανθρώπους μας και τις αντιδράσεις των άλλων για ό,τι τους φαίνεται κάπως στριφνό στην κατάποση…

Το πρωτοποριακό σκηνικό της Μικαέλας Λιακατά δεσπόζει στον χώρο και δίνει έναν αέρα αίγλης και μεγαλοπρέπειας, ενώ παράλληλα λειτουργεί σαν μέσο εστίασης φωτισμού και βίντεο, καθώς ενσωματώνει όλα τα τεχνολογικά μέσα της παράστασης. Τα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα διαπερνούν τον χρόνο και φαντάζουν ταυτόχρονα σύγχρονα και εποχής, δίνοντας ένα ξεχωριστό αέρα και θεατρική υφή στις προσεγμένες κινήσεις των ηθοποιών, υπό την κινησιολογική καθοδήγηση της Πατρίσιας Απέργη και τη μουσική του Σταύρου Γασπαράτου.   

Ο βοηθός του δικαστή, ο κύριος Αργύρης Αγγέλου, είναι σε κέφια και μεγάλη φόρμα. Σερβίρει τις ατακάρες του με άνεση, το διασκεδάζει και κάνει το κοινό να γελά χωρίς να κοπιάσει. Από την άλλη μεριά, ο επιθεωρητής, ο κύριος Βασίλης Πουλάκος, είναι πολύ τίμιος στην προσέγγισή του, βγάζει γέλιο και δίνει πάσες στους συμπρωταγωνιστές του, για ακόμα περισσότερο γέλιο. Στον ρόλο του δικαστή, ο κύριος Γιώργος Κιμούλης, ο οποίος έχει σκηνοθετήσει την παράσταση και έχει αναλάβει τη διασκευή του κειμένου. Και μόνο που έφερε ενώπιόν μας αυτή την ιστορία, του πρέπουν πολλά μπράβο. Όσο για την απόδοσή του… Γελούσαμε συνέχεια. Συνέχεια όμως!

Πάνω από δυόμισι ώρες κράτησε η παράσταση! Μπεν Χουρικών διαστάσεων μοτίβο, μόλις στην πρώτη από τις πολλές στάσεις της περιοδείας. Και αυτό έχει να κάνει φυσικά με το πόσο συμμετέχει το κοινό και σε τι κέφια είναι οι ερωτώντες. Κάπως έτσι επηρεάζονται η δομή και η πλοκή και κάπως έτσι έγινε θρύλος αυτή η παράσταση. Ο κόσμος που ήλθε το θέατρο ήξερε τι να περιμένει; Ήξερε ότι από ένα σημείο και μετά θα ανάψουν τα φώτα;

Η Αμαρυλλίς και ο Dirk είναι ευθυγραμμισμένοι πλήρως στους ρόλους τους. Ακροβατούν στα νοήματα του έργου. Στηρίζουν τους ήρωές τους με παιχνιδιάρικες σπίθες, πυρπολώντας τη φαντασία των θεατών. Χρησιμοποιούν εξαιρετικά τις μικρές πινελιές κωμωδίας, δημιουργώντας πιο «γεμάτες» δραματικές εντάσεις.

Ο Κωνσταντίνος ακροβατεί ανάλαφρα ανάμεσα στους ρόλους με σταθερότητα. Τον παρακολουθούμε με κομμένη την ανάσα, κρεμόμαστε από τα λόγια του, από τις κινήσεις, τις αντιδράσεις του. Το βλέμμα του είναι «ντυμένο» άλλοτε με φόβο, πένθος, απορία, απώλεια και μοναξιά και άλλοτε με στοργή, αγάπη, φιλία. Στο στέρνο σου φουντώνουν οι αντιδράσεις που σου προκαλεί όλο αυτό. Έχεις χωθεί στον συναισθηματικό κυκεώνα που σου προσφέρει ανιδιοτελώς ο πρωταγωνιστής.

