Με αφορμή το κύκλο σεμιναρίων του Believe in You στην Πάτρα είχαμε την χαρά να συνομιλήσουμε με την Εύη Ξυραφά σχετικά με τον άνθρωπο, το ταξίδι της ανάπτυξης και την καλλιέργεια δεξιοτήτων. Στόχος του Believe in You είναι η ενδυνάμωση των ατόμων, ώστε να αξιοποιούν τις δυνατότητές τους, να κυνηγούν τα όνειρά τους και να ζουν ευτυχισμένοι. Ευχαριστούμε την Εύη Ξυραφά για τον χρόνο της και την υπέροχη κουβέντα μας.

Πως ξεκίνησε το Believe in You, πότε δημιουργήθηκε και ποιο είναι το όραμά του;

To Believe in You δημιουργήθηκε το 2013 και το όραμά του από τότε μέχρι σήμερα, είναι να γίνει η γνώση για δεξιότητες ζωής προσιτή σε όλο τον κόσμο, ώστε να ζούμε πιο χαρούμενοι και ελεύθεροι.

Για παράδειγμα, η Συναισθηματική νοημοσύνη και η Διεκδικητικότητα είναι οι δύο δεξιότητες που μας επιτρέπουν να προστατεύουμε τις ψυχική μας υγεία και να εκφράζουμε ελεύθερα τις ανάγκες, τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, με σεβασμό, χωρίς να χαλάμε τις σχέσεις. Αυτό είναι αληθινή ελευθερία, γιατί δεν κουβαλάμε περιττά βάρη, ενώ ταυτόχρονα σεβόμαστε και την ελευθερία των άλλων.

Η αποστολή μας είναι να ενδυναμώνουμε τους ανθρώπους, μέσα από τη γνώση για τις βασικές δεξιότητες ζωής, ώστε να εκπληρώνουν τα όνειρά τους και να ζουν ευτυχισμένοι.

Ποια θεωρείς τα βασικά βήματα για να ξεκινήσει κάποιος το ταξίδι της προσωπικής ανάπτυξης;

Για να ξεκινήσει κάποιος το ταξίδι της προσωπικής ανάπτυξης, αρχικά θα πρέπει να αφιερώσει χρόνο να γνωρίσει τον εαυτό του. Ιδανικά θα πρότεινα να απευθυνθεί σε έναν ειδικό, σύμβουλο προσωπικής ανάπτυξης, για να τον βοηθήσει στην προσπάθειά του. Όσο κι αν ακούγεται οξύμωρο, είναι πολύ δύσκολο να γνωρίσουμε πραγματικά τον εαυτό μας, μόνοι μας.

Ο λόγος είναι ότι βλέπουμε καθαρά υποκειμενικά τον εαυτό μας, οπότε πιθανώς εντελώς στρεβλά σε σχέση με την πραγματικότητα. Χρειάζεται λοιπόν το feedback ενός ειδικού, που οφείλει να είναι αντικειμενικός και να μας βοηθήσει να δούμε καθαρά τον εαυτό μας στο σήμερα. Άρα 1ο βήμα να γνωρίσουμε ποιοί είμαστε.

Από εκεί και πέρα, οφείλω να πω, σημαντικό δεν είναι μόνο να ξεκινήσουμε το ταξίδι της προσωπικής ανάπτυξης, αλλά να το συνεχίσουμε δια βίου. Ο άνθρωπος αλλάζει συνέχεια, οπότε αντίστοιχα δυναμική είναι και η πορεία της προσωπικής ανάπτυξης.

Δεύτερο βήμα να αναζητήσουμε τι μας έχει φέρει στο σήμερα. Οπότε να γνωρίσουμε τις αξίες, τις ανάγκες μας, τα κίνητρα, τους φόβους, τις περιοριστικές πεποιθήσεις μας.

Ποιοί άνθρωποι μας έχουν επηρεάσει καθοριστικά στις αποφάσεις μας. Κατά πόσο αυτές οι αποφάσεις αποδείχθηκαν σωστές ή ωφέλιμες για εμάς.

Τι επηρεάζει τη συμπεριφορά μας; Κατά πόσο λειτουργούμε συνειδητά ή ασυνείδητα. Αν αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά μας, τότε μπορούμε να σπάσουμε την αυτόματη αντίδραση και να αρχίσουμε να ελέγχουμε τον εαυτό μας, προς όφελός μας.

