Ο σπουδαίος σολίστας Άρης Γραικούσης, ένας αριστούχος μουσικός και πραγματικός διδάκτορας στο πιάνο, εμφανίζεται, στις 8 Δκεμρβίου, στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & M. Θεοχαράκη. «Η κλασική Βιέννη του 18ου αιώνα» και ρεσιτάλ πιάνου με έργα J. Haydn, W. A. Mozart, L. V. Beethoven. Μιλήσαμε με τον κύριο Γραικούση για τον τρόπο που προετοιμάζεται για ένα κονσέρτο, για τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τη συνεχή κίνηση της μουσικής – σαν θεωρία και πράξη – για τους μαθητές του, για το μέλλον. Ευχαριστούμε θερμά τον Αντώνη Κοκολάκη και την εξαιρετική ομάδα του, που φρόντισαν να πραγματοποιηθεί αυτή η συνέντευξη.

Πριν από κάθε κονσέρτο σας, μία μέρα πριν ή την ίδια μέρα, τις ώρες που μεσολαβούν, πώς προετοιμάζεστε; Υπάρχει κάτι στο οποίο εστιάζετε, πέρα των προβών;
Οι πολλές ώρες και μέρες για την προετοιμασία ενός κονσέρτου, είναι η μόνιμη διαδικασία για έναν ερμηνευτή. Η εξάσκηση αλλά και η ωρίμανση των έργων δεν σταματάει μέχρι την ώρα της συναυλίας. Προσωπικά, τις τελευταίες δύο-τρεις μέρες πριν από μία εμφάνιση, προσπαθώ να ξεκουράζομαι και να είμαι συγκεντρωμένος. Στόχος πάντα είναι να αποδώσω και να ερμηνεύσω με τη δική μου άποψη τα έργα, πάντα με σεβασμό στον κάθε συνθέτη.

Πώς προβάρει ένας σολίστας; Είναι κάτι που έχει να κάνει με εσάς και το πιάνο αποκλειστικά; Δουλεύετε με κάποιο συγκεκριμένο τρόπο;
Η καθημερινή τριβή με το όργανο είναι μονόδρομος. Το λέω συχνά, οι ερμηνευτές είμαστε αθλητές… Πολλές κι επίπονες οι ώρες μελέτης, μήνες προετοιμασίας πριν βγούμε στη σκηνή. Καλό είναι να υπάρχει προετοιμασία κι εκτός πιάνου, ζέσταμα των μυών με κάποιο τρόπο, χαλάρωση, καλή ανάγνωση της παρτιτούρας. Σημαντική είναι και η καλή διατροφή, ειδικά κατά την προετοιμασία. Ένας συνδυασμός πραγμάτων, που οδηγεί στον τελικό στόχο, το κονσέρτο.

Ποια η επόμενη εμφάνισή σας μετά από αυτή τη συναυλία; Είναι ανακοινώσιμη;
Υπάρχουν δύο επόμενες ανακοινώσιμες συναυλίες στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, τον Ιανουάριο και τον Μάρτιο του 2023, με διαφορετικά προγράμματα. Επίσης τον Δεκέμβριο, συμμετοχές σε συναυλίες στον Φιλολογικό σύλλογο «Παρνασσός», στο Δημοτικό Θέατρο Καλλιθέας καθώς και στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Ήδη προετοιμάζω καινούριες ιδέες για την Άνοιξη κα το Καλοκαίρι.

Είστε ένας αριστούχος μουσικός, που δεν σταματά να δουλεύει. Η ενασχόληση με τη μουσική είναι και μία διαδικασία συνεχούς εκμάθησης;
Όλες οι τέχνες ενέχουν τη διαδικασία της συνεχούς εκμάθησης κι εξέλιξης. Σ’ ένα μουσικό έργο, ποτέ δεν σταματάει να εξελίσσεται ο ήχος, οι αλλαγές στα tempi ενδεχομένως και η συνεχής ωρίμανση. Πόσες φορές δεν έχω παρουσιάσει ίδιο έργο με πολύ διαφορετική άποψη – ερμηνεία, ανακαλύπτοντας καινούρια πράγματα… Η ενασχόληση με τη μουσική, είναι ανεξάντλητη!