Αρχικά θα πρέπει να πω πως όλοι όσοι μπορούν, θα πρέπει να δουν αυτή την παράσταση. Για να δουν πώς είναι να αποτελείς γρανάζι μίας καλολαδωμένης μηχανής. Για να καταλάβουν πως ένα θεατρικό έργο επί σκηνής είναι ζωντανός οργανισμός. Με βούληση δική του. Συγκινηθήκαμε πολύ από τις διάφορες σκηνές αυτής της σπονδυλωτής ιστορίας, από τις διάφορες εκφάνσεις της. Μέσα από ένα τσούρμο μικρές παράλληλες ή τεμνόμενες υπό-ιστορίες, έχουμε ένα βασικό θέμα, μοιρασμένο σε ανθρώπινες ζωές. Είναι η ζωή μας ένα όνειρο; Είναι τα όνειρά μας οι ζωές μας;

«Παραείμαι άνθρωπος και θα τα καταφέρω»! Αυτό είναι και το μότο ολόκληρης  της παράστασης. Το “Odysseus“ διαφαίνεται ως ένα ανθρωποκεντρικό έργο, όπου οι άνθρωποι λειτουργούν ως θεοί , αψηφώντας τη θρησκεία, τους χρησμούς, την ίδια τους τη μοίρα. Άνθρωποι ζηλευτοί, ακόμη και από τους ίδιους τους θεούς. Τολμώ να πω πως ίσως και να φαίνονται μηδενιστές και αλαζόνες. Όμως το “Odysseus” απλώς υπεροτονίζει την ανθρώπινη υπερδύναμη που εν τέλει θα σε οδηγήσει στον προορισμό σου. Αρκεί εσύ να απολαύσεις τη διαδρομή και να σταθείς στη δίκη σου δύναμη.

Είναι κάτι πρωτοποριακό, είναι απίστευτα καλαίσθητο και συνδυάζει όλες τις τέχνες στο αυτό έργο. Στο μπιζάρισμα χαρήκαμε – και μάλιστα με το παραπάνω – την ομάδα που παρουσίασε αυτό το θέαμα, η οποία μάλιστα χαιρέτισε, έτρεξε κατά μήκος της σκηνής, άπλωσε το χέρι για απανωτά hi-five και έδειξε ότι μπορεί να το διασκέδασε περισσότερο από όλους μας. Είναι μία παράσταση που αποτελεί πρώτης τάξεως ξύπνημα για τις αισθήσεις, τη λογική μας, τον ίδιο μας τον νου, αφού τον τσιγκλάει σε πολλά σημεία και δεν αφήνει τίποτα να πέσει κάτω.

Η φαρσοκωμωδία “The Last lunch” του Yoel Wulfhart ανοίγει ένα δρόμο προς εμάς να ξεπεράσουμε τους φόβους μας και να σκεφτούμε τη ζωή, να κάνουμε έναν απολογισμό βλέποντας επί σκηνής αυτά τα υπερταλαντούχα παιδιά να υποδύονται εμάς. Μέσα από το χιούμορ που περικλείει το κείμενο, μέσα από τις αλήθειες που αναδύονται σε κάθε σκηνή, έχουμε τη δυνατότητα να εισχωρήσουμε μέσα μας και να αναλογιστούμε, να πάρουμε αποφάσεις και να οδηγήσουμε τη ζωή μας σε αυτό που θα θέλαμε να είναι.

Ο κυρία Κυριαζή σκηνοθέτησε ένα έργο με τρόπο που να προκαλεί το ενδιαφέρον. Έχει να διηγηθεί μία ιστορία μεγάλη σε διάρκεια και θέλει να το κάνει με τρόπο μινιμάλ αλλά και μπαρόκ. Και το καταφέρνει. Η ύφανση και η πλοκή εμφανίζονται και παρουσιάζονται σαν έργο που φεύγει από το θέατρο και γίνεται κάτι άλλο, πιο πολυδιάστατο, πιο «φιλικό στον χρήστη». Πανέξυπνη η χρήση τραγουδιών εποχής, από ηχογραφήσεις εκείνης της εποχής και πολύ πιο παλιές, που λειτούργησαν σαν το άτυπο soundtrack της παράστασης.

Γνώμη μου είναι να έχετε διαβάσει γι’ αυτό το έργο, πριν πάτε να δείτε την παράσταση. Ομολογώ πως δεν το έκανα και ήταν το πρώτο πράγμα που θέλησα να κάνω, μετά το πέρας του έργου. Γιατί, εκεί προς το τέλος, όταν οι ατάκες ίπταντο πάνω από το κοινό, άρχισα να σκέφτομαι «Τι διάολο… Μήπως και οι τρεις είναι…». Μήπως λοιπόν; Ήταν μία σχεδόν εξωσωματική εμπειρία το ότι πήγα αδιάβαστος και ανυποψίαστος, από την άλλη όμως, αν είχα διαβάσει, θα είχα γίνει κοινωνός αυτού του «Τι έγινε μόλις τώρα;».