Τρίτο και σημαντικό βήμα είναι να αναγνωρίσουμε τα θέλω μας στο σήμερα. Με βάση τα πραγματικά μας θέλω, στους βασικούς τομείς της ζωής, μπορούμε να θέσουμε ξεκάθαρους στόχους, τους οποίους στη συνέχεια να κυνηγήσουμε για να πετύχουμε.

Τέταρτο βήμα είναι να αναγνωρίσουμε τα εμπόδια στην εκπλήρωση των στόχων. Αν τα προβλέπουμε εξαρχής μπορούμε και να δράσουμε για να τα αποτρέψουμε ή να τα ξεπεράσουμε εφόσον εμφανιστούν.

Πέμπτο βήμα είναι η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων μας. Αυτό είναι ίσως το πιο καθοριστικό βήμα και είναι η ουσία της προσωπικής ανάπτυξης. Στην πραγματικότητα αυτό είναι προσωπική ανάπτυξη, το κατά πόσο γνωρίζουμε τον εαυτό μας, τον εξελίσσουμε, ξεπερνάμε δυσκολίες και αντιξοότητες και ζούμε καλά με τον εαυτό μας και με τους άλλους.

Προσωπική ανάπτυξη δεν είναι παρακολουθώ ένα ή δύο σεμινάρια προσωπικής ανάπτυξης ή διαβάζω βιβλία αυτοβελτίωσης. Η προσωπική ανάπτυξη είναι ταξίδι, όπως πολύ σωστά το έθεσες και υλοποιείται σε βήματα.

Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι μύθοι γύρω από την προσωπική εξέλιξη και πώς επηρεάζουν την πορεία μας;

Ο πιο βασικός μύθος έχει να κάνει με το κλασικό δίλημμα του “γεννιέσαι ή γίνεσαι;”

Πολλοί πιστεύουν ότι για παράδειγμα γεννιέσαι θετικός ή αρνητικός και άρα δεν μπορείς να κάνεις τίποτα για αυτό. Ή ότι γεννιέσαι με αυτοπεποίθηση, άρα αν δεν είσαι από τους τυχερούς… την πάτησες!

Αυτό όμως είναι ψέμα! Είναι μύθος. Όλοι οι δεξιότητες ζωής καλλιεργούνται και διδάσκονται, άρα αναπτύσσονται δια βίου. Ακόμα και το χιούμορ διδάσκεται και η ευτυχία! Οτιδήποτε λείπει από τη ζωή μας και το θέλουμε, εφόσον είναι ικανότητα, μπορούμε να το αναπτύξουμε σε κάθε ηλικία.

Το σε “κάθε ηλικία” το τονίζω, γιατί αυτό είναι ένας δεύτερος βασικός μύθος. Η πεποίθηση ότι “Είναι πολύ αργά για μένα” πηγάζει από μία περιοριστική πεποίθηση που λέει ότι ο άνθρωπος δεν αλλάζει ή αλλάζει πολύ δύσκολα όσο μεγαλώνει. Αν έχει ανοιχτό μυαλό και δεν θεωρεί ότι τα ξέρει όλα, μπορεί να αλλάξει εύκολα σε κάθε ηλικία.

Βέβαια για να είμαστε ειλικρινείς, οι ενήλικες αλλάζουν πιο δύσκολα από τα παιδιά, γιατί δεν είναι “λευκός πίνακας” (tabula rasa). Οι ενήλικες πρέπει να μάθουν ουσιαστικά σε 3 χρόνους ή αλλιώς βήματα- να μάθουν, να ξεμάθουν και να ξαναμάθουν- το οποίο σίγουρα είναι πιο χρονοβόρο. Είναι όμως απόλυτα εφικτό σε κάθε ηλικία!

Πώς μπορεί κάποιος να θέσει ρεαλιστικούς στόχους προσωπικής ανάπτυξης χωρίς να απογοητευτεί;

Μπορείς να θέσεις ρεαλιστικούς στόχους για σένα, μόνο εφόσον γνωρίζεις πραγματικά τον εαυτό σου. Πρέπει να ξέρεις τα δυνατά σημεία και τα ταλέντα σου, γιατί αυτά θα είναι που θα σε βοηθήσουν στην εκπλήρωση των στόχων. Πρέπει να ξέρεις όμως και τις αδυναμίες σου, γιατί από εκεί πηγάζουν τα εμπόδια στους στόχους σου.

