Με μεγάλη μας χαρά και τιμή φιλοξενούμε την κυρία Ελένη Παπαχρηστοπούλου. Η ήρεμη δύναμη, η συνεχής δύναμη, ο άνθρωπος με τις χίλιες ιδιότητες και ικανότητες, βρίσκεται απέναντί μας και μιλά για τη δεύτερη σεζόν του έργου «Μέρες ολόκληρες στα δένδρα» στο θέατρο Εκστάν. Τι τους έκανε να διαλέξουν το συγκεκριμένο έργο, τι τους έδεσε με τη μαγεία της Μαργκερίτ Ντυράς και τους κάνει να συνεχίζουν με την αυτή επιλογή. Ποιος ο ρόλος του διάσημου σκηνοθέτη Ζαν – Πωλ Ντενιζόν, ο οποίος συνεργάζεται με το Εκστάν εδώ και χρόνια και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Όμορφες και γλυκές οι θύμησες, ιδίως όταν είχα πρωτοπάει στο Εκστάν – αρκετά χρόνια πίσω – και είχα μιλήσει με την κυρία Παπαχρηστοπούλου και τον ίδιο τον μεγάλο σκηνοθέτη. Ευχαριστούμε θερμά τον Αντώνη Κοκολάκη και το μαγικό επιτελείο του, που φρόντισαν να πραγματοποιηθεί αυτή η συνέντευξη.

Τι ήταν αυτό που σας έκανε να αποφασίσετε να πάτε και δεύτερη χρονιά με το εν λόγω έργο;

Οι «Μέρες ολόκληρες στα δένδρα» είναι ένα έργο που σε συνοδεύει στη ζωή σου. Πέρα ωστόσο από τα χαρακτηριστικά ενός δυνατού έργου και το επίκαιρο του θέματος, πέρα από την αγάπη μας για την Μαργκερίτ Ντυράς, «αυτό το κάτι» που συνέβαινε στην παράσταση κι έκανε το κοινό συνένοχό της, ήταν σαν να απαιτούσε τη συνέχεια.

Πότε ξεκινήσατε να επεξεργάζεστε το κείμενο της Μαργκερίτ Ντυράς και μετά από πόσο καιρό ήσαστε έτοιμη, προκειμένου να προχωρήσετε με το στήσιμο της παράστασης;

Η «Αγγλίδα ερωμένη», που παρουσιάσαμε στο θέατρο Εκστάν κατά την περίοδo 2022-23, μας έβαλε στον κόσμο της Μαργκερίτ Ντυράς. Αδύνατον να μην παθιαστείς. Τα έργα της αγγίζουν την πολυπλοκότητα του ανθρώπινου ψυχισμού. Βαθιά ήταν η επιθυμία να την κατανοήσουμε καλύτερα, να συναντηθεί και πάλι το κοινό μας με το έργο αυτής της πρωτοποριακής συγγραφέως, γνωστής μέσα από τις κινηματογραφικές ταινίες “Χιροσίμα αγάπη μου”, “Ο εραστής”, “Moderato Cantabile”. Έτσι αναζητήσαμε άλλο ένα έργο της Ντυράς κι αυτό που μας προκάλεσε κατευθείαν ήταν το «Μέρες ολόκληρες στα δένδρα». Είναι ένα έργο – μνήμη μιας ολόκληρης ζωής για τον καθένα.  Η έρευνα μαζί με τον θίασο και τον σκηνοθέτη κράτησε τρεις μήνες πριν από την έναρξη των προβών.

Συνεργάζεστε με τον Ζαν – Πωλ Ντενιζόν εδώ και πολλά χρόνια. Είναι όμως κάθε φορά όπως η πρώτη φορά;

Ο Ζαν – Πωλ Ντενιζόν βάζει ως προτεραιότητα πάντα στη δουλειά του τη φυσική έκφραση, την κίνηση, τη σύνδεση του ηθοποιού με το σώμα. Ο τρόπος όμως που προσεγγίζει το έργο κάθε φορά είναι διαφορετικός και σε εκπλήσσει.

Όσον αφορά τη μετάφραση και διασκευή του κειμένου, υπήρξε κάποιο κομμάτι του, για το οποίο προβληματιστήκατε, ως προς την απόδοση;

Το «Μέρες ολόκληρες στα δένδρα» γράφτηκε αρχικά ως μυθιστόρημα το 1954. Έγινε θεατρικό έργο από τη συγγραφέα το 1965 και παίχτηκε στο θέατρο Οντεόν στο Παρίσι, με τη Μαντλέν Ρενώ, σε σκηνοθεσία Ζαν – Λουί Μπαρώ. Καθώς το θεατρικό έργο έχει μεγάλη διάρκεια, ο προβληματισμός είχε να κάνει με τα μέρη του σώματος του κειμένου που θα έπρεπε να αφαιρεθούν, ώστε να κρατηθεί η προσοχή του κοινού σε κατάσταση έντασης και απόλαυσης και να μην σκορπιστεί σε πληροφορίες, με κίνδυνο να χάσει την άμεση σύνδεσή του με το έργο και την παράσταση. 

Πόσο καιρό κράτησαν οι πρόβες; Εστιάσατε σε κάποιο σημείο συγκεκριμένα;

Συνήθως το χρονικό διάστημα που απαιτεί ο σκηνοθέτης για την έρευνα και την εξερεύνηση του κειμένου, προκειμένου να δημιουργηθεί η παράσταση, είναι τρεις μήνες. Στη δουλειά μας εστιάσαμε στη λεπτομέρεια, στις αποχρώσεις, στις ψυχολογικές εναλλαγές.

Η δεύτερη σεζόν είναι πιο δύσκολη από την πρώτη; Τι σας λέει η πείρα σας;

Και πιο εύκολη και πιο δύσκολη. Σίγουρα πιο κρίσιμη. Η προσέλευση βασίζεται λιγότερο στο «καινούργιο» έργο και περισσότερο στη φήμη που άρχισε να χτίζεται.

Θεωρείτε ότι υπάρχει κάτι στο θέατρο ΕΚΣΤΑΝ, έστω και ψήγμα, που να του προσδίδει κάτι μοναδικό;

Ο πρωτεργάτης της ίδρυσης του Εκστάν, ο Γιάννης Σταματίου, εγκατέστησε μια σχέση στο χώρο, που συνέδεε το ιδιωτικό με το δημόσιο, το προσωπικό με το ομαδικό, το καθημερινό με το ονειρικό. Ίσως σ’ αυτή τη σχέση να υπάρχει έστω και ως ψήγμα κάτι στο θέατρο Εκστάν, που να του προσδίδει «κάτι μοναδικό».

Συνεχώς δημιουργείτε. Μεταφράζετε, αποδίδετε, παίζετε. Τι σας κάνει να συνεχίζετε και να υπηρετείτε την τέχνη σας με τόσο ενθουσιασμό;

Μ’ αρέσει το αδιάκοπο παιχνίδι, όπως το εννοούν τα παιδιά. Να προσεγγίζω με αθωότητα ανθρώπινους χαρακτήρες και να σαλεύει μέσα μου η αλήθεια τους. Εξάλλου πιστεύω ότι αν ένας καλλιτέχνης έχει κουράγιο, σκοπούς αδέκαστους κι αν πιστεύει στην αξία της τέχνης, μπορεί να καταφέρει πολλά.

Κώστας Κούλης