H παράσταση «Ελένη ή Σούλα» ανεβαίνει θέτοντας ερωτήματα γύρω από τη «συνύπαρξη» μίας μυθικής γυναίκας-συμβόλου και μιας σύγχρονης γυναίκας, η οποία θα μπορούσε άνετα να είναι και εκείνη σύμβολο, για άλλους λόγους φυσικά. Λόγους πολύ πιο ανθρώπινους, θα προσέθετα εγώ. Κοντά μας έχουμε τον κύριο Αντώνη Καραγιάννη, τον σκηνοθέτη του θεατρικού έργου, ο οποίος μας μιλά για την αρχική προσέγγιση, για τον τρόπο διαχείρισης, καθώς και για την εμβάθυνση στα μυστικά ενός βραβευμένου κειμένου. Ο ίδιος, πάντα δραστήριος και αεικίνητος, ετοιμάζει ένα σωρό πράγματα και μιλά για τα πλάνα του για το μέλλον και φυσικά για την Τέχνη του. Ευχαριστούμε πολύ τον Αντώνη Κοκολάκη και την υπέροχη ομάδα του, οι οποίοι φρόντισαν να πραγματοποιηθεί αυτή η συνέντευξη.

Πότε σας πλησίασαν για να σκηνοθετήσετε το «Ελένη ή Σούλα»; Πότε αποφασίσατε να προχωρήσετε με τη συγκεκριμένη παράσταση;

Πρόκειται για ένα πολύ έξυπνο κείμενο. Από την πρώτη στιγμή που μου το έδωσε η αγαπημένη φίλη και ταλαντούχα συγγραφέας Δέσποινα Καλαϊτζίδου, το αγάπησα πάρα πολύ. Με ελκύει η γραφή της Δέσποινας και για μένα ήταν απλά θέμα χρόνου να το ανεβάσω. Μην ξεχνάμε πως το έργο απέσπασε το 2015 το πρώτο βραβείο συγγραφής πρωτότυπου θεατρικού έργου στον διαγωνισμό που διοργάνωσε το Greek Play Project, ενώ έχει ανέβει και παλιότερα, με την Ευαγγελία Μουμούρη, με μεγάλη επιτυχία. Όταν ένας σκηνοθέτης αγαπήσει ένα κείμενο, είναι θέμα χρόνου να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα οδηγήσουν στο ανέβασμά του. Έτσι λοιπόν βρισκόμαστε στο αγαπημένο μου θέατρο, του Μικρού Κεραμεικού.

Πόσο καιρό κράτησαν οι πρόβες; Υπήρξε κάποιο σημείο που να δώσετε ιδιαίτερο βάρος κατά τη διάρκειά τους;

Η διάρκεια των προβών ενός έργου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Στο συγκεκριμένο έργο επέμεινα πολύ στην ανάλυση του κειμένου, πριν αρχίσουμε να του δίνουμε υπόσταση πάνω στη σκηνή. Η αναμέτρηση της Ελένης, της ωραίας Ελένης της Τροίας, με τη Σούλα, όπου Σούλα είναι μια σύγχρονη σημερινή γυναίκα με διαφορετικές προσλαμβάνουσες από αυτές της Ελένης, προσφέρει μια πολύ ενδιαφέρουσα και γοητευτική συνθήκη και γι’ αυτό χρειαζόμουν αυτές τις πολλές αναγνώσεις. Το πίσω κείμενο είχε επίσης να μας δώσει πολλά ερεθίσματα και πολλαπλά μηνύματα. Οι πρόβες μας κράτησαν περίπου τρεις μήνες. Έδωσα ιδιαίτερο βάρος στην αλληγορική διάσταση του κειμένου. Το πάντρεμα της αρχαίας Ελλάδας με τη σύγχρονη και η σύγκριση της θέσης της γυναίκας στο τότε και το σήμερα.