Αντίστοιχα είναι απαραίτητο να αναγνωρίσεις τις συνήθειες σου και να αξιολογήσεις πόσο συμβάλλουν ή σε αποτρέπουν από την εκπλήρωση των στόχων σου. Υπάρχουν ωφέλιμες συνήθειες που μας βοηθάνε, αλλά και κακές συνήθειες που μας απομακρύνουν από τα θέλω μας.

Τέλος, το ρεαλιστικό ή όχι ενός στόχου, καθορίζεται και από το deadline. Στόχος χωρίς deadline  δεν είναι στόχος και ο χρόνος υλοποίησης, σε σχέση με τους πόρους μας, προδίδει κατά πόσο είναι ρεαλιστικός ή όχι ο στόχος μας. Αν δεν είναι, τότε θέλει αναπροσαρμογή.

Ποιο είναι το πιο συνηθισμένο εμπόδιο που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στην επίτευξη της προσωπικής τους εξέλιξης;

Το πιο συνηθισμένο εμπόδιο είναι η άγνοιά τους. Πιο απλά, δεν ξέρουμε αυτά που δεν ξέρουμε και γι’ αυτό είμαστε συχνότατα στην ασυνείδητη άγνοια, για όλα τα θέματα που είναι στο αντικείμενό μου, της προσωπικής ανάπτυξης.

Δηλαδή για θέματα αυτοπεποίθησης ή επικοινωνίας ή συμπεριφοράς, όλοι λίγο πολύ έχουμε μια άποψη, η οποία μπορεί να είναι τελείως λανθασμένη και άρα να μας παραπλανεί. Δεν είναι άγνωστα θέματα, ώστε να παραδεχτούμε ότι μας ακούγονται “κινέζικα”.

Όμως η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την αμάθεια, γιατί πέφτεις ακριβώς στην ασυνείδητη άγνοια, όπου κάνεις λάθη γιατί δεν ξέρεις ότι είναι λάθη. Για παράδειγμα, ποιός θα παραδεχόταν ότι είναι κακός στην επικοινωνία ή ότι δεν έχει ιδέα πώς να επικοινωνεί αποτελεσματικά; Όλοι δεν θέλουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε καλοί; Αν όμως ήμασταν όλοι καλοί, τότε γιατί βλέπουμε καθημερινά παρεξηγήσεις και συγκρούσεις;

Ποιοι είναι οι καλύτεροι τρόποι για να ενισχύσει κάποιος την αυτοπεποίθησή του σε καθημερινή βάση;

– Να θυμάται τα δυνατά του σημεία και να τα λέει στον εαυτό του.

– Να κάνει ενδυναμωτικές σκέψεις καθημερινά, αντί για αποδυναμωτικές.

– Να ελέγχει τα αρνητικά του συναισθήματα.

– Να τολμάει να κάνει πράγματα που φοβάται. Να βγαίνει έξω από “τη ζώνη άνεσης”, που βασικά δεν είναι καν ζώνη άνεσης, αλλά απλώς ζώνη συνήθειας.

– Να γιορτάζει τις επιτυχίες του και να ζει με εκτίμηση και ευγνωμοσύνη.

Πώς μπορεί η αυτογνωσία να βοηθήσει κάποιον να βελτιώσει τις σχέσεις του με τους άλλους;

Όπως είπαμε και νωρίτερα, μόνο με γνήσια αυτογνωσία μπορείς να βελτιώσεις τον εαυτό σου. Γιατί είναι πολύ συνηθισμένο να παραπλανούμε τον εαυτό μας, μέσα από δικαιολογίες και εκλογικεύσεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το πόσο συχνά κατηγορούμε τους άλλους για τα συναισθήματά μας, π.χ. λέμε “Με πρόσβαλλες”, “Με πλήγωσε”, “Με απέρριψε”.

