Βλέπουμε την παράσταση «Η Μαντόνα με το γούνινο παλτό». Εντυπωσιαζόμαστε, συγκινούμαστε. Ο τρόπος αφήγησης, οι ερμηνείες των ηθοποιών, η σκηνοθετική προσέγγιση… Η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη κάθεται απέναντί μας και μιλά για το έργο. Για την αρχική ώθηση, για το έναυσμα, για τον τρόπο δουλειάς, για το μέλλον. Μιλά για τον πολιτισμό και τη σχέση με την τέχνη της. Κι αν δήλωνε απαισιόδοξη, η ίδια η τέχνης της την κάνει να αισιοδοξεί. Θερμές ευχαριστίες στη Νταίζη Λαμπέση, η οποία φρόντισε να πραγματοποιηθεί αυτή η συνέντευξη.

Πώς προέκυψε να σκηνοθετήσετε το συγκεκριμένο έργο; Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να πείτε ναι και να αναλάβετε τούτη την παράσταση;
Το μυθιστόρημα του Σαμπαχατίν Αλί το ανακάλυψα τυχαία μέσω ενός Τούρκου φίλου, που μου μίλησε για αυτό και το πόσο είχε γίνει γνωστό στην Τουρκία, αλλά και παγκοσμίως, μόλις μεταφράστηκε στα αγγλικά. Το παρήγγειλα και το διάβασα στα αγγλικά, με αποτέλεσμα να εντυπωσιαστώ από τις ανατροπές του αλλά και το πόσο συγκινητικό ήταν. Στη συνέχεια επικοινώνησα με τη συγγραφέα Έφη Βενιανάκη και της ζήτησα να το διασκευάσει για το θέατρο, θεωρώντας ότι της ταιριάζει. Δέχτηκε με χαρά και αποφασίσαμε να είναι η επόμενη πρόταση της ομάδας Anima στις επιχορηγήσεις του Υπουργείου Πολιτισμού. Ήμαστε στους επιτυχόντες και έτσι βρεθήκαμε στο Αλάμπρα να ξεκινάμε το ταξίδι μας.

Πόσο καιρό κράτησαν οι πρόβες; Υπήρξε κάποιο σημείο – ή σημεία – που εστιάσατε ιδιαίτερα, κατά τη διάρκεια των προβών;
Οι πρόβες διήρκησαν περίπου δυο μήνες και είχαν πολύ χαρά και δημιουργικότητα. Ήταν πραγματικά μια πολύ ωραία και ανοιχτή ομάδα, πρόθυμη να πειραματιστεί και να δοκιμαστεί σε διαφορετικά πράγματα. Δουλέψαμε τόσο σωματικά όσο και σε διάφορες τεχνικές αφήγησης. Δραματουργικά εστιάσαμε περισσότερο στα θέματα που διαπραγματευόταν το κείμενο, όπως ο έρωτας, η αγάπη, η αφοσίωση και τις έννοιες, που αποκτούσαν για τον κάθε ήρωα ή και για τον καθένα από εμάς. Πρόκειται για σημαινόμενα που χρήζουν φιλοσοφικής προσέγγισης, αλλά που ταυτόχρονα έπρεπε να παντρευτούν με μια ανθρώπινη πλευρά και μια σκηνική πραγμάτωση.

Είναι μία παράσταση ευαίσθητη και συγκινητική. Σας εντυπωσιάζει το πόσο διαχρονική είναι;
Η αλήθεια είναι πως αυτός ήταν ο στόχος μας. Να επικεντρωθούμε στη διαχρονικότητα του θέματος, αλλά και στα στάδια εξέλιξης ενός έρωτα, ανεξαρτήτου εποχής, χώρας, θρησκείας, ιδεολογικής κατεύθυνσης. Δουλέψαμε πολύ με τις αισθήσεις μας, με επαναληπτικά μοτίβα, αλλά και με την απόφαση μιας λιτότητας, που θα έδινε έμφαση στις σχέσεις των ηρώων. Εγώ προσωπικά, κάθε φορά που βλέπω την παράσταση συγκινούμαι.

Πρόκειται για μία ιστορία γλυκιά και πικρή. Όπως η ζωή μας. Έτσι την εισπράττουμε εμείς οι θεατές. Εσείς πώς την αντιληφθήκατε, όταν τη δουλεύατε για να γίνει παράσταση;
Για πολύ καιρό είχαμε αφεθεί στην αίσθηση της διαδικασίας της παράστασης, που εξελισσόταν οργανικά και αισθαντικά και έτσι δεν μπορώ να πω ότι ξέραμε ακριβώς που πηγαίνουμε. Αυτό μου συνέβαινε για πρώτη φορά. Όμως είπα «Πάμε και θα δείξει», γιατί ένιωθα ότι κάτι ιδιαίτερο συνέβαινε στις πρόβες. Βέβαια η ανασφάλεια καραδοκούσε πάντα να πάρει τα ηνία. Στις πρώτες παραστάσεις καταλάβαμε ακριβώς πού βρισκόμασταν και ότι αυτό που θέλαμε να βγει από την παράσταση, κάπως περνούσε και στο κοινό. Και αφεθήκαμε στην γλυκιά, πικρή, αλλά και ευαίσθητη αίσθηση της παράστασης.

Μέχρι πότε θα είστε στο Θέατρο Alhambra;
Μέχρι Κυριακή των Βαΐων, αλλά θα πάρουμε παράταση για λίγες ακόμα παραστάσεις.

Κάνετε κάτι άλλο παράλληλα ή προτίθεστε να κάνετε κάτι σύντομα; Είναι ανακοινώσιμο;
Υπάρχουν σχέδια και προτάσεις που έχουν κατατεθεί, αλλά προς το παρόν δεν είναι ανακοινώσιμα. Προς το παρόν είμαστε επικεντρωμένοι στη Μαντόνα που αγαπάμε πολύ και οργανώνουμε και μια μίνι περιοδεία. Στις 7 και 8 Απριλίου θα είμαστε στην Πάτρα.

Πώς νιώσατε όταν μάθατε για το προεδρικό διάταγμα 85;
Όπως όλοι, θυμό και αγανάκτηση για αυτή την τόσο κατάφορα άδικη και απαξιωτική στάση της κυβέρνησης απέναντι στους καλλιτέχνες και στην τέχνη γενικότερα. Αλλά και λύπη για αυτή τη χώρα, που έχει κατρακυλήσει τόσο χαμηλά σε θέματα πολιτισμού και παιδείας. Δυστυχώς είμαι απαισιόδοξη για τη συνέχεια.

Ποια είναι η κινητήρια δύναμη για σας; Τι είναι αυτό που σας ωθεί να υπηρετείτε τόσο πιστά την τέχνη σας;
Είπα πιο πάνω πως είμαι απαισιόδοξη, αλλά η ερώτησή σας μου ανατρέπει τη σκέψη γιατί, η αλήθεια είναι ότι, η απεριόριστη αγάπη μου για την τέχνη μου δίνει δύναμη να συνεχίζω, να ελπίζω και τελικά να αισιοδοξώ. Νομίζω ότι ο πολιτισμός και η παιδεία μπορούν να μας βγάλουν από το αδιέξοδο και τη βαρβαρότητα, που έχουμε βιώσει έντονα τα τελευταία χρόνια. Ας ακολουθήσουμε τους καλλιτέχνες γιατί έχουν ακόμα κάτι να μας πουν. Ας τους φροντίσουμε και ας μην τους βάζουμε τόσα εμπόδια. Ας μην ξεχνάμε ότι η τέχνη είναι το φάρμακο της ψυχής και του νου.

Κώστας Κούλης