Η πανέξυπνη σκηνοθεσία του κυρίου Χάρη Πεχλιβανίδη, ο οποίος είχε και την ιδέα να γίνει έργο το συγκεκριμένο θέμα και ο οποίος το χειρίστηκε ιδανικά, με τη βοήθεια της κυρίας Κορίνας Βασιλειάδου (σύμβουλος δραματουργίας), τοποθετεί ένα βουνό από κουβέρτες και κυβικά καθίσματα στο κέντρο της σκηνής και το «κατεδαφίζει», αποκαλύπτοντας το πρόσωπο που δεν θα ξαναδούμε. Παίρνει το κείμενο και το κάνει μανιφέστο. Ξεσπά κατά εκείνων που κάνουν κακό γιατί «καιρός ήταν». Ξεσπά κατά εκείνων που κάνουν κακό γιατί «μίλαγε πολύ».

Ο Αυστριακός σκηνοθέτης Martin Scharnhorst, ο οποίος έχει επιμεληθεί και τη δραματουργική επεξεργασία, φροντίζει να δείξει αμέσως την παθογένεια στη σχέση των συγκεκριμένων δύο ανθρώπων. Η οποία τέμνει πολλά σύγχρονα «ζευγάρια». Δεν ξέρουμε καλά-καλά το όνομα του άλλου και επιζητούμε τη σχέση. Δεν είναι ταινία η ζωή μας, θα θέλαμε όμως να τη ζήσουμε έτσι. Χωρίς Happy End, αλλά με happy ending. Σημεία των καιρών.

Ο χειμαρρώδης αφηγηματικός μονόλογος της Μαρίζας Τσιακουμάκη ήταν μια απέραντη λίμνη μνήμης. Είμαι σίγουρη πως όλοι βρήκαμε σημεία, καταστάσεις και συμπεριφορές γνώριμες και ήλθαμε εύκολα σε σύμπνοια με την ηρωίδα. Ο μονόλογος ήταν ένα συνεχόμενο περιστροφικό μονοπάτι που σε ταλάνιζε σε κάθε σημείο του «ταξιδιού». Η Μαρίζα χειρίστηκε άψογα τον ρόλο της. Είχε ένα μοναδικό τρόπο να σε φέρνει κοντά της και να δημιουργεί μοναδικές  συγκινησιακές στιγμές. Ο Τάσος Φραγκιάς έδωσε πνοή στο κείμενο, μέσα από μια κωμικοδραματική σκηνοθεσία, που κράταγε στο απόγειο την προσήλωσή μας. Έδωσε χώρο στην ηρωίδα να αναπτυχθεί, να ανοίξει τα ψυχικά της φτερά, να λυτρωθεί αφηγούμενη την ιστορία της.

Και κάπου εκεί εμφανίστηκε ο κύριος Ορέστης Τζιόβας. Απίστευτος! Απερίγραπτος! Ένας πρωταγωνιστής σε δαιμονιώδη κατάσταση, βασισμένος σε έναν ρόλο αβανταδόρικο, τον οποίο όμως μετέτρεψε σε κάτι δικό του. Σαν Ριχάρδος ήταν τόσο καλός, που τον μισήσαμε. Με το ένα του χέρι να «κινείται» σαν παράλυτο, με κίνηση και στάση σώματος που αποτέλεσε βασικό κομμάτι του χαρακτήρα του και με χροιά άλλο τόσο εντυπωσιακή, κατέλαβε τη σκηνή.

Κειμέναρα από τις κυρίες Παναγιώτα Κωνσταντινάκου και Ιωάννα Λιούτσια (οι οποίες υπογράφουν και τη δραματουργία και τον κύριο Παντελή Φλατσούση (τον σκηνοθέτη της παράστασης), που εστίασε σε μεγάλες στιγμές της συγκεκριμένης δεκαετίας, στη χώρα μας και τον πλανήτη ολόκληρο. Οι Ολυμπιακοί αγώνες, η ενδεκάτη Σεπτεμβρίου, το τρομοκρατικό χτύπημα στη Μαδρίτη, είναι μερικά μόνο από αυτά που συνέβησαν, που περιγράφονται, που βιώθηκαν, που αναλύθηκαν.

