Η παράσταση «Η δούλα – πίσω από τον Πειρασμό του Γρηγόριου Ξενόπουλου» στο Θέατρο Αθηναϊκή Σκηνή πατά στο έργο του μεγάλου Ζακυνθινού δημιουργού. Μία παράσταση-γροθιά, αφού ασχολείται με ένα βασικό ζήτημα, που δεν τέθηκε ποτέ από τον «Πειρασμό». Την σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση ανήλικων – τις περισσότερες φορές – κοριτσιών. Λεπτό το θέμα, βαρύ και βαθύ. Και επίκαιρο όσο ποτέ. Μιλήσαμε με την κυρία Αλεξάνδρα Βουτζουράκη, τη σκηνοθέτιδα της παράστασης, για το έργο, τον κόπο και τον χρόνο, το μέλλον και το παρόν της τέχνης της. Για το αν θα διάλεγε ποτέ ανάμεσα σε σκηνοθεσία και ηθοποιία. Ευχαριστούμε θερμά τον Αντώνη Κοκολάκη και το εξαίρετο επιτελείο του, που φρόντισαν να πραγματοποιηθεί αυτή η συνέντευξη.

Η δούλα – πίσω από τον Πειρασμό του Γρηγόριου Ξενόπουλου. Τι σας έκανε να ασχοληθείτε, όχι απλά με το βιβλίο, αλλά με την αλήθεια πίσω από αυτό;
Το νεοελληνικό θέατρο των αρχών του εικοστού αιώνα είναι ούτως ή άλλως μέσα στα ερευνητικά μου ενδιαφέροντα, τόσο ως σκηνοθέτη όσο και ως ηθοποιού κι έτσι συχνά με προβληματίζει πώς έργα των αρχών του εικοστού αιώνα μπορούν να αναγνωστούν και να παρουσιαστούν σήμερα και ποια είναι η επαφή τους με το σύγχρονο κοινό. Ο πειρασμός του Ξενόπουλου είναι ένα τέτοιο θεατρικό, που ενώ παρουσιάζει μια αρκετά «σκληρή» πραγματικότητα της εποχής, τη δυσχερή θέση χιλιάδων ανήλικων κοριτσιών που, ως ψυχοκόρες και υπηρέτριες, δεδομένα κάποια στιγμή βρίσκονταν αντιμέτωπες με τη σεξουαλική βία, προσεγγίζει το θέμα του με μια ανάλαφρη και κωμική διάθεση. Αυτή η διάθεση, που ίσως επέτρεπε τότε στον Ξενόπουλο να θίξει το ζήτημα χωρίς να ενοχλήσει την αγαπημένη του αστική τάξη, μου φαίνεται πλέον παρωχημένη ή παραπλανητική κι έτσι αλλάζοντας τη διάθεση, τη «μορφή» του έργου, νομίζω ότι αναδύονται τα αληθινά νοήματα.

Πότε αποφασίσατε ότι το συγκεκριμένο έργο θα είναι η επόμενη παράσταση που θα σκηνοθετήσετε;
Πέρυσι τέτοια εποχή περίπου, όταν ο Μιχάλης Καλαμπόκης μου έκανε την πρόταση να αναλάβω σκηνοθετικά τη χειμερινή παραγωγή της Αθηναϊκής Σκηνής. Ύστερα από αρκετό προβληματισμό και θέλοντας να κάνω μια παράσταση με κάποια επίκαιρη κοινωνική προβληματική, κατέληξα σε αυτή την ιδέα.

Πόσο καιρό σας πήραν οι πρόβες; Υπήρξε κάποιο σημείο που να ήθελε παραπάνω εστίαση;
Η επεξεργασία του κειμένου από πλευράς μου ξεκίνησε το καλοκαίρι και ξεκινήσαμε με τις πρώτες αναγνώσεις τέλη Σεπτεμβρίου. Επομένως οι πρόβες μας κράτησαν περίπου τρεις μήνες. Ο χρόνος υπήρξε παραπάνω από επαρκής έτσι ώστε να χτιστεί προσεκτικά όλη η παράσταση κι έτσι δεν νοιώθω ότι θα χρειαζόμουν παραπάνω χρόνο σε κάποιο σημείο του έργου.

Μέχρι πότε θα είστε στο Θέατρο Αθηναϊκή Σκηνή, με τούτη την παράσταση;
Μέχρι τέλος Μαρτίου.

Θα λέγατε ότι το έργο που παρουσιάζετε, είναι ανατριχιαστικά επίκαιρο;
Το ζήτημα της εξουσίας και της εκμετάλλευσής της, το πώς χτίζεται και εξελίσσεται μια κακοποιητική σχέση, πώς αντιδρούν τα θύματα και κατά τη διάρκεια της κακοποίησης αλλά και μετά, δυστυχώς είναι πάντα επίκαιρο.

Είστε σκηνοθέτις αλλά και ηθοποιός. Θα διαλέγατε ποτέ ανάμεσα στα δύο;
Ό,τι κάνω το αγαπάω το ίδιο και μου προσφέρει μιας διαφορετικής μορφής πλήρωση και ικανοποίηση. Δεν θα μπορούσα να διαλέξω ή να θυσιάσω καμία από τις επαγγελματικές μου ιδιότητες.

Όταν σκηνοθετείτε τον εαυτό σας, είστε ο αυστηρότερος κριτής σας;
Προς το παρόν δεν έχω τολμήσει να σκηνοθετήσω τον εαυτό μου, ακριβώς επειδή δεν μπορώ να τον δω απ’ έξω. Είναι κάτι που θα ήθελα να το κάνω στο μέλλον και δουλεύω μέσα μου τον τρόπο για να το πετύχω.

Το επόμενο σας πλάνο είναι ανακοινώσιμο;
Ακόμα είμαι σε συζητήσεις για τις επόμενες συνεργασίες μου.

Πώς αντιδράσατε όταν μάθατε για το Π.Δ. 85;
Δεν ξαφνιάστηκα, ούτε έπεσα από τα σύννεφα, καθώς εδώ και περίπου είκοσι χρόνια βρισκόμαστε σε μια ομηρία με το αδιαβάθμητο των πτυχίων μας. Ίσως είναι τώρα η στιγμή να λυθεί το ζήτημα. Φοβάμαι μόνο ότι η λύση θα είναι ένα βήμα πίσω και όχι ένα βήμα μπροστά.

Ποια η κινητήρια δύναμη πίσω σας; Τι σας κάνει να συνεχίζετε να υπηρετείτε με τόσο πάθος και ενθουσιασμό την τέχνη σας;
Η κινητήρια δύναμη είναι μέσα μου. Αγαπάω το θέατρο, είναι πλέον κομμάτι της ίδιας μου της ταυτότητας, της ύπαρξης. Εκφράζει για μένα όλες τις ανησυχίες μου, καλλιτεχνικές, υπαρξιακές, αισθητικές, ψυχολογικές και με ολοκληρώνει. Δεν θα μπορούσα να το στερηθώ από τη ζωή μου, όπως δεν μπορώ να στερηθώ τον ύπνο ή το φαγητό.

Κώστας Κούλης