Θεατρίζομαι: Τα παιδιά ενός Κατώτερου Θεού @ Θέατρο Άλφα Ληναίος Φωτίου

Γεια σου, απουσία ήχου, μοναδικέ μου φίλε… Λέω απόψε να σε απαρατήσω… Γιατί έξι άνθρωποι μίλησαν μέσα από τη σιωπή και τη βουβαμάρα και έβγαλαν όλα τα νοήματα του κόσμου. Η αγάπη μπορεί να ανθίσει, παρά τα εμπόδια. Γιατί αυτή ακριβώς είναι το αντίδοτο στην εκκωφαντική ησυχία. Γιατί αυτοί οι έξι άνθρωποι χρησιμοποίησαν το στόμα τους και τη νοηματική και έδεσαν έναν κόμπο που – πολύ απλά – δεν μπορεί να λυθεί.

Ο Παύλος αγαπά τη Μαρία. Δάσκαλος που δουλεύει με κωφούς μαθητές εκείνος, κωφάλαλη που δουλεύει στο σχολείο ως καθαρίστρια αυτή. Μειλίχιος εκείνος, σκέτη φωτιά αυτή. Και κάποια στιγμή της δείχνει ότι είναι τρελός για κείνη. Αυτός.

Είχαμε μιλήσει με την κυρία Ευσταθία Τσαπαρέλη, λίγους μήνες πριν ανέβει το έργο. Για το νόημα και τη νοηματική, για την έξτρα προσπάθεια να μάθουν μία νέα γλώσσα, την Εσπεράντο όλων εκείνων που δεν μπορούν να μιλήσουν όπως θέλουν ή όπως «πρέπει». Και όταν την είδα στο σανίδι… Υπάρχει κάποιος που να πιστεύει πως δεν είναι κωφή; Το πάθος της και ο τρόπος της, το πώς δουλεύει με τα χέρια της, οι ανάσες της, η κίνησή της γενικότερα… Θα πρέπει να είναι εξαντλημένη μετά από κάθε παράσταση, αλλά και τόσο πλήρης και ευτυχής. Η απόδοσή της είναι έξοχη και οι λέξεις φτωχές για να την περιγράψουν. Όπου την έχω δει, σε όποιο έργο την έχω δει, είναι πάντα παραπάνω από καλή, αλλά εδώ έχει σπάσει τα κάθε λογής μηχανάκια μέτρησης.

Στον ρόλο του Παύλου ο κύριος Πάρης Θωμόπουλος. Απόλυτα πειστικός. Ήπιος και μετρημένος, γλυκύς και ακριβοδίκαιος. Και όταν τον πιάνει το παράπονο και σπάει… Τότε δείχνει το πόσο καλά στέκεται ερμηνευτικά. Είναι εντελώς ανθρώπινο το ξέσπασμά του. Μου θύμισε έναν «απλό», έναν «συνηθισμένο» άνθρωπο, που κάποια στιγμή δεν αντέχει και βροντά. Και το έκανε εντελώς «απλά» και «συνηθισμένα», που ξεχάσαμε ότι παίζει σε παράσταση.

Δίπλα τους, ο κύριος Μιχάλης Γεωργακόπουλος, στον ρόλο του διευθυντή του σχολείου. Τον υποδύεται τον χαρακτήρα του με μαεστρία. Ο τρόπος που μιλά, που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για κάθε κακό που «προετοιμάζεται». Μου άρεσε πολύ η χροιά του και η κίνησή του. Είναι πολύ φυσικός. Είναι σχεδόν κινηματογραφική η προσέγγισή του και η εκφορά λόγου του μου έκανε εξαιρετική εντύπωση. Στον ρόλο της μητέρας της Μαρίας συναντάμε την κυρία Άντρια Ράπτη. Άλλη μία εντυπωσιακή παρουσία. Αποτυπώνει πειστικά τη σκληρότητα που «διέπει» και «διαπνέει» την εν λόγω ηρωίδα. Η μάνα που έχει να μιλήσει με την κόρη της αιώνες και που αρχίζει να αντιλαμβάνεται κάποια πράγματα, ευτυχώς όταν δεν θα έπρεπε να τα αγνοεί, ελέω χρόνου και συμβάντων.