Ο κύριος Γεράσιμος Γεννατάς είναι εξαιρετικός στον ρόλο του Ντάνιελ.  Καταφέρνει να σε ταρακουνήσει, να σε βάλει να σκεφτείς, να βιώσεις. Να δεις τα πράγματα από μια άλλη σκοπιά. Ορθώνει τις αξίες και τα ιδανικά σου. Αγανακτείς βλέποντας τον διασυρμό ενός αθώου, προσπαθείς να κατανοήσεις πως εσύ μέσα σε αυτό το σαθρό σύνολο της κοινωνίας μπορείς να κόψεις τον ομφάλιο λώρο και να βγεις αλώβητος και αναγεννημένος και πως μπορείς να κάνεις και την κοινωνία που ζεις πιο ανθρώπινη. Πιο ουσιαστική.

Ομοιόμορφα ντυμένα τα αγόρια, ομοίως τα κορίτσια, με το γούστο και την καλαισθησία του κυρίου Πάνου Κούγια (άλλως H_Theia_Soula). Χορεύετε; Τα ζευγάρια αιωρούνται από ένα αόρατο σχοινί, κάτω τους βρίσκεται ένα – επίσης αόρατο – δίχτυ ασφαλείας και η αφήγηση ξεκινά. Ο μύθος του Ορφέα και της Ευρυδίκης, μέσα από τη ματιά της κυρίας Βαρβάρας Νταλιάνη, η οποία υπογράφει σκηνοθεσία και δραματουργία.

Μία παράσταση που θα αγαπήσετε, για τον αντιπολεμικό της χαρακτήρα και τις ερμηνείες των ηρώων. Ένα δίδυμο που στέκεται κραταιό στη σκηνή, που αφηγείται με όμορφο τρόπο μια ιστορία ανθρώπινη. Μια ιστορία γλυκιά και πικρή. Ο πόλεμος στο μυαλό του ανθρώπου. Το αναγκαίο καλό για την «ανάπτυξη» και ο εφιάλτης του μέλλοντος. Όπως έχει πει και ΤΟ τραγούδι, «Λένε ότι πρέπει να δώσουμε μάχη για να διατηρήσουμε την ελευθερία μας, αλλά πρέπει, Θεέ μου, να υπάρχει ένας καλύτερος τρόπος… απ’ αυτό τον πόλεμο»…

Το κείμενο της κυρίας Λείας Βιτάλη σκηνοθετεί ο κύριος Θοδωρής Βουρνάς, ο οποίος φέρνει επί σκηνής μία δυστοπία, τη βαφτίζει ουτοπία, κρατά όλα τα πλην της πρώτης και κάνει να αιωρούνται κάποια από τα συν της δεύτερης. Λυτό σκηνικό, όμορφα κοστούμια, τα οποία έχει επιμεληθεί η κυρία Έλενα Φιλιππίδου και μουσική. Διάφορα τραγούδια, διάφορα «είδη» και συνεχής ροή και κίνηση.

Δεκατρείς επικήδειοι μας περιμένουν στο δίωρο της παράστασης που περνάει αβίαστα. Ο μοναδικός Γιώργος Γαλίτης, με το αστείρευτο χιούμορ, το πληθωρικό ταπεραμέντο και την τεράστια κωμική δύναμη που διαθέτει, μας γονάτισε. Κάθε επικήδειος ήταν και ένας χείμαρρος γέλιου. Πιστεύω πως σε κάθε παράσταση βάζει στοίχημα πόσο θα τεντώσει τους θεατές, πόσο θα καταφέρει να τους κάνει να ξεφύγουν. Το κερδίζει πάντα, έχω να σας πω.

Είναι μία παράσταση που εξελίσσεται μπροστά σου, που γεννιέται, ανθίζει και πεθαίνει… και εσύ, κάποια στιγμή, θα θυμηθείς το τελευταίο δεκάλεπτο. Τον διάλογο που σε πάει κατευθείαν στο πρωτότυπο και την τραγική κατάληξη του ονειροπόλου, του όχι και τόσο δυνατού… Κάποτε σκότωσε κάποιος ένα γλάρο. «Και τι έγινε;» πήγε να αποφανθεί κάποιος άλλος. Δεν πρόλαβε. Έπεσε κάτι πάνω του. Σαν κάτι από κατάρα άλμπατρος. Όμορφη παράσταση. Μία κωμωδία γουίδ ε τουίστ. Προσυπογράφουμε.