Αν όμως δεν αναλάβουμε ευθύνη για τα συναισθήματά μας, δεν μπορούμε και να τα διαχειριστούμε. Επίσης αν κατηγορούμε τους άλλους για τα συναισθήματά μας, αυτό είναι ωραία βάση για να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας;

Πώς μπορούμε να διατηρήσουμε την καλή μας διάθεση σε ένα αρνητικό περιβάλλον χωρίς να αλλοιώσουμε τον χαρακτήρα μας;

Ξεκινάει, όπως ανέφερα, από την ανάληψη ευθύνης για τα συναισθήματά μας. Τα συναισθήματα προκαλούνται στο μυαλό μας, άρα από εμάς, επομένως εμείς μπορούμε και να τα αλλάξουμε.

Δεν προκαλούνται από τους άλλους ή από τα γεγονότα, όπως πιστεύουμε, αλλά σίγουρα επηρεάζονται. Μπορούμε λοιπόν να διατηρούμε την καλή μας διάθεση σε ένα αρνητικό περιβάλλον, εφόσον εκπαιδευτούμε στη “Συναισθηματική Νοημοσύνη”. Αυτό ακριβώς είναι και το θέμα του νέου κύκλου σεμιναρίων, που υλοποιείται στην Πάτρα, με τίτλο “Σπάσε τον αρνητισμό”.

Τώρα όσο για το να διατηρήσουμε τον χαρακτήρα μας, θα σου πω ότι πολύ περισσότερο αλλοιώνουμε τον χαρακτήρα μας, λόγω έλλειψης εκπαίδευσης. Για παράδειγμα ξέρεις πόσοι καλοσυνάτοι άνθρωποι κρατάνε μέσα τους συναισθήματα πικρίας και απογοήτευσης και έχουν παθητικό-επιθετική συμπεριφορά, ακριβώς γιατί δεν έχουν μάθει να εκφράζουν τα συναισθήματά τους με σεβασμό και ελικρίνεια, χωρίς φόβο;

Από την εμπειρία μου, είναι παρά πολλοί και αυτό με θλίβει, γιατί και οι ίδιοι υποφέρουν και χαλάνε κρυφά τις σχέσεις τους, ενώ στην πραγματικότητα θέλουν να τις προστατεύσουν.

Ποιες είναι οι μεθοδολογίες που θα χρησιμοποιηθούν στο σεμινάριο, και πώς αυτές ενισχύουν τη βιωματική εκπαίδευση;

Το σεμινάριο θα είναι όλο διαδραστικό, οπότε με διάλογο θα ανακαλύψουμε ποια είναι τα περιστατικά που δυσκολεύουν τους συμμετέχοντες.

Στη συνέχεια θα δουλέψουμε βιωματικά με παιχνίδια ρόλων και βιωματικές ασκήσεις το πώς να χειριζόμαστε καλύτερα πραγματικές καταστάσεις της ζωής, που μέχρι σήμερα μας δυσκολεύουν.

Οι ενήλικες μαθαίνουν καλύτερα βιωματικά και όταν η γνώση είναι σχετική με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους. Οπότε ο τρόπος που κάνω πάντα τα σεμινάρια του Believe in You, εξασφαλίζει ότι όλοι οι συμμετέχοντες νιώθουν να καλύπτονται οι δικές τους ανάγκες, μέσα σε ένα πολύ ευχάριστο και συμμετοχικό κλίμα ομάδας.

Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους κάποιος μπορεί να ενδιαφέρεται να παρακολουθήσει αυτά τα σεμινάρια;

• Αν βιώνει συχνά αρνητικά συναισθήματα που τον κυριεύουν, αυτός είναι πολύ βασικός λόγος να παρακολουθήσει τα σεμινάρια, γιατί του στερούν την ευτυχία του. Το σλόγκαν του Life Skills Academy, που είναι η 1η online Ακαδημία δεξιοτήτων ζωής του Believe in You, είναι “Free to be happy”. Πολύ απλά γιατί, δεν είμαστε ελεύθεροι να είμαστε ευτυχισμένοι, αν δεν ελέγχουμε τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά μας.
• Αν βιώνει συχνότερα αρνητικά συναισθήματα απ’ ότι θετικά.
• Αν έχει αρνητικούς ανθρώπους στο περιβάλλον του, που τον καταπιέζουν και του χαλάνε τη διάθεση.
• Αν έχει χειριστικούς ανθρώπους που τον χειραγωγούν.
• Αν βιώνει έντονα αρνητικά συναισθήματα και δεν μπορεί να ελέγξει τις αντιδράσεις του.
• Γενικότερα, αν κάποιος θέλει να προστατεύσει την ψυχική του ηρεμία και δεν ξέρει το πώς, αυτό θα το αποκτήσει στα δύο σεμινάρια του Νοεμβρίου στην Πάτρα.

