Η αλαζονεία και η κατάχρηση εξουσίας συνήθως πάνε μαζί. Μπορεί να πηγάζει η μία από την άλλη ή να προϋποθέτει η μία την άλλη. Η ουσία είναι ότι πρόκειται για σκοτεινές συνιστώσες των πλέον σκοτεινών πλευρών του ανθρώπου και δηλώνουν αμφότερες κακό σε οποιαδήποτε μορφή. Φανταστείτε τώρα έναν θεό με ανθρώπινα ελαττώματα, μεταξύ αυτών την αλαζονεία και την εμμονική μνησικακία. Μύριες καταστροφές έπονται…

Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.

Στην άμοιρη Θήβα, την αγαπημένη πόλη κράτος των τραγικών, εκεί που η κατάρα κατοικεί μόνιμα, ο Διόνυσος έρχεται, μεταμορφωμένος σε άνθρωπο, να επιβάλει τη λατρεία του. Οξύμωρο από μόνο του. Να «επιβάλει» τη λατρεία του; Μήπως να πατήσει και το κουμπί; Ο βασιλιάς της Θήβας, Κάδμος, αμφισβητεί τη θεότητα του «υιού του Διός». Ο Διόνυσος όμως δεν γυρίζει και το άλλο μάγουλο. Όποιος δεν είναι μαζί του, είναι εναντίον του και δεν πρέπει να ζει. Χρησιμοποιεί τις θεϊκές δυνάμεις του και εκμηδενίζει όλους όσους τολμούν να περιπαίξουν τη θεότητά του.

Το σκηνικό είναι απόλυτα λειτουργικό. Πέρα από τους δύο διαδρόμους εκατέρωθεν, στο πίσω μέρος υπάρχουν «οθόνες» που υποστηρίζουν ένα άρτιο «θέατρο σκιών». Με αυτό τον πανέξυπνο τρόπο η σκηνοθέτιδα κυρία Έλενα Μαυρίδου, περνά ό,τι δεν περνιέται μέσω των ηθοποιών, μέσω των υποκριτών, όπως μαθαίναμε στο σχολείο. Η σκηνοθεσία έχει κάνει το έργο να τρέχει, να καλπάζει και να μην αφήνει τον θεατή να αποσπαστεί ούτε στιγμή.

O κύριος Δημήτρης Λάλος υποδύεται τον Διόνυσο. Στις πρώτες του ατάκες διαπιστώνω ότι χειρίζεται τον λόγο με αξίες μουσικής. Κάτι σαν τα μοτίβα των έργων του Δήμου Αβδελιώδη. Η χροιά του αλλάζει κατά περίπτωση και στη συνέχεια αλλάζει και ο τρόπος χειρισμού. Στέκεται πολύ υψηλά ερμηνευτικά, είναι απίστευτος κακός, σχεδόν κινηματογραφικός, ένας πραγματικός villain, που ήλθε να προσγειωθεί σε μία αρχαία τραγωδία. Το αντίπαλον δέος, ο βασιλιάς Πενθέας, ερμηνεύεται από τον κύριο Γιώργο Χριστοδούλου, ο οποίος υπηρετεί με άνεση, με ζήλο, ακόμα και με χιούμορ. Τρέχει, αγορεύει, απειλεί… και μετά μεταμορφώνεται… Η θλιβερή wannabe μαινάδα, που οδηγεί εαυτόν προς την απόλυτη συμφορά.

Ο κύριος Θανάσης Δόβρης υποδύεται τον Κάδμο. Η κυρία Βίκυ Βολιώτη ερμηνεύει τον ρόλο του μάντη Τειρεσία. Έχω την αίσθηση ότι αυτοί οι δυο το διασκεδάζουν τόσο πολύ, που τραβάνε μαζί τους όλο το σύνολο των ηθοποιών. Παίζουν δύο γέρους, οι οποίοι έχουν πλήρη συναίσθηση της θέσης τους και της  κατάστασής τους, προειδοποιούν για όλα εκείνα που έπονται, δεν εισακούγονται και ίσως να επιστρέφουν με ένα ύφος, κάτι σαν «Σας τα ‘λεγα εγώ». Σπουδαίο μάθημα υποκριτικής από δύο μεγάλους ηθοποιούς, που έδειξαν την αρτιότητα του συνδυασμού τάλαντου και πρόβας. Να πούμε εδώ πως η ίδια η σκηνοθέτις εμφανίζεται στο έργο, υποδυόμενη την Αγαύη, τη μητέρα του Πενθέα και ένα από τα πλέον τραγικά πρόσωπα όλων των σωσμένων τραγωδιών.

Εξαιρετικός ο χορός της εν λόγω παράστασης, ο οποίος απέσπασε τον θαυμασμό του κοινού. Οι κυρίες Κική Καραΐσκου, Δήμητρα Κούζα, Σοφία Κουλέρα, Χριστίνα Μαριάνου και Μαριάμ Ρουχάτζε, με την πολύτιμη αγωγή των μουσικών επί σκηνής, των κυρίων Γιώργου Μαυρίδη και Βασίλη Κόκλα, τραγούδησαν και χόρεψαν και ανακίνησαν τη γη! Πρέπει να το ακούσει κάποιος όλο αυτό για να καταλάβει, οι περιγραφές είναι τόσο στείρες σε αυτές τις περιπτώσεις. Άριστα δέκα!

Η παράσταση τιμά το αθάνατο κείμενο και την ευφυία του δημιουργού, τιμά την πολιτιστική παράδοση της χώρας μας και τον θεατή. Είναι δοσμένη με τρόπο απόλυτα κατανοητό και σε αυτό οφείλουμε να εξάρουμε τη μετάφραση του κυρίου Γιώργου Στεφανόπουλου. Επίσης, να συγχαρούμε την κυρία Δήμητρα Λιάκουρα, για το έξοχο σκηνικό και τα κοστούμια, που έδωσαν εκείνη την παραπάνω διάσταση στο έργο, κάτι που τονίσαμε εξ αρχής.

Κώστας Κούλης

Είναι περίεργο που η παράσταση ξεκίνησε χωρίς τη συνήθη «εισαγωγή» από τα μεγάφωνα του Ηρωδείου. Να υποθέσουμε ότι συνέβη κάποιο «καμπούμ»; Ξαφνικά έσβησαν τα φώτα και αυτό ήταν. Ο κόσμος συνέχιζε να έρχεται και να ανεβαίνει προς τις θέσεις του, κατά συνέπεια μία τέτοια κίνηση χαρακτηρίζεται ως άστοχη, αφού δυσχεραίνει την ανάβαση και μπορεί να δημιουργήσει περαιτέρω προβλήματα. Λίγη προσοχή δεν βλάπτει, κύριοι υπεύθυνοι.