Στον ρόλο της κοντέσσας το δέκα το καλό. Η κυρία Νένα Μεντή, μία ηθοποιός που δεν έχει ανάγκη από κανένα σχόλιο. Δείχνει με τόση ακρίβεια την ιδιοσυγκρασία και την ψυχολογική και σωματική κατάσταση της κοντέσας, που θα έλεγε κάποιος ότι ο Ξενόπουλος ο ίδιος της είπε πώς να το κάνει! Το πικρό χιούμορ, οι ατάκες της, οι ματιές της, οι κινήσεις της… Ένα μικρό θαύμα συντελείται στη σκηνή του θεάτρου…

Ο Πελτέκης σκηνοθετεί μία μεγάλη παράσταση ακριβώς όπως της πρέπει. Με γκράντε συναίσθημα, με νοοτροπία που κλείνει το μάτι στις καλές εποχές της επιθεώρησης, με σκεπτικό που έχει αντλήσει πολλές εικόνες από τις υπέρ-παραγωγές του εξωτερικού. Γιατί και εδώ για μία υπερπαραγωγή πρόκειται.

Ο David Gilliam είναι μαγικός στον ρόλο του Βλαντιμίρ. Κινείται δεσποτικά στον χώρο και παρέα με τη Βάσια Βασιλείου στήνουν ένα ζωντανό και οικείο έδαφος, ώστε να «πατήσει» ο θεατής. Ο Γιώργος Χουσάκος στην πρώτη, αλλά και στη δεύτερη πράξη, «δημιουργεί» έναν Πότζο τόσο δυναμικό αλλά και αδύναμο, που σε παρασέρνει σε ερωτήματα. Η Αναστασία Μπουγιάκα ως Λάκι μας άφησε άφωνους με τον τρόπο που χειρίστηκε τον μονόλογό της. Η ταχύτητα, η άρθρωση, τα νοήματα, όλα ξεπηδούσαν σαν χείμαρρος από το στόμα και το σώμα της. Ο Νίκος Διονυσίου έδωσε ανάσα στο κείμενο μέσα από τη σκηνοθεσία του.

Η κυρία Γεωργία Ζώη υποστηρίζει ένα εκπληκτικό κείμενο, με τρόπο που προκαλεί τον θαυμασμό μας, με μέθοδο που δείχνει τη στόφα της, το τάλαντό της, την εμπειρία της, την άνεσή της. ΕΙΝΑΙ η χαροκαμένη μάνα του έργου. Δεν χρειάζεται να πείσει κανέναν για την ερμηνεία της. Γιατί από την πρώτη στιγμή ΕΓΙΝΕ ο χαρακτήρας της. Δεν είδαμε ποτέ την ηθοποιό πάνω στη σκηνή. Μόνο τη μάνα. Μόνο τη γυναίκα που φλερτάρει με την τρέλα, γιατί δεν το χωράει ο νους της. Μόνο τον άνθρωπο που έχουν ξεχάσει όλοι οι ανθρώποι, μαζί και ο θεός.

Η κυρία Υψηλάντη γίνεται εξουσιαστική, γίνεται απότομη, κόντρα στη γλυκιά εμφάνισή της, κάνοντας την ηρωίδα της πολυδιάστατη. Ερμηνεύει με τέτοιο πάθος που μονοπωλεί τις αισθήσεις σου. Είναι απίστευτα κουμπωμένη στον ρόλο και όλες τις οι κινήσεις, το ύφος ακόμα και η αύρα της, μεταμορφώνονται και καθρεπτίζουν όλα τα συναισθήματα της Μπερνάρντα. Μοναδική και μαγική ακόμα μια φορά. Ένοιωσα δέος βλέποντάς την.

Η κυρία Βάσια Βασιλείου σκηνοθετεί με τρόπο που αναδεικνύει ακόμα περισσότερο την κλειστοφοβία του έργου και του χαρακτήρα. Ένα πανί, οι κατάλληλοι φωτισμοί και μία κούκλα ακέφαλη, ορίζουν τις βασικές γραμμές του σκηνικού. Συχνά πυκνά τις ατάκες συντροφεύουν διάφοροι θριλερικοί ήχοι, οι οποίοι τονίζουν τη σκοτεινή πλευρά του χαρακτήρα, την τρέλα που ελλοχεύει πίσω από το χαμόγελο.

Σκηνοθετικά η παράσταση παρουσιάζει ωμά και χωρίς φιοριτούρες τα δρώμενα και εισχωρεί σε βάθος στον ψυχισμό των δυο κοριτσιών. Η πρωτότυπη μουσική σύνθεση του Salvatore Bezzi εντείνει τις στιγμές της παράστασης. Τα σκηνικά και τα κοστούμια της Μέλπως Κασαπίδου διογκώνουν τον κλειστοφοβικό αέρα, τονίζουν τα δρώμενα χωρίς να βγαίνουν στο επίκεντρο. Εκεί εστιάζουν οι δυο πρωταγωνίστριες Κωνσταντίνα Ράικου (Άννα Φρανκ) και  Φιλία Κανελλοπούλου (Μάργκοτ Φρανκ).

