Πιστεύω πως είναι αναγκαίο να προλογίσουμε αυτή την ανταπόκριση με μία παροιμία, η οποία είναι απόλυτα αντιπροσωπευτική του ανθρώπινου είδους, ανεξαρτήτως χώρας, χρώματος, θρησκείας, αντιλήψεων. «Όπου φτωχός κι η μοίρα του». Οι πέντε αντί-ήρωες της παράστασης είναι ακριβώς αυτό. Πέντε Ασιάτες μάγειρες δουλεύουν μέσα σε δύο τετραγωνικά, σε ένα ταϊλανδοκινεζοβιετναμέζικο εστιατόριο. Πέντε ζωές παράλληλες, οι οποίες συνορεύουν με μερικές ακόμα, στο ίδιο τετράγωνο. Το διαμέρισμα πάνω από το φαγάδικο, το παντοπωλείο δίπλα του, το δώμα στην κορυφή του κτιρίου…

«Το σύστημα, το οποίο μάθαμε, λέει ότι είμαστε όλοι ίσοι απέναντι στον νόμο. Όμως ο δρόμος είναι η πραγματικότητα. Οι αδύναμοι και οι φτωχοί θα χαθούν». Αντιγράφω από το κορυφαίο λιμπρέτο ΟΛΩΝ των εποχών και προχωρώ στο παρασύνθημα.

Το στοίχημα είναι πανδύσκολο και αφορά την απόδοση παράστασης σε πολύ λίγα τετραγωνικά. Σε μόλις μερικές σπιθαμές γης στριμώχνονται πέντε ηθοποιοί, για να γίνουν κοινωνοί ενός πολύ δύσκολου κειμένου, με τρελούς αυτοματισμούς και πολλά tutti, όπως λένε στη μουσική. Σημεία που ατακάρουν όλοι μαζί, σημεία που συγχρονίζονται φωνές και αντιδράσεις. «Μίλα! Πες τη λέξη! Η λέξη είμαστε όλοι εμείς. Μίλα»!

Ομάδα που κερδίζει δεν αλλάζει. Ο κύριος Γιώργος Ματζιάρης, ο οποίος υπογράφει τη σκηνοθεσία και τη δραματουργική επεξεργασία, βασισμένη στην αρτιότατη μετάφραση της κυρίας Έρι Κύργια, επιστρέφει, παρέα με τους συνεργάτες του και με μια ολοκαίνουργια διανομή. Και αυτό το θέατρο διαθέτει μία μεγάλη σκηνή και ο δημιουργός τη χρησιμοποιεί κατά περίπτωση. Μένει στη φιλοσοφία των υπό-χώρων, οι οποίοι, χάρη στους εμπνευσμένους φωτισμούς της κυρίας Μελίνας Μάσχα, προσφέρουν και ένα διαφορετικό επεισόδιο κάθε φορά.

Οι πέντε ηθοποιοί, οι πέντε αυτοί περίφημοι καρατερίστες, υποδύονται διάφορους χαρακτήρες, όχι μόνο τους μάγειρες του εν λόγω εστιατορίου. Οι άνδρες θα υποδυθούν γυναίκες, οι γυναίκες αναλόγως – ή αντιστρόφως ανάλογα – και από δίπλα η αλληγορία. Ο μύθος του Αισώπου. Το τζιτζίκι – εδώ τριζόνι – και το μυρμήγκι. Εδώ όμως ο μύθος αλλάζει. Γίνεται θεοσκότεινος, γίνεται σατανικός, γίνεται πραγματικό θρίλερ. Η κακία, η μοχθηρία, η εκμετάλλευση.

Σχόλιο: Μαίρη Ζαρακοβίτη – Μια κοινωνία που κατασπαράζει τα τέκνα της. Ένας κόσμος απρόσιτος, σκληρός, χωρίς ενσυναίσθηση, χωρίς αξίες. Εκμετάλλευση της ανθρώπινης ζωής… Trafficking, άγνοια και «Τι έκανες; Το χάλασες»; Άγνοια και ας μην «ξαναφτιάξει» ποτέ. Θα πάρουμε άλλο. Από τα γιουσουρούμ του κόσμου. Δίπλα και πάνω από το εστιατόριο, άλλα διαμερίσματα. Άλλες ζωές, άλλοι άνθρωποι, άλλοι κόσμοι.

