Απόσπασμα από την ανταπόκρισή μας για την παράσταση “Απόγνωση”, που είχαμε δει πριν λίγο καιρό και που συνεχίζει με επιτυχία, ξεκινώντας τη δεύτερη σεζόν της. “Απόψε θα πούμε τέσσερις ιστορίες. Απόψε θα μιλήσουμε για την άνιση, την άσχημη, την κακή, την ανίερη μεταχείριση ανθρώπου από άνθρωπο. Αυτή απέναντι στις γυναίκες. Είτε είναι σύζυγοι, είτε μητέρες, είτε κόρες, είτε οτιδήποτε άλλο. Το κακό που κάνει ένας άνδρας σε μία γυναίκα”. Η μία εκ των πρωταγωνιστριών, Φωτεινή Βακάκη, μιλάει με τη δική μας Μαίρη Ζαρακοβίτη για την παράσταση, για τη βία, την ανίερη μεταχείριση, το κακό και το άνισο. Μιλά για την κοινωνία μας και το “χτίσιμο” του σύγχρονου ανθρώπου. Θερμές ευχαριστίες στον Αντώνη Κοκολάκη και την ομάδα του, που φρόντισαν να πραγματοποιηθεί αυτή η συνέντευξη.
Πώς έγινε η προσέγγιση για τον ρόλο; Πόσο καιρό είχαν πάρει οι πρόβες τότε και πόσος καιρός χρειάστηκε τώρα για να περάσεις ξανά στο πετσί του ρόλου σου;
Ο Αγαπημένος μου Δάσκαλος, Σκηνοθέτης, Ηθοποιός και Συγγραφέας, Περικλής Μοσχολιδάκης, ήταν για μένα το κλειδί και ο μοναδικός οδηγός μου στην προσέγγιση αυτού του ρόλου. Τα καθηλωτικά του κείμενα, μαζί με τις ευρηματικές σκηνοθετικές του οδηγίες, αλλά και την αγάπη που απλόχερα μου χάρισε, άνοιξαν, με έναν μαγικό τρόπο, τον δρόμο για να μπορέσω να δω το όραμά του και να προσπαθήσω να το αγγίξω. Δεν αισθάνομαι σαν να μπαίνω στο πετσί του ρόλου. Η κακοποίηση με όλες τις μορφές της είναι τόσο κοντά μας και παντού γύρω μας, που απλώς αισθάνομαι πως μοιράζομαι την ιστορία της φίλης μου, της μάνας μου, της αδελφής μου, της γειτόνισσάς μου και τη δική μου.
Η βία κατά των γυναικών τα τελευταία χρόνια έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Τι πιστεύεις ότι έχει πυροδοτήσει τέτοιες συμπεριφορές;
Το φαινόμενο αυτό είναι διαχρονικό. Αυτό που Άλλαξε είναι ο όγκος πληροφοριών που δεχόμαστε. Εμείς οι γυναίκες μεγαλώσαμε μαθαίνοντας πως το αρσενικό φύλο είναι το ισχυρό και το θηλυκό το αδύναμο. Μεγαλώσαμε βλέποντάς ταινίες που η κακοποίηση μιας γυναίκας θεωρούταν απαραίτητη πράξη από έναν άντρα ώστε να την “κερδίσει”. Αυτά και άλλα πάρα πολλά φτιάχνουν την ανοχή μας ως κοινωνία σε αυτό το ζήτημα. Σίγουρα τα χρόνια του κορονοϊού και της καραντίνας, που έφεραν τον Φόβο, τον Θυμό και την Απόγνωση, συναισθήματα που είναι αρκετά δύσκολο να διαχειριστεί κάποιος, οδήγησαν σε πολλές βίαιες, ανεξέλεγκτες συμπεριφορές και πράξεις οι οποίες εκτυλίχθηκαν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Γι’ αυτό, εναποθέσαμε όλοι μαζί τις δυνάμεις μας, προσπαθώντας να δώσουμε μορφή και υπόσταση στην “Απόγνωση”, ένα έργο που μιλά ανοικτά για την γυναικεία κακοποίηση και δίνει φωνή σε όλα εκείνα που δεν έχουν.
Πώς βιώνεις εσύ αυτή τη σκληρότητα; Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να τη μεταφέρεις στη σκηνή;
Βιώνω τη σκληρότητα ως ένοχος. Η πραγματικότητα είναι πως όχι μόνο παίζουμε ενεργό ρόλο σε αυτό που ονομάζουμε σκληρότητα, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις είμαστε πιο ένοχοι και από ένα χέρι που χτυπά. Όσο και αν προσπαθήσουμε να το αρνηθούμε, αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στο πώς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας. Όταν καταλάβουμε και αισθανθούμε την ενοχή μας, μόνο τότε, ίσως, να μπορέσουμε να κάνουμε κάτι ως σύνολο. Όσον αφορά τη μεταφορά της σκληρότητας στο θέατρο, νομίζω πως για να το καταφέρεις, θα πρέπει ο ίδιος, ως ηθοποιός, να βιώνεις ακριβώς το αντίθετο. Προσπαθώ να ρίχνω τις άμυνές μου και αυτό το γιγάντιο τοίχος προστασίας που έχω υψωμένο, για να μπορέσω έστω να δω την απέναντι όχθη. Δεν ξέρω αν χαρακτηρίζεται δύσκολο ή εύκολο, πάντως σίγουρα είναι ωφέλιμο και εξελικτικό.
