Ο Θάνος Μπερτσάτος είναι ο Thanos. Ο κιθαρίστας των Power Crue, ο τραγουδιστής των Lightfold, ο σόλο καλλιτέχνης, που έχει ήδη κυκλοφορήσει τρία άλμπουμ και έχει έτοιμα ένα σωρό πράγματα ακόμα. Πλέον πρόσφατη δουλειά του, το τραγούδι «Πεθαίνοντας», με λιμπρέτο του το ποίημα του Κώστα Καρυωτάκη. Μιλήσαμε με τον Θάνο για πολλά πράγματα. Το τραγούδι, την ιδέα για τη στιχουργική επικάλυψη, τη μουσική και τις μάζες, το αύριο των μουσικών στην ανηφοριά με τα social, τους καιρ(δ)οσκόπους, τους φυτευτούς αλγόριθμους, τα μάτια χωρίς πρόσωπα.

Ποια η ώθηση ώστε να μελοποιήσεις το ποίημα του Καρυωτάκη;
Η αλήθεια είναι πως δεν μελοποίησα το ποίημα με την κλασική έννοια. Δηλαδή να γράψω μουσική πάνω στο ποίημα. Αυτό ήρθε και ταίριαξε πάνω στο τραγούδι που είχα ήδη φτιάξει. Είναι το τελευταίο τραγούδι από ένα ΕP πού τελείωσα αυτό τον καιρό, αλλά θα κυκλοφορήσει τέλος του 2023 και καθώς ετοιμαζόμουν να γράψω τους στίχους, μου ήρθε η ιδέα να χρησιμοποιήσω για πρώτη φορά ένα ποίημα. Η μελοποίηση ποιήματος δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, πόσο μάλλον όταν είχα ήδη ετοιμάσει τη μουσική.

Τι είναι το «Πεθαίνοντας» για σένα; Γιατί το συγκεκριμένο ποίημα;
Αφού είχε μπει το μικρόβιο της ιδέας για ποίημα, ξεκίνησα την αναζήτηση βάση του στιχουργικού θέματος του άλμπουμ, για το οποίο στο τέλος ήθελα να κλείσω με τον θάνατο. Ο Καρυωτάκης μιλάει πολύ για τον θάνατο και ήταν η πρώτη μου επιλογή, οπότε ανέσυρα από τη βιβλιοθήκη μου τη συλλογή “Νηπενθή”. Το “Πεθαίνοντας” κούμπωσε θεματικά και χρονικά πάνω στη μουσική τόσο απόλυτα, που δεν χρειάστηκε να αλλάξω το παραμικρό. Είμαι περισσότερο οπαδός της λογοτεχνίας, όμως εκεί που η ελληνική γλώσσα φτάνει στο απόγειό της, είναι με την ποίηση και το “Πεθαίνοντας” είναι άξιος εκφραστής αυτής της μαγείας.

Πόσο διαχρονικοί πιστεύεις ότι είναι οι στίχοι; Ποια θεωρείς ότι ήταν η ψυχοσύνθεση του Καρυωτάκη όταν έγραφε το ποίημα;
Η ζωή και ο θάνατος είναι θέματα διαχρονικά από μόνα τους. Η σκέψη μας πάντα απασχολείται με αυτά τα δύο βασικά στοιχεία της ύπαρξής μας και δεν θα σταματήσει ποτέ γιατί εκφράζει τον φόβο, την ελπίδα, την απόγνωση, την προσμονή. Όσο για τον ίδιο τον ποιητή, ποιος μπορεί να καταλάβει την ψυχή ενός ανθρώπου που βάζει ο ίδιος τέλος στη ζωή του;

