Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, από τους μέγιστους των μεγάλων, σε παγκόσμια κλίμακα, έγραψε το «Έρως Ήρως» το 1897 και το «Όνειρο στο κύμα» τρία χρόνια μετά. Οι ιστορίες θα μπορούσαν να είναι «ομόκεντρες», ίσως και «συγγενικές». Ο κύριος Δήμος Αβδελιώδης παίρνει αυτά τα δύο διηγήματα και τα ενώνει με μία αριστοτεχνική γέφυρα. Την αφήγηση του κυρίου Θεμιστοκλή Καρποδίνη.
Ο νέος που είναι εύμορφος, ευθυτενής και που χάνει τη γη κάτω απ’ τα πόδια του όταν αντικρύζει μία συνομήλικη κοπέλα. Από τα μάτια πιάνεται, στα χείλη κατεβαίνει… Και η αφήγηση το κάνει όλο αυτό παράσταση και – αν κλείσουμε τα μάτια μας για μερικά δευτερόλεπτα – κινηματογραφική ταινία. Στη συνέχεια παρακολουθούμε την αγχωτική διαδρομή ενός νέου – θα μπορούσε να είναι ο ίδιος, από την προηγούμενη ιστορία και μάλιστα άνετα – που προσπαθεί να αποτρέψει ένα γάμο. Αυτόν ανάμεσα στη γυναίκα που λατρεύει και έναν μεσόκοπο «αντίζηλο».
Ο κύριος Καρποδίνης κάθεται στο γραφείο του, πάνω στη σκηνή. Θα μπορούσε να είναι ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης, ο οποίος γράφει το επόμενο διήγημά του σκεπτόμενος δυνατά. Θα μπορούσε να είναι ο αφανής ήρωας μίας περιπέτειας που περιμένει καρτερικά να αναγεννηθεί. Η εκφορά του είναι άψογη, σχεδόν κλινική. Αμέσως αντιλαμβανόμαστε τον ιδιαίτερο τονισμό και τη χαρακτηριστική εκφορά λέξεων, έτσι όπως τα διδάσκει ο ίδιος ο δημιουργός. Ο κύριος Αβδελιώδης κάνει την ομιλία να ακούγεται μουσικά. Υπάρχουν ανάλογες παύσεις, κρεσέντο και αντίστοιχες αξίες, οι οποίες μέσω αντίστοιχης στίξης και αντίστιξης, κάνουν τις φράσεις να ηχούν εντελώς διαφορετικά. Για κάποιον αμύητο θα πάρει μερικά λεπτά. Μετά θα συνηθίσει και θα το απολαύσει, όπως και εμείς.
Όταν ένας άνθρωπος κάθεται σε μία καρέκλα για περίπου τρία τέταρτα του συνολικού της παράστασης και κατακτά το κοινό, φανταστείτε τι θα γίνει μόλις σηκωθεί όρθιος. Η επιτυχία του κυρίου Καρποδίνη στηρίζεται σε δύο άξονες. Ο πρώτος έχει να κάνει με την πιστή παρακολούθηση της διδασκαλίας του κυρίου Αβδελιώδη, ο οποίος με ενθουσιασμό και σύνεση σκηνοθέτησε και οργάνωσε τη ροή, τις κινήσεις, τη μεταμόρφωση του κειμένου σε λιμπρέτο. Ο δεύτερος άξονας αφορά το απίστευτο τάλαντο του κυρίου Καρποδίνη, ο οποίος όχι απλά μας συνεπήρε… Μας ξετρέλανε! Βρέθηκε στη σκηνή μόνος του, για σχεδόν μιάμιση ώρα, θα μπορούσε να βρίσκεται εκεί για άλλη τόση και όλοι θα νόμιζαν ότι ξεκίνησε να μιλά μόλις πριν πέντε λεπτά. Θα έλεγα ότι πρόκειται για μία θαυμάσια αποκάλυψη. Τον έχω ξαναδεί σε παράσταση, έχω εντυπωσιαστεί από τον τρόπο του και την ερμηνεία του, θεωρώ όμως ότι εδώ πρόκειται για το δικό του Magnum Opus – μέχρι την επόμενη φορά ίσως; Όντας και μουσικός ο ίδιος, δεν είχε κανένα θέμα στο να μετουσιώσει σε μουσικούς φθόγγους τις όποιες λέξεις του κειμένου. Και βάλτε με τον νου σας ότι πρόκειται για Παπαδιαμαντικό λόγο, ο οποίος είναι ιδιαίτερος και εξαιρετικά απαιτητικός στην εκφορά. Αυτά όλα βέβαια, δεν εμπόδισαν τον κύριο Καρποδίνη, ο οποίος θριάμβευσε ερμηνευτικά και έδωσε στην ουσία του μονολόγου μία πολύ φρέσκια πνοή, μία πνοή πραγματικής αναζωογόνησης και εμφύσησης ζωής.
Θα μπορούσα να γράφω για πολλή ώρα ακόμα. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μία παράσταση που αποτελεί κατ’ ουσίαν μία θαυμάσια εξιστόρηση, με χαλί, σε σημεία, τη μουσική του Claude Debussy. Εδώ έχουμε επίσης να κάνουμε με έναν ηθοποιό που μάγεψε το κοινό. Έχω την εντύπωση πως παραμιλούσα στο μπιζάρισμα, λίγο πριν φωνάξω και εγώ «Μπράβο», όπως πολλοί ακόμα θεατές. Από τις παραστάσεις που δεν πρέπει να χάνονται. Για πολλούς λόγους, τον εξής ένα. Την ψυχή μας.
Κώστας Κούλης
Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.
0 Comments