Γιατί πιστεύεις ότι μια γυναίκα δεν μιλά όταν δέχεται κακοποίηση;
Ο άνθρωπος είναι πολύπλευρος και περίπλοκος. Δεν νομίζω πως υπάρχει μία συγκεκριμένη απάντηση για κάτι τόσο ευαίσθητο και περίπλοκο. Μπορώ μόνο να παραθέσω κάποιες περιπτώσεις γυναικών και αυτές από προσωπική μου εμπειρία. Υπάρχουν λοιπόν περιπτώσεις που μεγάλωσαν μέσα σε κακοποιητικό περιβάλλον, έμαθαν δηλαδή την κακοποίηση ως μορφή εκδήλωσης αγάπης. Υπάρχουν περιπτώσεις που ελπίζουν πως ο άνθρωπος που ασκεί βία θα αλλάξει, θα σταματήσει, θα γίνει όπως παλιά. Υπάρχουν περιπτώσεις που το βιώνουν σαν θυσία για τα παιδιά τους, μετά είναι και ο τεράστιος φόβος που υπάρχει σε πολλές εκφάνσεις ή ακόμα και η αγάπη που μπορεί να νιώθουν για αυτό το άτομο. Κάποιες φορές ίσως παίζει ρόλο και το πόσο ανεξάρτητη οικονομικά είναι μια γυναίκα μέσα σε έναν γάμο ή μέσα σε μια σχέση. Αυτά, οι συνδυασμοί αυτών, αλλά και πάρα πολλά άλλα, οδηγούν μια γυναίκα στην Απόγνωση που καταφέρνει με έναν βασανιστικό τρόπο να την παραλύσει.
Αν άλλαζες κάτι στην κοινωνία του σήμερα, τι θα ήταν και με τι σκοπό;
Θα ξεκινούσα να ψάχνω στα θεμέλια. Αυτή τη στιγμή η κοινωνία που ζούμε, κατά τη γνώμη μου, είναι διαμορφωμένη έτσι ώστε να σε απομακρύνει από τον εαυτό σου. Μεγαλώνουμε μέσα σε αυτό το χάος που διέπει τη σημερινή κοινωνία και αντί να γινόμαστε όλο και καλύτεροι, γινόμαστε όλο και χειρότεροι. Ο τρόπος που φερόμαστε στους άλλους είναι και ο μοναδικός τρόπος που μπορούμε να φερθούμε στον εαυτό μας. Αν εμείς οι ίδιοι δεν αποκτήσουμε Εσωτερικότητα και μια σχέση αγάπης μέσα μας, πώς θα μπορέσουμε να αγαπήσουμε βαθιά τους άλλους; Ψάξτε, το πώς θα ήταν μια κοινωνία, εάν οι άνθρωποι που την απαρτίζουν ήταν ανίκανοι να αισθανθούν βαθιά και αληθινή αγάπη. Και αυτό που θα βρείτε είναι η κοινωνία που ζούμε σήμερα. Δεν είναι η κοινωνία αυτή που χρειάζεται να αλλάξει. Είμαστε εμείς, που είναι επιτακτική ανάγκη πλέον, να στραφούμε μέσα μας, αναζητώντας μια αλλαγή, βαθιά και ολοκληρωτική. Ο σκοπός αυτής της αλλαγής είναι πολύ απλός, μα για να γίνουμε και πάλι Άνθρωποι.
Τι θα έλεγες σε μία γυναίκα ερωτευμένη και τι αντίστοιχα σε έναν άνδρα;
Ο έρωτας τυφλώνει, οπότε και στους δύο θα έλεγα το ίδιο. Θα τους έλεγα πως πάντα, στην αρχή μιας ερωτικής σχέσης, θα πρέπει να δίνουν σημασία στα Σημάδια και να μην τα προσπερνούν. Να μην εθελοτυφλούν. Πάντα υπάρχουν Σημάδια. Όσο μικρά κι αν είναι, είναι εκεί μπροστά μας. Κι αν είναι μικρά στην αρχή, όσο περνάει ο καιρός θα γιγαντώνονται και τότε υπάρχει η πιθανότητα, κάποια στιγμή να μας καταπιούν. Η “Απόγνωση” αποτυπώνει την πιο καταστροφική μορφή του έρωτα, όμως ο έρωτας δεν ενέχει πάντα μέσα του την καταστροφή. Από εμάς εξαρτάται πώς θα καταλήξει.
Πόσο σημαντικό είναι για σένα το θέατρο;
Το θέατρο για μένα είναι Βαθιά και Ολοκληρωτική Αλλαγή, την οποία πρώτα θα πρέπει να την κατακτήσεις εσύ και μετά να δώσεις τη σκυτάλη στον διπλανό σου και αυτός στον διπλανό του και κάπως έτσι, να φτάσει να γίνει μια ολόκληρη κοινωνία. Για μένα, ένας από τους πολλούς ρόλους του θεάτρου στην κοινωνία, είναι να μετατρέπει την Απόγνωση σε Λύτρωση. Η σημαντικότητα και η αναγκαιότητα αυτής της μετατροπής δεν είναι μετρήσιμη. Η “Απόγνωση” είναι ένα έργο, το οποίο φιλοδοξεί να αποτελέσει το όχημα που θα οδηγήσει τον θεατή στη λύτρωση.
Μαίρη Ζαρακοβίτη
0 Comments