Παρατηρώντες: Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα @ Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

Η παράσταση “Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα” είναι βασισμένη στη λογοτεχνική παρακαταθήκη του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, υπό τη δραματουργική επεξεργασία και προσέγγιση της ομάδας “Αυτή και Αυτοί”.

Το έργο πραγματεύεται τη ζωή του Θωμά Καψάλη, φωτίζοντας τις πιο σκοτεινές πλευρές του ανθρώπινου ψυχισμού, όταν πια παραδίδεται στον έρωτα.

Ο ηλικιωμένος Καψάλης, μετά τον θάνατο της γυναίκας του, υπό τον υπαρξιακό φόβο του θανάτου και της μοναξιάς, υποκύπτει στο κάλλος μιας νεαρής γυναίκας, με αποτέλεσμα να θολωθεί η κρίση του και να οδηγηθεί ο ίδιος στην απληστία. Η φθορά του γήρατος καθιστά αυτή την ανάγκη επιτακτική, με αποτέλεσμα το αλόγιστο των πράξεών του. Η παραφροσύνη τον ωθεί σε πράξεις ανήθικες και αποτρόπαιες, οι οποίες, σε τελική ανάλυση, σκάβουν τον ίδιο του τον λάκκο.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης παρουσιάζεται η τερατογέννεση των ανθρώπων, μέσα από την ερμηνεία και την κινησιολογία των ηθοποιών, οι οποίοι, σαν σκουλήκια μέσα στο χώμα, έρχονται να κατασπαράξουν το απροστάτευτο θύμα. Οι σχέσεις αποσυντίθενται, όπως και οι ηθικές αξίες. Ο ωφελιμισμός που χαρακτηρίζει τη συνδρομή του κοινωνικού περίγυρου αποσκοπεί στην ικανοποίηση των εξατομικευμένων αναγκών, χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα για την επίτευξη αυτού του σκοπού, αδιαφορώντας για τις συνέπειες των πράξεών τους και τον πόνο που προξενούν στον “άλλο”.

“Τι είναι ο άνθρωπος;” είναι το ερώτημα που τίθεται διαρκώς από το ίδιο το κείμενο. Ένα γενικό ερώτημα, στο οποίο αναγκάζεσαι να διαχωρίσεις το καλό από το κακό, το ηθικό από το ανήθικο, το πάθος από την παραφροσύνη.

Επιτυχώς, η ζωντανή μουσική που διακοσμεί την παράσταση, ηχεί γλυκά σαν αιθέρια σειρήνα προειδοποίησης και υπενθυμίζει ότι είσαι θεατής. Η αντίθεση του ήχου με την σκληρότητα και την ωμότητα του θεάματος προκαλεί την αποστασιοποίηση, που πιθανόν η σκηνοθεσία στοχεύει να επιτύχει, προκειμένου να αφυπνιστούμε και όχι να ταυτιστούμε με τους ρόλους, με έναν μπρεχτικό τρόπο. Απώτερος σκοπός είναι να δοθούν απαντήσεις σε υπαρξιακά ερωτήματα, τα οποία ταλανίζουν την ανθρώπινη φύση, περί ατομικότητας και διαμόρφωσης της ταυτότητας του ανθρώπου – διαδικασία επηρεασμένη από τα κοινωνικά ερεθίσματα.

Καρολίνα Σπυριδωνάκου

Η Ελένη Αληφραγκή στα πλήκτρα και ο Βαγγέλης Σταθόπουλος στην κιθάρα δημιουργούν το κατάλληλο κλίμα για την παράσταση, με τραγούδια και μελωδίες σαν μια συνέχεια της ιστορίας που παρακολουθούμε. Η ομάδα “Αυτή κι Αυτοί” είναι δυναμική. Μέσα από ένα γήινο σκηνικό αποδίδει πάθη, ματαιοδοξία, εξευτελισμό, λαγνεία και πολλά ακόμα, καταπονώντας σώμα και ψυχή. Ειλικρινά δεν ξέρω πως αυτά τα παιδιά είναι μετά από την παράσταση. Δίνουν όλο τους το είναι και εσύ «τρυγάς» την ουσία του έργου. Ο τρόπος που αφηγούνται, που υποδύονται, είναι μοναδικός. Σαν μια τεράστια αλυσίδα, που δεν έχει αρχή και τέλος.

Ο Πάνος Μαλικούρτης είναι συγκλονιστικός στον ρόλο του Καραβέλα. Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν αυτό που θα βιώσετε. Δημιουργεί έναν πολυεπίπεδο χαρακτήρα και αφήνεται στα σκαμπανεβάσματα του ήρωά του, ώστε να δώσει τον απαιτούμενο ρεαλισμό. Να περάσει όλες τις πτυχές της ιστορίας, αλλά και των χαρακτήρων.

Ακόμα και μετά το τέλος της, θα συνεχίσεις να αφομοιώνεις ό,τι βίωσες. Το μυαλό σου θα τρέχει και θα σταματά απότομα σε στιγμές, ενώ πολλαπλά ερωτήματα θα ψάχνουν απαντήσεις. Πολλά μπράβο σε όλο το επιτελείο για την συγκλονιστικότερη παράσταση της χρονιάς!

Μαίρη Ζαρακοβίτη

Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.