Παρατηρώντες: New Order @ Θέατρο Εν Αθήναις

Η ψυχρότητα ενός παλιού νεκροτομείου παρουσιάζεται στην αίθουσα του Θεάτρου Εν Αθήναις, όπου ξεδιπλώνονται οι τρεις πρωταγωνιστικοί χαρακτήρες του έργου του Σέρτζι Πόμπερμάγιερ. Τους ρόλους ενσαρκώνουν οι Ράνια Σχίζα, Ιωσήφ Πολυζωίδης, Φώτης Λαζάρου και Έλενα Τυρέα, κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις εννιά το βράδυ, υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Δημήτρη Καρατζιά. Πρόκειται για μια παράσταση που αξίζει να παρακολουθήσετε, καθώς, συνδυάζοντας χιούμορ, όταν χρειάζεται, αλλά και απόλυτη σοβαρότητα, αναδεικνύει την ωμή κοινωνική πραγματικότητα, όπου η περηφάνια χάνεται στο βωμό της εξαθλίωσης.

Οι τρεις ηθοποιοί ενσαρκώνουν ανθρώπους που ήρθαν αντιμέτωποι με τη σκληρή πραγματικότητα, την ακραία φτώχεια, την ανισότητα και την αδικία. Η εξαθλίωσή τους τους ωθεί στην παρανομία. Απαγάγουν την πρώην υπουργό δικαιοσύνης και νυν πρόεδρο μιας εκ των μεγαλύτερων τραπεζών και απειλούν τη ζωή της κόρης της. Το Νούμερο 1, το Νούμερο 2 και το Νούμερο 3 (Ράνια Σχίζα, Ιωσήφ Πολυζωίδης και Φώτης Λαζάρου αντιστοίχως), οργανώνουν το έγκλημα με όραμα την Κοινωνική Αλλαγή, εγκαθιδρύοντας μια Νέα Τάξη Πραγμάτων (NEW ORDER). Στόχος τους; Να πείσουν την υπουργό να διακόψει τις διαδικασίες εξώσεων και να επιστραφούν οι περιουσίες που είχαν κατασχεθεί με αθέμιτους τρόπους από τα μεσαία στρώματα. Στα θύματα αυτού του συστήματος εντάσσονται, εν τέλει και οι ίδιοι οι δράστες. Το κοινωνικό όραμά τους μετατρέπεται σε προσωπική ανάγκη για εξιλέωση και εκδίκηση, θολώνοντας την κρίση τους και οδηγώντας τους στην παραφροσύνη. Η ανάγκη για δικαίωση τους αναγκάζει να υιοθετήσουν τα ίδια μοτίβα συμπεριφοράς με τους εχθρούς τους. “[…] Πέφτουμε στο επίπεδό τους […] Για να αντιμετωπίσεις τον εχθρό, πρέπει να γίνεις ίδιος […]”.

Στη σκηνή εκτυλίσσεται η απαγωγή. Με αστείρευτο χιούμορ, όπου απαιτείται, αλλά και τη δέουσα σκληρότητα του λόγου, ο Πόμπερμάγιερ, αλλά και όλοι οι συντελεστές αυτής της παράστασης, δίνουν φωνή σε όλους τους «απελπισμένους» αυτού του κόσμου. Και όταν δεν έχεις τι να χάσεις, το μόνο που μπορείς είναι να κερδίσεις (θυμίζει και λίγο Όσκαρ Γουάιλντ, έτσι;). Από την άλλη πλευρά, η Έλενα Τυρέα, που υποδύεται το θύμα της απαγωγής, φέρνει στο προσκήνιο τη φωνή των «κερδισμένων» – αυτών που, αδίστακτοι και πατώντας επί πτωμάτων, ανέρχονται κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά, κυριαρχώντας εις βάρος των θυμάτων. “[…] Δεν είμαστε όλοι ίσοι […] Δεν αξίζουμε όλοι τα ίδια […]”. Με αυτόν τον τρόπο, οι θεατές έρχονται αντιμέτωποι με τις διαφορές και τις ανισότητες, ενώ ταυτόχρονα αναδύεται η ανάγκη για αλλαγή.

Το πιο ενδιαφέρον όμως, κατ’ εμέ, είναι η σύγκρουση που δημιουργείται ανάμεσα στους τρεις απαγωγείς, μέσα από την οποία σκιαγραφείται η ευκολία της διχοτόμησης της κοινωνίας, τόσο ως δημιούργημα των «ανωτέρων», για λόγους κατευνασμού της οργής, όσο και ως αποτέλεσμα «εκ των έσω», λόγω ατομικών συμφερόντων. Είμαστε ενάντια στην αδικία γενικά ή μόνο όταν αφορά άμεσα εμάς και τη ζωή μας;

Εντυπωσιακή είναι και η οπτική του Βασίλη Μούντριχα για τον φωτισμό, καθώς, πλην της εισαγωγής, όλη η υπόλοιπη παράσταση φωτίζεται έντονα, εντάσσοντας τους θεατές στον χώρο του νεκροτομείου. Έτσι, μας κάνει να αισθανθούμε τη συμμετοχή, αλλά και τη συνενοχή μας σε αυτήν την πράξη-δράση.

Η παράσταση NEW ORDER είναι σίγουρα μία από τις παραστάσεις αυτής της σεζόν, που δεν πρέπει να χάσεις. Συμπυκνώνει όλα τα κοινωνικά ζητήματα σε λίγα λεπτά δράσης, θέτοντας φιλοσοφικά διλήμματα και αφυπνίζοντας το κοινό, με παράλληλες δόσεις χιούμορ και – φυσικά – ερμηνείες που παρασύρουν τους θεατές σε έναν φανταστικό αλλά ταυτόχρονα αληθινό κόσμο.

Καρολίνα Σπυριδωνάκου

Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.