Είναι ο μονόλογος η πιο απαιτητική μορφή της τέχνης σας; Είναι ώρες-ώρες τρομακτικό να είναι στη σκηνή μόνος του ο ηθοποιός;

Δεν θα έλεγα πως ο μονόλογος είναι η πιο απαιτητική μορφή της σκηνοθεσίας. Υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες και διαφορετικές συνθήκες που χρειάζεται να επεξεργαστεί και ο σκηνοθέτης, μα και ο ηθοποιός. Σίγουρα υπάρχουν πολλές δυσκολίες στην ερμηνεία του ηθοποιού που βρίσκεται μόνος πάνω στη σκηνή. Απουσιάζει ο διάλογος, το δεύτερο πρόσωπο. Στον μονόλογο ψάχνουμε την απεύθυνση. Την τοποθετούμε είτε εσωτερικά, είτε στο κοινό, είτε σε άλλες συνθήκες. Όσο τρομακτικό κι αν φαίνεται, άλλο τόσο γοητευτικό είναι για τον ηθοποιό αυτή η μοναξιά πάνω στη σκηνή. Η αναμέτρηση με τον ίδιο του τον εαυτό είναι ίσως ένα μεγάλο υποκριτικό στοίχημα.

Θα λέγατε, όσον αφορά τη δουλειά σας σαν σκηνοθέτης, πως είστε ο πιο αυστηρός κριτής σας;

Προσωπικά ισχύει αυτό που λέτε και μάλιστα στο έπακρον. Είμαι ιδιαίτερα αυστηρός με τον εαυτό μου και πάντα στο τέλος μονολογώ και βασανίζομαι με πολλές σκέψεις. Ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο. Και πάντα επιζητώ τη συνάντησή μου με αυτόν τον εχθρό.

Έχετε δηλώσει πως σας γοητεύουν οι διηγήσεις. Θα λέγατε ότι το «Ελένη ή Σούλα» κινείται σε ένα μοτίβο γοητευτικής αφήγησης;

Όπως προανέφερα, το συγκεκριμένο έργο με γοήτευσε από την πρώτη στιγμή που το πήρα στα χέρια μου. Το έργο μπορεί να μας μιλάει μια γυναίκα, αλλά θεωρώ πως είναι πολλές οι γυναίκες πίσω από αυτή την ιστορία. Με γοητεύει να ακούω τις γυναίκες. Έχουν να μας πούνε πάρα πολλά. Και σε μια κοινωνία, η οποία παραμένει ακόμα σε μεγάλο βαθμό ανδροκρατούμενη και πατριαρχική, νομίζω πως είναι πολύ σημαντικό να ακούσουμε τις γυναίκες.

Μέχρι πότε θα είστε στο Θέατρο Μικρός Κεραμεικός;

Το έργο θα παίζεται κάθε Σάββατο στις επτά το απόγευμα, μέχρι και τις 4 Ιανουαρίου 2025.

Έχετε άλλα πλάνα, τα οποία να είναι ανακοινώσιμα;

Δουλεύω σε δύο θεατρικά κείμενα που μου εμπιστεύτηκαν δύο πολύ σπουδαίοι συγγραφείς. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό κείμενο ενός εκ των σημαντικότερων Ελλήνων συγγραφέων, του Δημήτρη Δημητριάδη κι ένα σύγχρονο, ενός ξένου συγγραφέα. Σύντομα θα ξεκινήσουν οι πρόβες και στη συνέχεια θα ανακοινωθούν όλες οι λεπτομέρειες. Και κάπου μετά τα Χριστούγεννα, στις αρχές του 2025, ξεκινάω τα γυρίσματα μιας κινηματογραφικής παραγωγής, με εξαιρετικούς ηθοποιούς και πολύ ενδιαφέροντα location. Πρόκειται για ένα πολύ φιλόδοξο project κι εγώ και οι συνεργάτες μου δουλεύουμε πυρετωδώς, ώστε να είμαστε έτοιμοι πριν στηθεί το πρώτο σετ.

Τι είναι αυτό που σας συγκινεί περισσότερο στην τέχνη σας και σας κάνει να την υπηρετείτε με τέτοιο ενθουσιασμό;

Με εξιτάρει η ελευθερία μα και η δυνατότητα που έχω στο να μπορώ να αφηγούμαι ιστορίες μέσα από τη δική μου οπτική. Αυτό που με συγκινεί περισσότερο είναι οι δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει αυτή η αφήγηση. Κι όταν λέω δυνατότητες, εννοώ τι κρύβεται πίσω από το αφήγημα. Ποιος προβληματισμός, ποιο μήνυμα. Η σκηνοθεσία υπηρετεί την Τέχνη. Και η Τέχνη είναι αυτή που εξελίσσει την κοινωνία. Η Τέχνη προβληματίζει, ψυχαγωγεί, αφυπνίζει κι ενίοτε καταγγέλλει.

Κώστας Κούλης