Η παράσταση «Κριστέλλα», βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα της Μαρίας Τσιμά, παρουσιάζεται από τις 15 Μαΐου στο Θέατρο 104, από ένα δημιουργικό επιτελείο ταλαντούχων νέων καλλιτεχνών, την Ομάδα ΠΡΟΖΑc. Είχαμε τη χαρά να μιλήσουμε μαζί τους για τη δημιουργία της ομάδας, την παράσταση, το θέατρο και την ανάγκη τους, μέσα από αυτό, να εκφράσουν τις ανησυχίες τους για τη σημερινή κοινωνία.

Ποια είναι η Ομάδα ΠΡΟΖΑc; Πότε δημιουργήθηκε, τι σας ένωσε και πώς επιλέγετε κάθε φορά τι θα ανεβάσετε;

Η ομάδα ΠΡΟΖΑc δημιουργήθηκε το 2023, με μόνη ανάγκη να μιλήσουμε για πράγματα που μας αφορούν στο σήμερα. Η κοινή μας ματιά πάνω στην τέχνη και η κοινή μας αισθητική ήταν ο λόγος που αποφασίσαμε να συμπορευτούμε. Είναι για μας ευτυχής συγκυρία το γεγονός ότι μας συνδέει και προσωπική σχέση. Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε ως ομάδα, ενώ ήμαστε ήδη παρέα. Εκτός από την επαγγελματική μας σχέση δηλαδή, μας συνδέουν οι ίδιες κοινωνικοπολιτικές ανησυχίες και αντιλήψεις, κάτι που αποτελεί και πυρήνα της δράσης και έρευνας μας.

Πώς έγινε η επαφή με συγκεκριμένο έργο; Τι σας τράβηξε σε αυτό;

Νομίζουμε ότι το κείμενο αυτό μας επέλεξε και δεν το επιλέξαμε. Στην ανάγνωση του έργου «Ίσια Δικαιώματα» της Μαρίας Τσιμα, φτάνοντας στην ιστορία της Κριστέλλα, υπήρξε μια κοινή παραδοχή από την ομάδα για το πόσο ουσιαστικά μας αφορά αυτή η ιστορία. Στην πορεία των προβών μας η ιστορία αυτή έγινε τόσο ισχυρή, που πλέον δεν υπήρχε δίλημμα. Ήταν αυτό που θέλαμε να πούμε. Την ιστορία αυτή, εμποτισμένη με αναφορές και βιώματα της γενιάς μας, που αφορούν τον καθένα προσωπικά.

Ποια είναι η Κριστέλλα; Τι συμβολίζει;

Η Κριστέλλα είναι ένα κορίτσι που μεταναστεύει από την Αλβανία στην Ελλάδα με τη μητέρα της. Προσπαθώντας να υπάρξουν σε αυτή τη νέα κοινωνία, έρχονται αντιμέτωπες με την κανονικότητα της ελληνικής πραγματικότητας. Η ιστορία της Κριστέλλα θα μπορούσε να είναι ένα σύμβολο για κάθε δολοφονημένη γυναίκα. Όμως δεν έχουμε ανάγκη από άλλα σύμβολα. Δεν υπάρχει τίποτα πιο επικίνδυνο από μια τέτοια ιστορία, που τείνει να γίνει κανονική.

Πώς κινηθήκατε για αυτή την παράσταση; Πόσο καιρό κράτησαν οι πρόβες;

Η παράσταση αυτή δημιουργήθηκε χειροποίητα. Εξελισσόταν σε κάθε πρόβα, εξελίσσεται σε κάθε παράσταση. Η έρευνα και η δραματουργική επεξεργασία μας απασχόλησαν αρκετά, με δεδομένο ότι το έργο  εμπλουτίστηκε με κείμενα και προσωπικές αναφορές των ηθοποιών. Οι πρόβες εντατικοποιήθηκαν τους τελευταίους δυο μήνες και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τόσο η σκηνοθεσία όσο και τα οργανωτικά ζητήματα, ενδεχομένως και λίγο άχαρα ως προς το δημιουργικό κομμάτι, είναι απόλυτη ευθύνη της ομάδας, έκανε το εγχείρημά μας μια πού δυνατή πρόκληση.