Πόσο χώρο έχει η μουσική να αναπνεύσει στη σημερινή πραγματικότητα;
Η μουσική, όπως και όλες οι τέχνες, είναι μια βασική ανάγκη έκφρασης, τόσο για τους δημιουργούς όσο και για τους ακροατές. Είναι μια δύναμη ίασης και ανάτασης της ψυχής, τόσο πολύ αναγκαία, ειδικά στη σημερινή δύσκολη εποχή της ταχύτητας, που ουσιαστικά ο άνθρωπος δεν ήταν έτοιμος να ακολουθήσει. Ο αγώνας δρόμου για την επιβίωση που γίνεται όλο και πιο δύσβατος με το πέρασμα του χρόνου, δεν μας δίνει το περιθώριο να χαλαρώσουμε και να ασχοληθούμε με την ψυχή μας. Ο περισσότερος κόσμος δεν έχει πλέον την υπομονή να ακούσει ένα τρίλεπτο τραγούδι μέχρι το τέλος και χάνεται η ολοκλήρωση. Σπάει ο κύκλος της ίασης.

Συνεχώς δημιουργείς μουσική, δεν μένεις στάσιμος, πειραματίζεσαι. Τι σε ωθεί; Ποια εσωτερική ανάγκη καλύπτει;
Είναι η ανησυχία που μετατρέπεται σε ανάγκη. Όταν όλη μέρα το μυαλό κατακλύζεται από μελωδίες και ρυθμούς, πρέπει κάπου όλο αυτό να ξεσπάσει. Είναι δώρο και κατάρα μαζί. Περισσότερο δώρο όμως, γιατί αποτυπώνω σκέψεις και συναισθήματα σε κάτι, ώστε κάθε φορά που ανατρέχω βιώνω ξανά αυτή την εμπειρία της ανάμνησης. Και οι αναμνήσεις μας είναι ουσιαστικά η ίδια μας η ζωή, που χωρίς αυτές δεν υπάρχει παρά μόνο το παρόν.

Τελικά είναι ακριβό σπορ η μουσική;
Ναι και όχι. Ανάλογα με το τι επιδιώκεις να πετύχεις.

Μπορεί ένας καλλιτέχνης να βρει δίοδο και να προσεγγίσει το ανάλογο κοινό; Βοηθούν τα social και το Youtube ή πια ένας καλλιτέχνης είναι αντιμέτωπος με μια νέα πραγματικότητα;
Οποιοσδήποτε σήμερα μπορεί να κοινοποιήσει τη δουλειά του δωρεάν στις δημοφιλείς πλατφόρμες, όπου θεωρητικά έχει πρόσβαση σε μια τεράστια βάση ακροατών. Επειδή όμως ο καπιταλισμός και το δωρεάν δεν είναι φίλοι, θα χρειαστεί χρήμα. Η δίοδος λοιπόν είναι δωρεάν, αλλά η προσέγγιση κοστίζει. Αυτό είναι και το πρόβλημα της νέας πραγματικότητας για τους καλλιτέχνες σήμερα, από τη στιγμή που το κοινό έχει παραδώσει τα σκήπτρα της ενημέρωσης στα media, περιμένοντας τον αλγόριθμο να αποφασίσει τι είναι καλύτερο για αυτούς. Ο αλγόριθμος όμως δεν έχει αυτιά ούτε ενσυναίσθηση… Έχει μετρητές και όποιος πληρώνει αποτελεί επιλογή. Η μουσική είναι χρηματιστηριακό προϊόν πλέον στα media και εργαλείο μόνο για αυτούς που έχουν τα χρήματα. Θεωρώ πως διανύουμε μια περίοδο παρακμής, αφήνοντας τη μουσική έρμαιο στα χέρια κερδοσκόπων, με ευθύνη τόσο των ακροατών όσο και των καλλιτεχνών. Η αξιόλογη μουσική είναι στα αζήτητα λόγω χαμηλού προϋπολογισμού, αλλά παρόλα αυτά, είναι κάπου εκεί έξω, περιμένοντας να ακουστεί… Εμείς απλά πρέπει να την αναζητήσουμε…

Κώστας Κούλης

https://thanos2.bandcamp.com/?fbclid=IwAR1Hz1D7hUL1mkrr07xpWE3nHTj_pKpfv9kXIvD12c80GQbJQh0Ujdy3v3U