Οι πέντε ηθοποιοί μπροστά μας επιδίδονται σε έναν αγώνα ταχύτητας και περιγράφουν ιστορίες παιδιών ενός κατώτατου θεού. Ιστορίες ανθρώπων, που η μοίρα ή οι συνθήκες (πάλι η μοίρα δηλαδή) τους επέβαλλαν να αντικρύσουν το σκληρό πρόσωπο της κοινωνίας. Η ταχύτητα με την οποία εκφέρουν τις ατάκες τους, αλλά και η αίσθηση των μικρών αποπνικτικών τετραγωνικών, καθρεπτίζουν τον κόσμο που βιώνουμε. Η «αντίθεση» στους ρόλους έχει τη δική της σημασία. Δεν κοιτάμε τον άνδρα αλλά τον άνθρωπο, δεν ακούμε τη γυναίκα αλλά την ψυχοσύνθεση αυτής.

Η σκηνοθεσία περίτεχνη, προσανατολίζεται στην ουσία των πραγμάτων. Δεν φλυαρεί, δεν αφήνει το ψήγμα και το απόξεσμα. Τα φώτα εστιάζουν στη στιγμή, στην αίσθηση, βάζοντας το δικό τους πετραδάκι σε αυτή τη θαυμάσια παράσταση.

Παρατηρώ, παρακολουθώ και σκέφτομαι. Πόσο κενός είναι ο κόσμος μας, πόσο απρόσωπος. Παρακολουθώ και σκέφτομαι. Πόσο σκληρός είναι ο κόσμος μας… Σκέφτομαι ότι μια ζωή πια δεν είναι σημαντική, είναι απλά ένα γρανάζι. «Είμαι εξάρτημα εγώ της μηχανής σας κι ο γιος μου τ’ ανταλλακτικό. Θα ‘ναι εντάξει μια ζωή στη δούλεψή σας, είναι από άριστο υλικό.»

Έχουν περάσει τριάντα πέντε χρόνια περίπου. Η κατάσταση δεν έχει αλλάξει… Μάλλον… Έχει αλλάξει. Έχει σίγουρα γίνει χειρότερη. Και εμείς; Κάνουμε εμείς κάτι;

Η παράσταση τρυπά τις συνειδήσεις μας. Ο ρεαλισμός που πηγάζει μας κοιτά βαθιά στα μάτια. Είναι γερό το ταρακούνημα.

Απίστευτα γρήγορη εκφορά λέξεων, αλλαγές ρόλων στο μπαμ, «χορευτικά» και πρόζα και τρελή ένταση. Πέντε ηθοποιοί που γίνονται εκατό, αλλά και ένας. Πέντε ηθοποιοί που δίνουν ρεσιτάλ ερμηνείας, που προσφέρουν και στιγμές χιούμορ, που προβληματίζουν τον εγκεφαλονωτιαίο. Οι αυτοματισμοί είναι αυστηροί, το τονίζουμε για μία ακόμη φορά. Οι λέξεις, που εναρμονίζονται με τα στόματα των πρωταγωνιστών, δεν συγχωρούν κενά και τα δύο τετραγωνικά δεν αστειεύονται. Πραγματικά, όλο αυτό κάπου θα σας θυμίσει και ρουτίνες χορού.

Οι ηθοποιοί μιλάνε εν είδη αφήγησης. Ναι μεν απευθύνονται ο ένας στον άλλο, αλλά στην ουσία αφηγούνται ό,τι διαλέγονται. Έχω την εντύπωση ότι κάποιες σελίδες έχουν φύγει από την πλοκή, κάνοντας τη ροή ακόμα πιο ευέλικτη. Είναι πανέξυπνος ο τρόπος που εναλλάσσονται οι ατάκες, που οι περιγραφές στέκονται πάνω από τα συμβάντα, που προλογίζουν και υστερογραφούν. Ακόμα και οι παύσεις αναφέρονται, λες και διαβάζουν ρυθμικό σολφέζ.

