Το αρχείο @ Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Πάντα ήθελα να δω μία θεατρική παράσταση στα πρότυπα των κλασσικών επιταγών και εποχών. Δεν βάζω εισαγωγικά στις παραπάνω λέξεις, επειδή θεωρώ ότι αυτό ακριβώς είναι το ευκταίο. Να μεταφερθεί το Θέατρο της Δευτέρας στο σανίδι και μάλιστα ενός πραγματικού – και όχι εν δυνάμει τηλεόρασης – θεάτρου, το οποίο αποτελεί στολίδι για τον πολιτισμό. Το έχω ξαναγράψει και δεν θα βαρεθώ να το γράφω. Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά είναι μάλλον το πιο όμορφο θέατρο στην Αττική, ίσως και σε όλη τη χώρα. Και για μία και μοναδική βραδιά – γιατί όμως; – έχουμε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε μία παράσταση, έτσι ακριβώς όπως την ονειρευόμασταν μετά από κάθε Δευτέρα…

Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.

Άρθρο 28, νόμος περί τοπικής αυτοδιοίκησης. Έτος 1988. Μία τοπική αρχή δεν πρέπει να προωθεί σκόπιμα την ομοφυλοφιλία ή να δημοσιεύει υλικό με σκοπό την προώθηση της ομοφυλοφιλίας. Θυμίζουμε εδώ ότι η Μεγάλη Βρετανία τραβάει τεράστια ζόρια τη συγκεκριμένη δεκαετία. Ο πόλεμος στα Φώκλαντ, η τραγωδία του Χέιζελ, ο τρόπος που κυβερνά η «σιδηρά κυρία» ήτοι Μάργκαρετ Θάτσερ, η οποία είναι στην ουσία το καύχημα του συντηρητισμού.

Η ομοφυλοφιλία στο μεγάλο νησί θεωρούταν έγκλημα, μόλις τη δεκαετία του πενήντα έφυγε από την παρανομία και μόλις το 1967 ψηφίστηκε η αποποινικοποίηση τέτοιων σεξουαλικών πράξεων για άτομα άνω των είκοσι ενός ετών. Παράλληλα, τούτη τη δεκαετία του ’80, το AIDS κάνει την εμφάνισή του με εκκωφαντικό τρόπο. Ο χαμός του Ροκ Χάντσον, η θύελλα αντιδράσεων που προκλήθηκε και ο χείριστος χειρισμός από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ο Άξελ Ρόουζ των Guns N’ Roses εμφανίζεται με μπλουζάκι «Το AIDS σκοτώνει τις αδελφές» σε συναυλία της μπάντας του και το κοινό εξίσταται και προκαλεί ζημιές στο venue.

Μέσα σε ένα τέτοιο «ειδυλλιακό» περιβάλλον εκτυλίσσεται η ιστορία μας. Ένας ισχυρός πολιτικός, υπουργός της Θάτσερ, φτάνει στο εξοχικό του, στο οποίο ήδη βρίσκεται η σύζυγός του. Δεν έχουν τις καλύτερες των σχέσεων εδώ και καιρό, υπάρχουν υποψίες για ατασθαλίες ερωτικού χαρακτήρα για τον κύριο υπουργό και οι συζητήσεις μεταξύ τους, ενώ περιμένουν ένα φιλικό τους ζευγάρι για φαγητό, είναι πιο πολύ ασκήσεις για πόλεμο. Δεν θα πάρει πολλή ώρα μέχρι να αρχίσουν να βγαίνουν μαχαίρια και σκελετοί από ντουλάπες. Και ο γιος τους; Αυτός ο όμορφος και ευαίσθητος άνθρωπος; Και η αντιμετώπισή του, από τους ίδιους του τους γονείς, για την «εν γένει» εμφάνιση και συμπεριφορά του;

Μπροστά μας δύο ηθοποιοί που παίζουν με άνεση, με πραγματική χάρη, με τρόπο που προκαλεί ενθουσιασμό. Η κυρία Αννίτα Σαντοριναίου, στον ρόλο της Νταϊάνα Χέσκεθ, είναι καλοκουμπωμένη, πλέον πειστική και στην ουσία υποδύεται ένα τραγικό πρόσωπο. Η μητέρα που δεν λειτούργησε σαν μητέρα τελικά. Η ίδια η ηθοποιός κινείται με μπαρόκ ρυθμούς, αρθρώνει πεντακάθαρα και ανεβοκατεβάζει συχνότητες και ταχύτητες στην ομιλία της με περισσή τεχνική και άνεση. Στα μονολογικά της όσο και στις στιχομυθίες της είναι πραγματικά εντυπωσιακή.

Στον ρόλο του υπουργού Ρόμπιν Χέσκεθ, ο κύριος Βαρνάβας Κυριαζής. Θαυμάσια παρουσία, τονισμένη με ένταση και πάθος, που προοδευτικά τον κατακλύζουν. Είναι ήπιος αρχικά, σιγά-σιγά όμως μαζεύει και εξωτερικεύει, φτάνοντας σχεδόν στα όρια του παροξυσμού, για να μαζευτεί αυτόματα και πάλι να αρχίζει να φορτώνει. Συνεχής κίνηση, σε πανέξυπνη αντίθεση με τη σκηνή που είναι καρφωμένος σε μία γωνία του σπιτιού και κυριολεκτικά καταρρέει μέσα στην ίδια του τη λογική.

Οι δύο τεράστιοι ηθοποιοί έχουν σύμμαχό τους τη σκηνοθεσία του κυρίου Ανδρέα Αραούζου, ο οποίος έχει αναλάβει και τη μετάφραση του κειμένου του Simon Woods. O δημιουργός στήνει ανθρώπους και πλοκή με τέτοιο τρόπο, που η συνεχής ανάδυση των μυστικών και των απαγορευμένων καταστάσεων να μην αφήνει το κοινό να αφεθεί ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Είναι καταιγιστικός ο τρόπος, το ίδιο και οι αλυσιδωτές αντιδράσεις. Εξαιρετικά τα σκηνικά του κυρίου Γιώργου Γιάννου, καθώς και οι φωτισμοί του κυρίου Νίκου Μυλωνά.

Να ευχηθώ να πάει τούτη η παράσταση και την επόμενη σεζόν; Είναι ένα έργο που αφορά τον άνθρωπο, βαθύτατα. Είναι ένα έργο που μιλάει στις ψυχές, γιατί απλούστατα οι τελευταίες δεν διαθέτουν φύλο. Είναι ένα έργο που θα αγαπήσουν όλοι όσοι το δουν. Γιατί το αρχείο της καρδιάς είναι πάντα εκεί. Στα χαμόγελα και τις αγκαλιές, στην αδιαφορία και την εγκατάλειψη. Στα συν και τα πλην της ανθρώπινης παραξενιάς. Στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και που αντιδρούμε. Και μακάρι αυτές οι αντιδράσεις να είναι πάντα πολιτισμένες. Έχω την αίσθηση πως ο ίδιος ο σκηνοθέτης το έχει θέσει άψογα όλο αυτό, με τις παρακάτω λέξεις. «Ευχές να διαφωνούμε όμορφα. Ευχές να αποδεχόμαστε. Ευχές να ακούμε». Καλή ακρόαση μιας θεάρεστης θέασης λοιπόν!

Κώστας Κούλης