Θεώμενοι: Ο Θάνατος του Εμποράκου @ Θέατρο Ζίνα

Μπορεί το έργο να γράφτηκε το 1948 (έκανε πρεμιέρα το 1949), από τον βραβευμένο με Πούλιτζερ (για αυτό το έργο μάλιστα) Άρθουρ Μίλερ, όμως σχεδόν τίποτα δεν έχει αλλάξει από τότε. Ο καταναλωτισμός, η «επιχείρηση» διάλυσης της μεσαίας τάξης, η οικονομική εξαθλίωση, μεσουρανούν ακόμα και στις μέρες μας.

Ο Γουίλι Λόμαν (Βλαδίμηρος Κυριακίδης) ήταν ένας από τους πιο έμπειρους αλλά και περιζήτητους πωλητές στα νιάτα του. Τώρα, στα εξήντα του, είναι ένας άνθρωπος που βλέπει πως όλη η μάχη που είχε δώσει τόσα χρόνια, κάνοντας την εταιρεία που δούλευε να κερδοφορήσει, σε εκείνον δεν απέφερε παρά μόνο χρέη και μιζέρια.

Ο απολογισμός της ζωής του είναι δυσβάσταχτος. Νοιώθει υπεύθυνος για αυτή την κατάντια, με αποτέλεσμα την ψυχική κατάρρευση. Αισθάνεται αβοήθητος, δυσκολεύεται να εστιάσει στο παρόν, καθώς το μυαλό του αρκετές φορές κινείται σε παρελθόντες χρόνους και στιγμές. Νοιώθει εξαντλημένος και πέφτει σε βαθιά κατάθλιψη.

Η σύζυγός του Λίντα (Έφη Μουρίκη) στέκεται δίπλα του και τον στηρίζει με όλες της τις δυνάμεις, ενώ κοιτά με φόβο το μέλλον της οικογένειάς της. Ο μεγάλος του γιος Μπιφ (Κωνσταντίνος Γώγουλος), προσπαθεί να βρει μάταια τον δικό του δρόμο, ενώ ο Χάπυ (Ρένος Ρώτας), ο δεύτερος γιος του Λόμαν, προσπαθεί να κρατήσει τις ισορροπίες.

Οι καβγάδες του Γουίλι με τον Μπιφ είναι επικοί. Η ασυμφωνία απόψεων και ο τρόπος που βλέπουν ή αντιμετωπίζουν τη ζωή είναι διαφορετικός. Ο Γουίλι προσπαθεί να επιβάλλει τις δικές του απόψεις, σε μια λανθασμένη προσπάθεια να χαλιναγωγήσει το πνεύμα του Μπιφ, να τον φέρει αντιμέτωπο με τη δεινή πραγματικότητα και να τον αποτρέψει από λάθη που μπορεί να αποβούν μοιραία στη ζωή του. Δεν είναι όμως μόνο αυτός ο λόγος των συγκρούσεών τους. Η κόντρα των δύο ανδρών έχει τις ρίζες της και σε κάποιο άλλο συμβάν, που στιγμάτισε και άλλαξε τη σχέση πατέρα και γιου.

Το industrial σκηνικό του Γιώργου Γαβαλά καθορίζει πλήρως την κατάσταση, αλλά και την ψυχοσύνθεση των ηρώων. Η μεστή σκηνοθεσία αλλά και οι φωτισμοί του Γιώργου Νανούρη διογκώνουν την ατμόσφαιρα της παράστασης. Έχουν καταλυτική δράση για τον ψυχισμό του θεατή. Τον μπάζουν μέσα στους ρόλους, διοχετεύουν όλες τις ψυχολογικές παραμέτρους στα ξεσπάσματα των ηρώων. Τα κοστούμια της Ντένης Βαχλιώτη συνηγορούν στην βαριά ατμόσφαιρα του έργου και των σκηνών. Ο Κωνσταντίνος Γώγουλος στον ρόλο του Μπιφ, ξεδιπλώνει όλο του το ταλέντο. Είναι ένας χαρισματικός ηθοποιός, έχει βυθιστεί στον ήρωα που υποδύεται, με αποτέλεσμα να βιώνουμε απίστευτα έντονες στιγμές με τα ξεσπάσματά του. Η Έφη Μουρίκη λειτουργεί ως ήρεμη δύναμη στην παράσταση. Ο ρόλος της είναι τέτοιος ώστε να ισορροπεί τις εντάσεις. Η πραότητα και η αυτοθυσία που αναδύεται από τον ρόλο της, καταφέρνει να φτερουγίσει στις ψυχές μας.

Η Κατερίνα Μάντζιου φέρει τη σφραγίδα της ηρωίδας της. Την ταλαντεύει, την ακροβατεί, τη μεταλλάσσει. Εξαιρετική στον ρόλο και της αξίζουν πολλά συγχαρητήρια.

Ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης ήταν ο Γουίλι Λόμαν. Μας πήρε από τα μούτρα από τα πρώτα λεπτά, κατάφερε να σκιαγραφήσει όλες τις ψυχολογικές μεταβάσεις του ήρωά του. Έγινε απίστευτα τρωτός, έγινε η αιτία να δακρύσουμε αρκετές φορές, να αγανακτήσουμε άλλες τόσες, βλέποντάς τον να παλεύει με τους προσωπικούς του δαίμονες, αλλά και την κοινωνία ολόκληρη. Δεν θα κρυφτώ πίσω από το δάχτυλό μου, είναι από τους ηθοποιούς που για μένα έχουν δώσει και δίνουν συνεχώς συγκινήσεις σε όλα τα επίπεδα. Έχει έναν τρόπο να σε μαγνητίζει στη σκηνή, να σε μεταφέρει απόλυτα στον κόσμο του ήρωα που υποδύεται. Καταφέρνει πάντα να μιμείται τη ζωή τόσο αληθινά, που πολλές φορές ξέφυγα από το πλαίσιο και ένοιωθα πως δεν έβλεπα απλά μια παράσταση, αλλά τη σκληρή πραγματικότητα.

Δεν ξέρω πόσος χρόνος χρειάζεται μετά για να αποσυμπιεστεί το επιτελείο αυτής της απόλυτα δυνατής παράστασης, ξέρω μόνο να σας πω ότι με ταρακούνησε συθέμελα!

Μαίρη Ζαρακοβίτη

Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.