Παρατηρώντες: Οι Καρέκλες @ Θέατρο Αλκμήνη

Καμιά φορά αναρωτιέσαι πόσο μπροστά μπορεί να βρίσκεται ένας άνθρωπος από την εποχή του… Και καμιά φορά απορείς με την ταχύτητα που κινούνται οι σκέψεις του και πόσο λαμπρή είναι η κληρονομιά που αφήνει. Ο Ιονέσκο έγραψε αυτό το έργο, το οποίο επίσης ανήκει στο θέατρο του παραλόγου, στα μέσα του προηγούμενου αιώνα (της προηγούμενης χιλιετίας, για όσους αρέσκονται σε πιο μεγαλόπρεπες εκφράσεις). Το ’52 έκανε πρεμιέρα. Και παρέμεινε διαχρονικό. Ίσως για πάντα. Αθόρυβα και εκκωφαντικά. Μαζί.

Εκείνος κι εκείνη είναι παντρεμένοι εδώ και ογδόντα-βάλε χρόνια. Φλερτάρουν με τα εκατό χρόνια έκαστος. Εκείνος είναι φύλακας σε κάποιο νησί, ξεχασμένο από Θεό και ανθρώπους. Εκείνη στέκεται στο πλάι του. Εκείνος είναι μάλλον καταθλιπτικός και θεωρεί εαυτόν κακό αφηγητή και όχι μόνο. Εκείνη πάλι, προσπαθεί να τον ανεβάσει ψυχολογικά, δίνοντάς του όλη της την αγάπη. Κάποια στιγμή αποφασίζουν να φωνάξουν κόσμο, για να μοιραστούν μαζί του ιστορίες από τη ζωή τους. Και κάποια στιγμή θα χρειαστούν και έναν ικανό ομιλητή, για να αποδώσει αυτές τις ιστορίες όπως πρέπει.

Ένα πανέμορφο σκηνικό μας περίμενε στο θέατρο Αλκμήνη. Με το που κάθεσαι στη θέση σου και αντικρύζεις τη σκηνή… Όχι απλά εντυπωσιάζεσαι… Μένεις με το στόμα ανοιχτό. Ακόμα μία μεγαλειώδης δημιουργία του κυρίου David Negrin, ο οποίος αποτελεί πλέον σταθερή αξία και έναν εξαιρετικό «παίχτη», όσον αφορά την αψεγάδιαστη οργάνωση μίας παράστασης.

Οι δύο βασικοί ερμηνευτές του μονόπρακτου, στέκονται πολύ υψηλά, όσον αφορά την υποκριτική τους δεινότητα. Ο κύριος Νίκος Κουφάκης, ο οποίος παραείναι καλός για «κακός» αφηγητής, δείχνει μια απίστευτη ηπιότητα, είναι πιστευτός και τίμιος στο κούμπωμα με τον χαρακτήρα του. Ιδίως στη σκηνή που γκρινιάζει ότι του λείπει η μανούλα του… Manchild, που λένε και οι ξένοι. Έχει μία πολύ ζεστή χροιά και αποδίδει με απόλυτα φυσικό τρόπο.

Απέναντί του η κυρία Βάλια Φιλιάγκου. Γλυκύτατη, μελιστάλαχτη, μία αγκαλιά μεταμορφωμένη σε άνθρωπο. Με τα υπέροχα λαθάκια της στην εκφορά λέξεων, που τα διορθώνει συνεχώς ο σύζυγος, με την πειστικότητα στην ερμηνεία του χαρακτήρα της να αγγίζει το ταβάνι. Καταφέρνει, με τον τρόπο της, να περνάει στο κοινό την έννοια της γλυκόπιοτης (αν είναι ποτέ δυνατόν – αλλά πάλι, στο παράλογο ταιριάζει γάντι) μιζέριας. Είναι δύο άνθρωποι στη μέση του πουθενά, με τίποτα να κάνουν και τίποτα να ζήσουν ακόμα και τίποτα να αφήσουν για τις επόμενες γενιές. Κι όμως εκείνη χαμογελά. Γιατί αγαπάει. Ίσως αυτό να είναι το κλειδί. Ανιδιοτελής αγάπη. Ακόμα και να πεθάνει μαζί με τον αγαπημένο της, ώστε να μην είναι κανείς μόνος του, εδώ ή στο φως.

Μαζί τους, στον ρόλο του «ομιλητή», ο κύριος Γιάννης Δουράτσος, ο οποίος λέει πολλά κι ας μη λέει τίποτα. Είναι ένας χαρακτήρας βγαλμένος από τα καλύτερα όνειρα του μεγάλου δημιουργού και ο συγκεκριμένος καρατερίστας ηθοποιός δεν αφήνει ούτε τρίχα να πέσει κάτω. Μόνο κάτι χαρτιά. Πώς είπατε; Τι γράφουν, ε; Μμμ… ας μην σποϊλάρουμε.

Το μεγαλείο του σπουδαίου Ρουμάνου συγγραφέα και η έξοχη μεταφορά του στη σκηνή από τον ίδιο τον κύριο Κουφάκη, ο οποίος πατά σε μία θαυμάσια μετάφραση του κυρίου Ερρίκου Μπελιέ και μας δίνει ένα έργο, που είναι μεν δυστοπικό, αλλά με τον δέοντα παραλογισμό και τη φουτουριστική αποτύπωση ενός κόσμου που δεν θα ζήσουμε ποτέ. Πριν τετρακόσιες χιλιάδες χρόνια καταστράφηκε το Παρίσι. Και τι έμεινε στη θέση του λοιπόν;

Αυτό που μένει στο τέλος της ημέρας είναι η συγκίνηση που αναδίδει το έργο. Είναι ο άνθρωπος, που δεν απαντά στην ερώτηση «Τι είναι τίποτα;» και δεν θέλει να απαντά, γιατί προτιμάει να το ζει. Κακώς, αλλά τα καλά είναι μάλλον όλα πιασμένα.

Κώστας Κούλης

Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.