Οι κυρίες Θάλεια Σταματέλου και Αρετή Τίλη και οι κύριοι Γιώργος Ματζιάρης, Δημήτρης Μηλιώτης και Στρατής Χατζησταματίου, προσφέρουν μία παράσταση που απλά δεν πρέπει να βγει από το πρόγραμμά σας για τις επόμενες ημέρες. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης συνδράμει και παιχτικά και είναι το ίδιο εξαιρετικός με τους ηθοποιούς του, οι οποίοι στέκονται σε υψηλότατο επίπεδο, ερμηνευτικά και ποιοτικά. Θα μου επιτρέψετε μόνο να εστιάσω στον κύριο Στρατή Χατζησταματίου, τον οποίο είχα δει και στην προηγούμενη διανομή και ο οποίος είναι ένας καταπληκτικός μάγειρας/γκαρσόνα και ένα φοβερό τζιτζίκι! Ο ίδιος διαπρέπει, όπως και όλοι οι συμπρωταγωνιστές του, υποδυόμενος γυναικείους ρόλους και όχι μόνο, ενώ βγάζει αβίαστο γέλιο κόβοντας και πετώντας χαρτάκια με παραγγελίες, προκειμένου να δουλέψει η κουζίνα. Τελικά, όπως φαίνεται, τα δύο τετραγωνικά φτάνουν και περισσεύουν για να ιντριγκάρεις το κοινό.

Θα πεθάνεις επειδή δεν έχεις κάποιον να σε προσέξει, επειδή δεν έχεις κάποιον να σε τρέξει αν πάθεις κάτι. Έστω και πονόδοντο. Χωρίς λεφτά, χωρίς ασφάλεια, πού θα πας; Συγκρατείστε το αυτό το τελευταίο. Είναι η έναρξη και το τέλος μίας πανέξυπνης λούπας. Και το κορίτσι – ένα άλλο «τριζόνι» σε κάποιο παράλληλο σύμπαν – που κρατείται, παρά τη θέλησή του, σε κάποιο σκοτεινό δωμάτιο και ανακαλύπτει μόνο διαφόρων ειδών χνώτα και το ξεροκόμματο της καταστροφής του;

Πορεία προς την κάθαρση. Μόνο που δεν υπάρχει πουθενά αυτή η τελευταία. Και αν υπάρχει, δεν είναι η κάθαρση που νομίζετε. Είναι μία απίστευτη στροφή, που μετατρέπεται σε λούπα, όπως το γράψαμε πιο πάνω. Είναι σαν να πρόκειται η παράσταση να ξαναρχίσει, με άλλον να πονάει αυτή τη φορά.

Εν κατακλείδι: ένα πανέξυπνο κείμενο, με την υπογραφή του ιδιοφυούς Roland Schimmelpfennig, μία επίσης πανέξυπνη σκηνοθεσία και πέντε ηθοποιοί που κάνουν ένα έργο να λάμπει. Α, μην το ξεχάσω. Κύριε Ματζιάρη, μπορούμε να έχουμε ξανά το Bao Quan στο μπιζάρισμα;

Κώστας Κούλης

Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.

Κείμενο: Roland Schimmelpfennig

Σκηνοθεσία / Δραματουργική επεξεργασία: Γιώργος Ματζιάρης

Μετάφραση:  Έρι Κύργια

Δημιουργία σκηνικού χώρου:  Σταύρος Μπαλής

Μουσική:  Λευτέρης Βενιάδης

Σχεδιασμός κίνησης : Βρισηίδα Σολωμού

Κοστούμια:  Χριστίνα Τσουτσουλίγα

Φωτισμοί:  Μελίνα Μάσχα

Βοηθός σκηνοθέτη: Ιωάννα Τσαϊρίδου

Φωτογραφίες: Χρήστος Συμεωνίδης

Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη

Παραγωγή: έαρ Productions

Παίζουν (αλφαβητικά):  Γιώργος Ματζιάρης, Δημήτρης Μηλιώτης, Θάλεια Σταματέλου, Αρετή Τίλη, Στρατής Χατζησταματίου

