Θεώμενοι: Το Πηρούνι @ Vault Theatre Plus

Θεώρησα καλό να βάλω σαν ενδεικτική φωτό αυτή που τράβηξα μετά το πέρας της παράστασης. Μου έκανε σαν το «υδατογράφημα» του έργου. Ενός έργου που θα μπορούσε να εννοηθεί ως κωμωδία, σάτιρα, χρονογράφημα, ακόμα και ηθογραφία. Χαρακτηρίζει μία ολόκληρη περίοδο της ιστορίας της πατρίδας. Μία περίοδο που βρέθηκε να έχει περίοδο. Και μια και το επιτρέπουν οι Ρώσοι, ας πούμε και δυο λόγια…

Στη Θεσσαλονίκη ανεβαίνουν οι γονείς του γαμπρού, για να γνωρίσουν από κοντά αυτούς της νύφης. Η ώρα η καλή και τα παιδιά είναι πολύ καλά μαζί και ζήτω και μπράβο, που περάσαμε απ’ την πόρτα κι απ’ τον μπράβο, που τραγουδούσε κι ο Μανίκας. Κάθε ένας από τους χαρακτήρες που συναντάμε, έχει τα δικά του μυστικά, έχει τους δικούς του σκελετούς στη ντουλάπα, που λένε και οι ανιστόρητοι Αμερικάνοι. Και εμείς γινόμαστε μάρτυρες αυτών των μυστικών. Η αποκάλυψη είναι ολοκληρωτική, σαρωτική, μεγαλειώδης και κατά τι καταστροφική.

Ο Δημήτρης Καρατζιάς μας μεταφέρει στο καθιστικό ενός σπιτιού της Πασοκικής Ελλάδας. 1984, σωτήριο έτος Ολυμπιακών Αγώνων τίγκα στο μποϋκοτάζ, με το βλαχομπαρόκ να αποτελεί μέρος (και μέλος μην σου πω) της κουλτούρας μας και τον «προνομιούχο» κόσμο να νομίζει ότι είναι δυνατό να αντιγράψεις το κρασί του Λάζαρου, κάτω στην Πειραϊκή. Ο δαιμόνιος σκηνοθέτης μεταφέρει μία ολόκληρη εποχή μέσα σε ελάχιστα τετραγωνικά και μετατρέπει το έργο σε μία δισυπόστατη χωροχρονική διαδρομή. Το φαίνεσθαι και το είναι. Ο κάθε πρωταγωνιστής θα βρεθεί κάτω από τον προβολέα και θα μας πει τα μύχιά του. Θα μοιραστεί μαζί μας την ιστορία του. Την οποία κανείς δεν γνώριζε ως τώρα. Ο τρόπος που κινείται ο Καρατζιάς μας σερβίρει την αποτύπωση παραστάσεων παλαιών και αγαπημένων, μέσα από μία ματιά σύγχρονη και εν μέρει κινηματογραφική. Είναι ζωγραφική με αληθινούς ανθρώπους.

Έξι ηθοποιοί καρατερίστες. Άψογα προβαρισμένοι, άψογα καθοδηγούμενοι και άψογα άψογοι. Τα μοτίβα δίνουν και παίρνουν. Άλλοτε είναι μόνοι τους και αφηγούνται, άλλοτε συνδιαλέγονται κατά δυάδες ή όλοι μαζί, άλλοτε παρακολουθούμε καταιγισμούς ατακών και κινήσεων, χειρονομιών και δράσεων. Ο κύριος Δημήτρης Φραγκιόγλου στον ρόλο του πατέρα της υποψήφιας νύφης, έχει επιτύχει να δώσει στον χαρακτήρα του όλα εκείνα τα στοιχεία μίας κακιάς, ψυχρής κι ανάποδης ψυχής, που ο νεοπλουτισμός έχει διαβρώσει ήδη. Μου άρεσε το γρέζι στη φωνή του και η γνήσια ελληναροτέτοια νοοτροπία, η οποία ανέπνεε πάνω του και μέσα του. Εντυπωσιακή και η κυρία Χριστίνα Σαμπανίκου στον ρόλο της συζύγου του, η οποία ήταν εκπληκτική σαν γλωσσοκοπάνα της εποχής, μία θεότρελη μίξη Κατερίνας Γιουλάκη και Δέσποινας Στυλιανοπούλου, με προδιαγραφές και αποδώσεις τούρμπο ντίζελ.

Ο πατέρας του υποψήφιου γαμπρού, ο κύριος Γιάννης Οικονομίδης, είναι τόσο καλός, που είμαι σίγουρος ότι το κοινό γύρευε να ταυτιστεί με τον χαρακτήρα του. Πετυχημένος σε μία δουλειά που ο ίδιος δεν αγάπησε ποτέ, καταπιεσμένος και έτοιμος να εκραγεί, κάτι που κάνει κατά τη διάρκεια της παράστασης και yeah πυρί μιχθήτω. Η κυρία Φανή Παλιούρα, η οποία υποδύεται τη Ρουμάνα – παρεμπιπτόντως, η Ρουμανία ήταν η μοναδική χώρα του Ανατολικού μπλοκ, που είχε αγνοήσει το μποϋκοτάζ και είχε πάει τότε στους Ολυμπιακούς – οικιακή βοηθό… Είναι μία γιορτή από μόνη της αυτή η ηθοποιός. Τρομερή στα κωμικά της και άκρως συγκινητική στα «δικά της». Ο μονόλογός της είναι από τα πιο όμορφα σημεία της παράστασης.