Ποιες ομάδες ανθρώπων μπορεί να επωφεληθούν ιδιαίτερα από τη συμμετοχή στα σεμινάρια αυτά;

Οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται να κάνει τη ζωή του καλύτερη, μπορεί να το πετύχει, μέσα από αυτά τα σεμινάρια.

Δεν απαιτείται προηγούμενη γνώση, εκπαιδευτικό υπόβαθρο, ή συγκεκριμένη επαγγελματική εμπειρία. Το μόνο που θέλει είναι διάθεση για μάθηση και βέβαια μετά εφαρμογή της γνώσης. Τα αποτελέσματα είναι εγγυημένα, εφόσον ισχύουν αυτές οι δύο προϋποθέσεις.

Πώς τα σεμινάρια μπορούν να βοηθήσουν τους συμμετέχοντες να ελέγχουν καλύτερα τις αντιδράσεις τους απέναντι στον θυμό;

Ο θυμός είναι δευτερογενές συναίσθημα. Αυτό σημαίνει ότι προκαλείται από κάποιο άλλο. Αν μάθεις λοιπόν να αναγνωρίζεις το συναίσθημα που σου προκάλεσε το θυμό και άρα την ανάγκη σου, που έχει μείνει ακάλυπτη, μπορείς μετά να δουλέψεις στην επίλυση του θυμού.

Μπορείς να εκφράσεις το θέλω σου, μπορείς να αλλάξεις το συναίσθημα, μπορείς να το μειώσεις, να το εκτονώσεις, να το εξηγήσεις… Πολλά μπορείς να κάνεις για να διαχειριστείς το θυμό.

Ο θυμός είναι επίσης ένα τέλειο συναίσθημα που πυροδοτεί την αλλαγή, γιατί παράγει ενέργεια. Όλες τις λεπτομέρειες θα τις μοιραστώ στα δύο σεμινάρια.

Ποια είναι τα βήματα για να σπάσει κάποιος τον φαύλο κύκλο των αρνητικών σκέψεων;

Η σκέψη προκαλεί συναίσθημα, που προκαλεί συμπεριφορά. Αυτό είναι το βασικό τρίγωνο της Συναισθηματικής νοημοσύνης.

Η σχέση πάει όμως και αντίθετα, δηλαδή η συμπεριφορά προκαλεί συναίσθημα, που δημιουργεί στη συνέχεια μια σκέψη και όλο αυτό φέρνει αποτελέσματα. Αν λοιπόν κάνεις αρνητική σκέψη, τότε προκαλείται τοαντίστοιχο αρνητικό συναίσθημα που επηρεάζει αντίστοιχα τη συμπεριφορά σου. Αυτός είναι ο φαύλος κύκλος των αρνητικών σκέψεων.

Μπορείς λοιπόν να αλλάξεις τα αρνητικά συναισθήματα, αλλάζοντας είτε τη σκέψη, είτε τη συμπεριφορά, με μία πιο ωφέλιμη. Είτε ιδανικά να αλλάξεις και τα δύο, για να έχεις πιο σταθερά αποτελέσματα.

Αυτά ακριβώς θα μοιραστώ στον κύκλο “Σπάσε τον αρνητισμό”. Γι’ αυτό είναι και ο τίτλος “σπάσε” γιατί σπας τον φαύλο κύκλο και μπαίνεις σε ένα θετικό, πιο ενάρετο κύκλο.

Μαίρη σε ευχαριστώ πολύ για τις εξαιρετικά ενδιαφέρουσες ερωτήσεις σου! Ελπίζω οι απαντήσεις μου να ωφελήσουν και κυρίως να εμπνεύσουν τους αναγνώστες σας. Το μήνυμα πάντως είναι “Η ευτυχία είναι στο χέρι μας. Είναι επιλογή και ξεκινάει με την απόφαση της εκπαίδευσης”.

Μαίρη Ζαρακοβίτη