Πληροφορίες Παράστασης

Παραστάσεις: από Παρασκευή 19 Ιανουαρίου 2024

Ημέρες & ώρες παραστάσεων

Παρασκευή & Σάββατο στις 21:15

Διάρκεια παράστασης: 75 λεπτά

Τιμές εισιτηρίων

Γενική Είσοδος: 15€ 

Μειωμένο / Ατέλειες: 10€

Προπώληση εισιτηρίων : TICKETSERVICES

– online: https://www.ticketservices.gr/event/o-xrysos-drakos/

– τηλεφωνικά: 2107234567

– εκδοτήριο: Πανεπιστημίου 39, Αθήνα

Θέατρο Χώρος

Πραβίου 6 – 8, Αθήνα 118 55

21 0342 6736

Έγραψαν για την παράσταση

«Το ενδιαφέρον αιχμαλωτίζει και η παράσταση που σκηνοθετεί ο Γιώργος Ματζιάρης, που παίζει με τους κώδικες του έργου και τονίζει τον μη ρεαλιστικό χαρακτήρα του με πολλή σωματικότητα, με το χιούμορ να παρεισφρέει, με σκηνές που ακολουθούν η μία την άλλη σε συνεχή ρυθμό και τους ηθοποιούς να περνούν από ρόλο σε ρόλο σαν σε χορογραφία».

Τόνια Καράογλου – Αθηνόραμα

««…ένα καλοκουρδισμένο σύνολο ηθοποιών, με σκηνοθεσία που είναι πολύ απαιτητική και διατηρεί ζωηρό το ενδιαφέρον μέχρι το τέλος»».

Γιώργος Κτενάς – Η Εφημερίδα των Συντακτών

«Για τους ενδιαφερόμενους, λοιπόν, το έργο «Ο ΧΡΥΣΟΣ ΔΡΑΚΟΣ», είναι ένας καλλιτεχνικός οργασμός. Οι υπόλοιποι, απλώς συνεχίστε να τρώτε ανενόχλητοι τη σούπα σας, μέχρι να βρεθεί κάποιο δόντι στον πάτο του πιάτου και σας χαλάσει την ευφορία…»

Ντίνα Καρρά – Onlytheater

«Άλλωστε, επιβάλλεται εδώ να ξεκαθαρίσω κάτι πολύ σημαντικό: όλα αυτά τα θεωρητικά, τα ανέφερα παραπάνω απλά ως μπούσουλα για να τοποθετήσουμε το έργο στις δικές του βάσεις και στους δικούς του κανόνες και δεν αποτελούν επ’ ουδενί προαπαιτούμενο για να απολαύσει κανείς αυτό το δυνατό και κουρδισμένο στην εντέλεια έργο που έστησε ο Γιώργος Ματζιάρης με τους ταλαντούχους συνεργάτες του».

Γιάννης Θηραίος  Mymovie-diary

«Ο ΧΡΥΣΟΣ ΔΡΑΚΟΣ είναι μια παράσταση που φιλοδοξεί και το πετυχαίνει να μας ευαισθητοποιήσει σχετικά με τις φυλετικές διακρίσεις και το μεταναστευτικό. Είναι ένα ηχηρό Όχι στον καπιταλισμό και στην εκμετάλλευση των ανθρώπων, δοσμένο με χιούμορ, ποιητικότητα και λυρισμό. Είναι απόλαυση μιας έξοχης θεατρικής τέχνης που προάγει πολιτισμό, αισθητική και βαθειά πολιτική ευαισθησία.

Συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές για μια παράσταση που δεν θα ξεχαστεί εύκολα».

Λένα Σάββα – Θέατρο.gr

«Το διαμέρισμα πάνω από το φαγάδικο, το παντοπωλείο δίπλα του, το δώμα στην κορφή του κτιρίου… Έχετε δει ποτέ πέντε ηθοποιούς να βγάζουν μια ολόκληρη παράσταση – σχεδόν – μέσα σε δύο τετραγωνικά; Θα θέλατε να το ζήσετε; Γιατί εμείς που το είδαμε, είμαστε ακόμα ενθουσιασμένοι. Καινοτομία; Φρεσκάδα; Μπορείτε να το βαφτίσετε όπως επιθυμείτε, η ουσία δεν αλλάζει».

Κώστας Κούλης – Keysmash.gr