Κοντά στο κουαρτέτο αυτό, ένα ζευγάρι ηθοποιών που απέδωσαν με μοναδικό τρόπο την ουσία των συνανθρώπων μας, που είναι στην πραγματικότητα κωφοί. Και που δείχνουν αυτή τη μάχη που δίνουν, για να μιλήσουν και να συνεννοηθούν, με τόση ανθρωπιά, με τόσο όμορφο, όσο και άμεσο, τρόπο… Ξέρετε, η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου θεωρούσε ότι επειδή κάποιος είναι κωφός, είναι και καθυστερημένος διανοητικά. Η κορυφαία μπαρούφα του σύμπαντος! Δυστυχώς, η σκέψη αυτή υπάρχει και σήμερα. Η κυρία Σοφία Σίμου και ο κύριος Δημήτρης Δεληγιάννης αποτυπώνουν με τέλειο τρόπο τη μάχη αυτή. Την αγωνία να προφέρουν σωστά τα σύμφωνα, να τονίσουν τις λέξεις, να καταλάβουν διαβάζοντας τα χείλη των συνομιλητών τους. Μία από τις πολύ συγκινητικές εικόνες, κατά τη διάρκεια της παράστασης. Με κορυφαία εκείνη της κραυγής. Δεν θέλω να γράψω κάτι περισσότερο. Θα δείτε, θα ακούσετε, θα μορφάσετε, θα αναζητήσετε τα μπράτσα της θέσης σας, για να κρατηθείτε…

Ο κύριος Δημοσθένης Παπαδόπουλος σκηνοθετεί ένα πανέμορφο κείμενο – για το οποίο υπογράφει και την απόδοση – και το φέρνει στο σήμερα με όλα εκείνα τα στοιχεία που οριοθετούν το τότε. Με αρωγό την υπέροχη οθόνη στο βάθος της σκηνής και τα βίντεο που φέρνουν τη θάλασσα στο θέατρο, με τη συνεχή κίνηση των ηθοποιών, καταφέρνει να μας προσφέρει μία παράσταση που μιλά στην καρδιά και την ψυχή μας. Θα πρέπει εδώ να τονίσω πως ό,τι ακούτε πάνω στη σκηνή, αποτυπώνεται και στη νοηματική. Ο απόλυτος σεβασμός σε εκείνους που δεν φταίνε, αλλά πληρώνουν… Τα εύσημα για την εκμάθηση στις κυρίες Αρτεμησία Παντελάκη και Άννα Λιάκου (Διερμηνέας ΕΝΓ).

Είναι υπεράνω κριτικής μία τέτοια παράσταση. Είναι ένα γερό στοίχημα και – όπως δείχνουν οι μέχρι τώρα αντιδράσεις – έχει κερδηθεί από τα αποδυτήρια. Το όραμα της δημιουργικής αυτής ομάδας δεν σταματά ούτε καν στον ουρανό. Η νοηματική είναι πιο γρήγορη και πιο περιεκτική από κάθε άλλη γλώσσα. Το σώμα βάζει τους κανόνες. Έχοντας αυτά κατά νου, πάτε και βλέπετε το έργο. Και το πώς θα φύγετε από το θέατρο… Αυτό πάλι έχει να κάνει μόνο με εσάς, την αντίληψή σας και τη θεώρησή σας. Ποτισμένες από ένα έργο που μετρά τις σιωπές με ανάσες.

Κώστας Κούλης

To Συμβούλιο Επικρατείας έκρινε πως το προεδρικό διάταγμα 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου, ΠΑΡΑΒΙΑΖΕΙ το ελληνικό σύνταγμα (παράγραφοι 1 και 7 του άρθρου 16). Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε τι πρόκειται να πράξουν οι ιθύνοντες. Θα επανέλθουμε. Φαίνεται ότι κάτι πάει να γίνει.