Η κυρία Μπουζούρη πατά πάνω στο κείμενο του Χάινερ Μύλλερ, του οποίου τη μετάφραση υπογράφει η κυρία Ελένη Βαροπούλου. Είναι όμορφη, είναι γλυκιά, είναι τίποτα απ’ όλα αυτά και κάτι λιγότερο, είναι πολλά περισσότερα, αλλά δεν επιθυμεί να τα δείξει. Η Μήδεια στρέφεται στον Ιάσωνα, την αρχή και το τέλος της, όπως τον αποκαλεί. Απευθύνεται στα παιδιά της και τους λέει να πάνε στον πατέρα τους. Μηχανεύεται τρόπους να κάνει κακό στην καινούργια – όπου να ‘ναι – σύζυγο του αχαΐρευτου. Ουρλιάζει, βήχει, ξερνά… Προσπαθεί να σταθεί όρθια, στα ποδάρια της.

Η σκηνοθεσία του Μιχάλη Κοιλάκου τάσσεται υπέρ του μυστηρίου και της μοναδικής ταυτότητας της παράστασης. Τα σκηνικά της Άννα Σάπκα και της Μαργαρίτας Τζαννέτου είναι λιτά, «ατημέλητα» μεν, καίρια στημένα δε. Φωνάζουν χωρίς να μιλούν, καθρεπτίζοντας την κοινωνία αλλά και την ιδιοσυγκρασία της παράστασης. Τα κοστούμια της Ιφιγένειας Νταουντάκη ευρηματικά, γεμάτα συμβολισμούς, διογκώνουν την αίσθηση των δρώμενων.

Ξεκινώντας από τη γλώσσα του κειμένου, την καθαρεύουσα, τον ρομαντισμό, τον εξιδανικευμένο έρωτα, τις ψυχικές παθήσεις, τη δύναμη και την αδυναμία της ψυχής, την ποιητική αίσθηση που αναβλύζει, δίνει τη δυνατότητα στον θεατή, μέσα από την αέρινη σκηνοθεσία των Δέσποινα Μπισχινιώτη και Διογένη Γκίκα, να εισχωρήσει στον μονόδρομο του έρωτα, τον τρόπο σκέψης της εποχής, ενώ παράλληλα έρχεται πολύ κοντά στον ψυχισμό του συγγραφέα.

Η κυρία Σταυριανίδου είχε να δουλέψει πάνω σε ένα πανέμορφο κείμενο, το οποίο υπογράφει ο κύριος Σαμσών Ρακάς και κινήθηκε με αυτό μοναδικά. Με την πληθωρική σκηνοθεσία της κυρίας Όλιας Λαζαρίδου, η οποία έβγαλε ορδές λαγών από το καπέλο για ακόμα μια φορά και χάρη στη δουλειά και την εκτελεστική δεινότητά της, κατάφερε και έκανε το έργο κάτι σαν δώρο. Εμείς απλά ξετυλίξαμε το απέξω, απομακρύναμε τις κορδέλες και γουρλώσαμε τα μάτια μας.

Η Όλγα Ποζέλη, μέσα από το κείμενο της Μαρίας Γουλή, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί σε μια παράσταση για τα ζώα. Τώρα το ποιος τελικά δαγκώνει θα το αποφασίσει μόνος του ο θεατής, παρακολουθώντας μια διαδραστική παράσταση, γεμάτη αλήθειες αλλά και προβληματισμούς.

Είναι πανδύσκολο αυτό που επιχειρούν οι τέσσερις ηθοποιοί. Είναι τέτοια η αυτοσυγκέντρωση, που είχα την αίσθηση πως και η παραμικρή απόκλιση θα προκαλούσε χιονοστιβάδα από ανεπιθύμητες εξελίξεις. Εννοείται πως θα έχουν τα στεγανά τους, αλλά πρέπει να δείτε, πρέπει να παρακολουθήσετε. Η ροή είναι συναρπαστική και δένεται από τις ατάκες και τις κινήσεις των τεσσάρων. Σαν ζωντανός οργανισμός. Από το πώς ατακάρουν μέχρι το πώς ανταμώνουν για να χορέψουν.