Σαν δάσκαλος, τι είναι αυτό που επιθυμείτε να εμφυσήσετε στους σπουδαστές σας;
Διδάσκω πάνω από είκοσι χρόνια, σπουδαστές όλων των επιπέδων, αλλά κυρίως ανώτερες τάξεις, πτυχία και διπλώματα. Πολύ σημαντική είναι η εκμάθηση καλής τεχνικής, για να μπορεί κανείς να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες και τη δεξιοτεχνία που απαιτεί το όργανο, αλλά κυρίως η ποιότητα του ήχου που παράγει ο κάθε σπουδαστής, καθώς και οι μουσικές φράσεις. Προσπαθώ πάντα να μην αλλάξω τον τρόπο σκέψης του σπουδαστή και την ερμηνευτική προσέγγιση ενός έργου. Βοηθάω όμως για τη σωστή αντιμετώπιση, μελέτη και τον τρόπο να ερμηνεύσει όσο το δυνατόν καλύτερα.

Έχετε αντλήσει γνώση από τους ανθρώπους που διδάσκετε; Υπάρχει κάτι, το οποίο εκείνοι σας μετέδωσαν;
Μοναδική είναι η συνεργασία καθηγητή – σπουδαστή. Δεν έχει να πάρει μόνο ο σπουδαστής πληροφορίες και γνώση από τον δάσκαλο, αλλά κι αντίθετα. Πολλές φορές χαίρομαι με τον τρόπο που παίζει κι εκφράζεται ένας σπουδαστής ή/και μία σπουδάστρια. Μου δίνει ίσως καινούριες ιδέες κατεύθυνσης, για το πώς ο ίδιος δείχνει να θέλει να ερμηνεύσει ένα έργο. Άλλες φορές πάλι, έχω εμπεδώσει ένα έργο που έχω διδάξει, χωρίς να το έχω παίξει. Ανεξάντλητοι οι δρόμοι και οι τρόποι εκμάθησης…

Προτιμάτε να παίζετε ζωντανά ή να ηχογραφείτε στο στούντιο;
Η μαγεία και η μοναδικότητα που έχει η ζωντανή εκτέλεση, δεν μπορούν να χωρέσουν σ’ ένα στούντιο. Η στιγμή που ερμηνεύει ένας καλλιτέχνης, είτε μουσικός, είτε ηθοποιός, είναι τόσο μοναδική! Κάθε φορά με την ζωντανή εμφάνιση κάτι είναι πάντα διαφορετικό, όχι απαραίτητα καλύτερο από την προηγούμενη φορά. Το ζεις όμως και το βιώνεις, είσαι μέσα στη ροή. Σε ένα στούντιο έχεις την ευκολία του να σταματάς, να επαναλαμβάνεις, καθώς και ηχητική υποστήριξη. Όχι, είμαι λάτρης των ζωντανών εμφανίσεων…

Ο Έλληνας αγαπά την κλασσική μουσική; Στηρίζει τις σχετικές εκδηλώσεις;
Μεγάλη μερίδα κόσμου, παρακολουθεί συναυλίες κλασικής μουσικής, όπερα και μπαλέτο. Ευτυχώς πολλοί νέοι υποστηρίζουν και παρακολουθούν συναυλίες. Σίγουρα δεν έχουμε παράδοση όπως άλλες χώρες στην Ευρώπη, όμως υπάρχει κίνηση και ενδιαφέρον.

Τι σας δίνει δύναμη, προκειμένου να υπηρετείτε καθημερινά την τέχνη σας;
Το να αγαπάς και να δίνεσαι καθημερινά σε αυτό που κάνεις, οι συνεχείς σκέψεις γύρω από τη μουσική και την ερμηνεία ενός έργου εκτός οργάνου, είναι η καθημερινή εξάσκηση. Η μελέτη των μουσικών φράσεων, οι εναλλαγές του ήχου και η δομή ενός έργου, συντελούν στην καθημερινή εξέλιξη της ερμηνείας των έργων αλλά και την ευχαρίστηση. Το σημαντικότερο όμως που μου δίνει δύναμη και χαρά να συνεχίζω, είναι ότι γίνομαι καλύτερος άνθρωπος…

Κώστας Κούλης