Θεατρίζομαι: Surriento – Ο κόσμος ξανά @ Τεχνοχώρος Εργοτάξιο

Σε ένα βράδυ γεμάτο προσδοκία, κόσμος συρρέει στον Τεχνοχώρο Εργοτάξιο, επιζητώντας μια μαγευτική, νέα εμπειρία. Καθώς τα φώτα χαμηλώνουν, οι θεατές αιωρούνται ξαφνικά πάνω στη ρόδα του London Eye, με την πόλη να απλώνεται κάτω από τα πόδια τους σαν ομιχλώδες όνειρο. Όμως δεν είναι το Λονδίνο που γνωρίζουν. Κάπου στο βάθος, δίπλα από το Big Ben, διακρίνουν τον πύργο του Άιφελ, την πυραμίδα του Μυκερίνου και το ακρωτήρι του Σουνίου. Από τις πρώτες στιγμές της παράστασης, αισθανόμαστε πως κάτι διαφεύγει της λογικής μας, χωρίς να μπορούμε να προσδιορίσουμε ακριβώς τι.

Με εφαλτήριο την αναπόδραστη φύση του έρωτα, ο Θανάσης Τριαρίδης ξεστρατίζει από τις συνήθεις θεματικές και εισχωρεί στα χωράφια της δυστοπίας. Δίχως να μιμείται τον διδακτισμό της Οργουελικής γραφής, το έργο «Surriento» ακροβατεί ανάμεσα στην πνιγηρή αίσθηση καθημερινότητας και σε μια ειδυλλιακή παρά-πραγματικότητα, όπου οι άνθρωποι μπορούν να σκηνοθετήσουν τη ζωή τους όπως επιθυμούν, με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Σε ένα σύμπαν όπου η τεχνητή νοημοσύνη εκθρονίζει κάθε θεό, δύο εραστές αναβιώνουν τον έρωτά τους ξανά και ξανά, έναν έρωτα αυθάδικο, που παίζει κρυφτό με τον ίδιο τον θάνατο.

Η σκηνοθέτις Έφη Μεράβογλου αφουγκράζεται το όραμα του Τριαρίδη και το μετασχηματίζει σε μια ζωντανή σκηνική εμπειρία. Μεταμορφώνοντας το πάλκο σε ένα φουτουριστικό περιβάλλον, με έναν στρογγυλό προβολέα οροφής, τοποθετεί στο κέντρο τους ηθοποιούς, οι οποίοι διαρκώς χωρίζονται και επανασυνδέονται, θυμίζοντας μαγνήτες που υποκύπτουν στην έλξη τους. O Στέλιος Πετράκης ενσαρκώνει τον ρόλο ενός συνεσταλμένου καθηγητή μουσικολογίας, ο οποίος, μέσα από μια ολιγόωρη νεκρανάσταση, αγωνίζεται να κερδίσει ξανά τη γυναίκα του, χωρίς να αναπαράγει τα λάθη που του στοίχισαν στο παρελθόν. Δίπλα του, η Ιωάννα Πηλιχού, αποδίδει την ασταθή φύση μιας κατά τ΄ άλλα καταξιωμένης νευροφυσικού, η οποία παλεύει καθημερινά με την κατάθλιψη και τον αυτοκτονικό της ιδεασμό. Παρά την σκληρότητα που επιδεικνύει – μια σκληρότητα που φορά κατάσαρκα, σαν πανοπλία – στο βάθος παραμένει μια ψυχή ευαίσθητη και τρυφερή. Εκείνη και ο Πετράκης είναι άψογα συντονισμένοι, ενώ οι μονόλογοί τους λίγο πριν το τέλος, αποκαλύπτουν με συγκλονιστικό τρόπο την πολυδιάστατη φύση των χαρακτήρων.

Για δύο ώρες ακριβώς, οι θεατές παρασύρονται σε μια αφήγηση που ορμά μπροστά, μα την ίδια στιγμή σκαλώνει σε λούπες. Παρόλο που δεν διαφαίνεται κάποια αίσθηση σχεδιασμού, τα γεγονότα κατατείνουν σχεδόν νομοτελειακά στο φινάλε. Η τραγικότητα του έργου έγκειται ακριβώς στην ανυπέρβλητη φύση του. Τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να εξελιχθούν διαφορετικά. Παρόλο που η ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα δυστοπικό μέλλον, κάθε θεατής μπορεί να αναγνωρίσει σε αυτήν ένα κομμάτι του εαυτού του. Ίσως έναν καταδικασμένο έρωτα, που συνεχίζει να τον ταλανίζει. Αθόρυβες μάχες με την ψυχική του υγεία ή τις ανησυχίες για τις ηθικές συνέπειες της τεχνητής νοημοσύνης. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το συγκεκριμένο έργο αναδεικνύει τη διαχρονική φύση των ανθρώπινων αγωνιών, υπενθυμίζοντάς μας ότι οι φόβοι και οι αντιφάσεις μας παραμένουν αμετάβλητες – μια διαπίστωση που βρίσκει αντίκρισμα στα λόγια του Terry Eagleton. «Το θέατρο μπορεί να μας μάθει κάποια αλήθεια, αλλά είναι η αλήθεια της απατηλής φύσης της ύπαρξής μας».

Μυρτώ Γρηγοριάδη

Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.