Η ομάδα των παιδιών επάνω στη σκηνή καταθέτει μέσα από τις ιστορίες τον προβληματισμό της. Τον φόβο για το αύριο… Μας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Είναι συντονισμένοι και παθιασμένοι για αυτό που κάνουν, όλοι τους. Είναι οικείοι και εύκολα σε παρασέρνουν σε όλο αυτό. Κινούνται μοναδικά στο χώρο, αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα χωρίς τρικάκια. Άλλωστε το θέμα της παράστασης έχει από μόνο του τεράστιες διαστάσεις και τα παιδιά κινούνται ακροβατικά πάνω του, ξυπνώντας μας από τον λήθαργο.

Η κυρία Όλγα Τζωρτζ υπογράφει τη σκηνοθεσία, βασισμένη στο κείμενο της θεατρικής συγγραφέως και καθηγήτριας πανεπιστημίου – μεταξύ άλλων – Πάμελα Πράθερ. Το κείμενο έχει μεταφράσει η κυρία Άρλα Φύτρου. Πρόκειται για μία σκηνοθεσία πανέξυπνη και ευρηματική, αφού εμφανίζει και εξαφανίζει κάθε πρωταγωνίστρια με απλό τρόπο και χωρίς να επηρεάζει καθόλου τη ροή. Ίσα-ίσα, που τη φορτίζει ακόμα περισσότερο. Οι τρεις πρωταγωνίστριες στέκονται αγέρωχες, πάνω από όλα, στη σκηνή, λαμπερές και ήπιες.

Θα στριφογυρίσετε στο κάθισμά σας. Θα νιώσετε πολύ άβολα. Να το ξαναγράψω αυτό. Θα νιώσετε ΠΟΛΥ άβολα. Ο κόμπος στον λαιμό δεν θα φεύγει, το σφίξιμο στο στομάχι δεν θα υποχωρεί. Είναι η άψογη αποτύπωση και το τάλαντο των πρωταγωνιστριών. Είναι το κείμενο, που άνετα θα μπορούσε να είναι το καλύτερο της χρονιάς. Είναι η σκηνοθετική μαεστρία της κυρίας Μάρθας Μπουζιούρη, που μετέτρεψε ένα δρώμενο σε ντοκιμαντέρ και από κει σε ζωή. Γιατί έτσι τα χειρίζεται όλα αυτά η ζωή. Με ένα χαμόγελο και ένα δάκρυ. Και την πεποίθηση ότι «Δεν έφυγε ποτέ. Μόνο το σώμα της».

Βασισμένη στο κείμενο του Ρουμάνου συγγραφέα Ματέι Βισνιέκ, μεταφρασμένο από την κυρία Νατάσα Σίδερη, αυτή η παράσταση χτυπά στο ψαχνό. Ο πόλεμος δεν δίνει ζωές, μόνο παίρνει! Το έχω γράψει πολλές φορές, δεν υπάρχει περίπτωση να σταματήσω. Ο πόλεμος είναι φρίκη και ο βιασμός ίσως να είναι η χειρότερη μορφή βασανισμού. Το γυναικείο σώμα όμως ΔΕΝ δημιουργήθηκε για να αποτελεί πεδίο μάχης. Η λογική του παραλόγου σε έναν κόσμο που, ακόμα και σήμερα, επιλέγει τον πόλεμο σαν «λύση για την ειρήνη».

Ο κύριος Βαρδαξόγλου εμφανίζεται μπροστά μας με ένα κοστούμι (τα εύσημα στην κυρία Ελλάδα Δαμιανού για την ιδέα, την εκτέλεση και την εφαρμογή), το οποίο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «λυρικά φουτουριστικό», το οποίο θα μπορούσε να ανήκει σε πρότερη μακρινή εποχή, το οποίο, μέσω των εξαιρετικών φωτισμών του κυρίου Βαγγέλη Μούντριχα, μετατρέπει το ανθρώπινο σώμα σε καμβά, σε οθόνη παρακολούθησης των εσωτερικών λειτουργιών του, σε λάβα που μόλις ξεχύθηκε από το ηφαίστειο.

Τα φώτα, η μουσική και ο προτζέκτορας με τις σκηνές του Γιάννη Ανδριόπουλου στον ρόλο του μικρού Έγιολφ, βοηθούν στις μεταβάσεις αλλά και την πορεία της παράστασης μοναδικά. Τα δυνατά νοήματα της παράστασης, η απώλεια, οι οικογενειακές σχέσεις αλλά και η ζωή μετά από ένα τέτοιο συμβάν, κάνουν τον θεατή να αναλογιστεί προσωπικές του στιγμές, να πάρει κάποια μαθήματα, να εξελιχθεί.