Στον ρόλο της νύφης – της υποψήφιας νύφης, εντάξει – δηλαδή, βρίσκουμε την κυρία Μαρίζα Μανιατάκη. Εξαιρετικό παράστημα, με θαυμάσιο ένδυμα «εποχής» και ανάλογο χτένισμα, με καθαρό μυαλό και πρόσωπο, με αφοσίωση και προσήλωση στον ρόλο. Και ο κύριος Τάσος Τζιβίσκος, στον ρόλο του υποψήφιου γαμπρού, είναι απλά απολαυστικός. Αυτός ο χαρακτήρας ο κρυφός/φανερός, με τις όποιες ροπές/εξαρτήσεις/αμαρτίες/τάσεις, αυτός ο άνθρωπος χωρίς προοπτική, αλλά γεμάτος κατανόηση και αγάπη, αν χρειαστεί. Η απόδοση είναι πολύ ιδιαίτερη.

Ίσως ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κείμενα των τελευταίων δέκα ετών, μία τρομερή δουλειά από τον συνήθη ύποπτο Χάρη Ρώμα και σίγουρα μία παράσταση, η οποία χρειάζεται μόνο τύχη για να λάμψει. Γιατί όλα τα άλλα τα ‘χει. Είναι τέτοια η πλοκή και τέτοιοι οι συντελεστές, που είναι απλά θέμα τύχης να την έχουμε παρέα μας και του χρόνου… και του παραχρόνου.

Πολλά μπράβο και πολλές υποκλίσεις στην κυρία Κική Μαυρίδου και τον κύριο Μιχάλη Παπαδόπουλο, οι οποίοι όχι μόνο μεγαλούργησαν στο σκηνικό, αλλά το πήγαν ακόμα παραπέρα, σε μία σειρά εκπληκτικών κοστουμιών, μαζί με τον κύριο Κωνσταντίνο Θεοδωρακόπουλο. Ήταν θαυμάσιες οι επιλογές και κόλλησαν τέλεια με το χτένισμα και το όλο «χτίσιμο» των χαρακτήρων, χάρη στο τάλαντο και τη δουλειά του κυρίου Αλέξανδρου Λύκου και της κυρίας Κατερίνας Καρατζιά, που το είχαν επιμεληθεί για τη φωτογράφηση και ακολουθήθηκε, εννοείται και στην παράσταση. Τέλος, οφείλουμε να δώσουμε τα εύσημα στον κύριο Μάνο Αντωνιάδη, που έγραψε ένα μουσικό θέμα που ήδη μας έχει κολλήσει στο μυαλό και δεν λέει να ξεκολλήσει. Σπουδαία δουλειά, πραγματικά ευφάνταστη.

Όσοι έχετε μεγαλώσει εκείνη την εποχή, επιβάλλεται να πάτε να τη δείτε. Όσοι δεν έχετε μεγαλώσει και έχετε διαβάσει για τότε, επιβάλλεται να πάτε να τη δείτε. Για τους υπόλοιπους της παρέας… επιβάλλεται να πάτε να τη δείτε! Και εκείνο το κοριτσάκι που κοιτάζει την κοπέλα στα μάτια… Κάποια στιγμή θα το δείτε κι εσείς. Με τα μάτια της δικής σας ψυχής.

Κώστας Κούλης

Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.

Συγγραφέας: Χάρης Ρώμας

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καρατζιάς

Πρωτότυπη μουσική: Μάνος Αντωνιάδης

Σκηνικό: Κική Μαυρίδου / Μιχάλης Παπαδόπουλος

Κοστούμια:Κωνσταντίνος Θεοδωρακόπουλος / Κική Μαυρίδου / Μιχάλης Παπαδόπουλος Σχεδιασμός φωτισμών / Φωτογραφίες παράστασης: Χριστίνα Φυλακτοπούλου

Trailer: ORKI Productions

Αφίσα παράστασης: Γιάννης Κεντρωτάς

Πρόγραμμα παράστασης: Εκδόσεις Αιγόκερως

Βοηθός σκηνοθέτη: Λάμπρος Τζώρας

Επικοινωνία / Προώθηση παράστασης: Νταίζη Λεμπέση

Παραγωγή: VAULT theatre Plus

Παίζουν: Μαρίζα Μανατάκη, Γιάννης Οικονομίδης, Φανή Παλιούρα, Χριστίνα Σαμπανίκου, Τάσος Τζιβίσκος και ο Δημήτρης Φραγκιόγλου

Τη φωνή της χαρίζει στο ρόλο της Κατερίνας Δοξιάδη η Κική Μαυρίδου