Πώς μπορεί μια παράσταση να αλλάξει αντιλήψεις, να περάσει τα σωστά μηνύματα και να κάνει τον θεατή να σκεφτεί;

Κατά τη γνώμη μας, αυτός πρέπει να είναι ίσως ο μόνος στόχος που καλείται να πετύχει μια παράσταση. Με γνώμονα ότι η τέχνη οφείλει να είναι πολιτική – με την πραγματική έννοια της λέξης – επιλέγουμε να μιλήσουμε για πράγματα που μας συγκλονίζουν. Η σκληρότητα της εποχής που ζούμε είναι τέτοια που δεν αφήνει περιθώρια για οτιδήποτε άλλο εκτός από την τριβή και μελέτη θεμάτων που αφορούν τη σύγχρονη πραγματικότητα, που απασχολούν, πολλές φορές με τον χειρότερο τρόπο, την κοινωνία. Με την ελπίδα να μη χρειάζεται κάποτε να παλεύουμε για τα αυτονόητα.

Τι σας οδηγεί να υπηρετείτε την τέχνη σας με τόσο ενθουσιασμό; Τι ήταν αυτό που σας τράβηξε στο θέατρο;

Η αλήθεια είναι ότι κάθε άνθρωπος που αποφασίζει να ασχοληθεί με το θέατρο έχει κάποιους βαθιά προσωπικούς λόγους να το κάνει, είτε καλείται να αντιμετωπίσει το φως ή τα σκοτάδια του. Αυτό τουλάχιστον συμβαίνει με τον καθένα από εμάς. Επίσης αλήθεια είναι πως η ενασχόληση με το ελεύθερο θέατρο στην Ελλάδα δεν είναι μια καθόλου εύκολη υπόθεση. Είναι μια οικονομική ακροβασία, καθώς τα πάντα γίνονται εκ των ενόντων, πράγμα που ενέχει μεγάλο ρίσκο. Υπό αυτή την έννοια ο ενθουσιασμός προκύπτει μόνο από την πηγαία ανάγκη μας να μοιραστούμε ιστορίες που ενδέχεται να αλλάξουν τον ρου της σκέψης, έστω και ενός θεατή.

Τι σημαίνει για εσάς το θέατρο;

Το θέατρο είναι ένας δίαυλος επικοινωνίας που ανοίγει μεταξύ ηθοποιών και θεατών στην έναρξη μιας παράστασης, όμως δεν ξέρεις πότε θα κλείσει. Αυτή είναι ενδεχομένως και η μαγεία του. Γίνεσαι κοινωνός μιας ιστορίας που κουβαλάς υποσυνείδητα στο σπίτι σου και ξεδιπλώνεται ίσως μπροστά σου – αν είσαι τυχερός – για πολύ καιρό.

Τι σας θυμώνει και τι σας κάνει να αγαπάτε τη ζωή και την κοινωνία;

Ζούμε στην εποχή που η πραγματικότητα σε ξεπερνά, που δεν προλαβαίνεις να ξεπεράσεις κάτι που σε θυμώνει, γιατί έρχεται αστραπιαία το επόμενο. Σε μια τέτοια συνθήκη, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να δυναμώσεις την πίστη σου στην ομάδα, με την ελπίδα ότι η αλληλεγγύη θα νικά πάντα στο τέλος.

Πώς βλέπετε το θέατρο τα τελευταία χρόνια; Το στηρίζει το κοινό;

Είναι δεδομένο πως τα τελευταία χρόνια το θέατρο στηρίζεται από το κοινό σε μεγαλύτερο ποσοστό, το μαρτυρά και ο αριθμός των παραστάσεων. Είμαστε σε μια περίοδο που το θέατρο μπορεί ξανά να αφυπνίσει συνειδήσεις και έχουν γίνει πολλές δουλειές, πολλές παραστάσεις, προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό είναι κάτι που μας αφορά πολύ. Αυτός είναι ο τρόπος που θέλουμε να βλέπουμε το θέατρο.

Μαίρη Ζαρακοβίτη