Ο κύριος Δουκάκης έχει καταφέρει να ντύσει τον ρόλο πάνω του. Το έχει καταφέρει τόσο καλά, που κάποιοι να αναρωτήθηκαν αν είναι ηθοποιός εκεί πάνω ή αν όντως ο χαρακτήρας του Καμπανέλλη βρήκε τρόπο να «προσγειωθεί» στην εποχή μας. Ο τρόπος που εξίσταται, ο τρόπος που δείχνει ότι νοιάζεται για την υγεία του φίλου, αλλά στην πραγματικότητα ψάχνει τρόπους να συνεχίσει την αφήγησή του και ει δυνατόν εκ του σύνεγγυς… Εξαιρετική ποιότητα απόδοσης και προζάτης δυναμικής. Τελικά, εμείς οι άντρες είμαστε οι μεγαλύτερες κουτσομπόλες! Με διαφορά από τις γυναίκες και δεν το συζητώ καν.

Την ιστορία όμως αυτή δεν θα σας την διηγηθώ εγώ. Θα το κάνει η Λεμονιά (Χρύσα Παπά), η κόρη του. Μια ιστορία που ξεκινάει το 1915 και ολοκληρώνεται το 1962. Αφετηρία η Τραπεζούντα. Εμπλέκονται κι άλλες περιοχές του Πόντου. Φτάνει έως στην Αμπχαζία και το Καζακστάν. Τι μπορεί να κρύβει η ζωή του Γαλήνιου; Τι πραγματικά μας διηγείται αυτή η ποντιακή ψυχή;

Από την πρώτη στιγμή τούτη η παράσταση καταβάλει το κοινό. Δεν χαϊδεύεται, δεν τηρεί τα προσχήματα, δεν εναγκαλίζεται για την τέρψη των φώτων και των ματιών. Είναι βάναυση, είναι ωμή, είναι in-your-face και με αυτό τον τρόπο γίνεται κατανοητή, γίνεται κτήμα του μυαλού, μετατρέπεται από έργο σε βίωμα. Είναι ο ορισμός των συνεχών ανατροπών και της έκθεσης του ανθρώπου ως «κακού ζώου». Αν με καλούσαν σε κάποια επιτροπή για τις καλύτερες παραστάσεις του 2024 – και ας είμαστε ακόμα στο πρώτο τρίμηνο – θα την ψήφιζα μέσα στις τρεις καλύτερες, ακόμα και για το 2025! Μοναδική εμπειρία!

Ένα δυναμικό σκηνοθετικό δίδυμο έχει γεννηθεί, έχει ανθίσει και χαιρετίζουμε με ενθουσιασμό τη δημιουργικότητά του. Ο κύριος Στέφανος Παπατρέχας και ο κύριος Λάζαρος Βαρτάνης υπογράφουν τη σκηνοθεσία, με τον κύριο Παπατρέχα να υπογράφει το κείμενο του έργου. Ένα κείμενο που τα περιέχει όλα. Κωμωδία, μαύρη κωμωδία, φάρσα, ό,τι άλλο είδος μπορεί να περάσει από τη σκέψη σας. Και μοιράζει αυτό το κείμενο σε πέντε ρόλους, οι οποίοι μπορούν να χαρακτηριστούν τόσο γήινοι και καθημερινοί, αλλά και τόσο γκροτέσκοι και μποουτρεϊσικοί. Δικό μου το άρθρο, δικές μου και οι λέξεις. Βάνω φωτιά και το καίω άμα θέλω!

Η λυτή και σχεδόν λυρική σκηνοθεσία του θεόρατου Ζαν – Πωλ Ντενιζόν δημιουργεί μία οπτικό-ακουστική αφήγηση, ένα παραμύθι χωρίς καλό τέλος. Ο κύριος Ντενιζόν δεν ξεγυμνώνει τους ήρωες. Τους κρατά κατά τι κλειστούς, για να ελιχθεί η ιστορία. Δεν έχει τέλος αυτή η ιστορία. Απλά, μας αφήνει να κατέβουμε σε μία χωροχρονική στάση, ώστε να συνεχίσουμε τη ζωή μας και οι ήρωες του έργου τη δική τους. Παράσταση που θα σας ταρακουνήσει, έργο που θα σας μορφώσει ακόμα περισσότερο.