Ο Τζον Κέιν βρίσκεται έγκλειστος σε ένα ψυχιατρικό ίδρυμα. Μια μέρα το χρόνο επιλέγεται κάποιος τρόφιμος και με τη βοήθεια της δραματουργίας, αλλά και ηχογραφημένων συνεδριών, ο τρόφιμος λέει την ιστορία του. Έχει έρθει η σειρά του Τζον να ξεδιπλώσει τη δική του ιστορία και σε αυτό θα τον βοηθήσουν δυο γυναίκες ηθοποιοί και ένας ντράμερ.

Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.

Και οι δύο γυναίκες έχουν το όνομα Μαρία. Η μια είναι ντυμένη σαν αστακός και η άλλη ως άνδρας μεγάλης ηλικίας. Αργότερα θα πάρουν τους ρόλους της μητέρας αλλά και του πατέρα του Τζον. Όλα μέρος κάποιου πειράματος ειδικών γιατρών, όπου σε κάθε παρέκκλιση του τρόφιμου, τον επαναφέρουν φωνητικά στην τάξη και τη ροή της ιστορίας, αλλά του θυμίσουν επίσης τις αιτίες του εγκλεισμού του.

Η ιστορία του Τζον ξεκινά από την ημέρα της γέννησής του. Δεν ξέρω ειλικρινά αν ένα βρέφος έχει μνήμες από τις πρώτες εκείνες στιγμές, αν μπορεί να θυμάται με τόσες λεπτομέρειες πράγματα και να νοιώθει όλα όσα ο Τζον με τη βοήθεια των τριών διηγείται. Η φωνή του πολλές φορές τρέμει, είναι σαν να τα βιώνει ξανά, σαν να έχει ανοίξει μια πόρτα σε ένα παράλληλο σύμπαν. Μέσα στο δωμάτιο, έναν χώρο κρύο και γκρίζο, ένας άνθρωπος προσπαθεί να κατανοήσει για άλλη μια φορά τον ίδιο του τον εαυτό και τη διαφορετικότητά του, τους γονείς του, την κοινωνία και να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα. Ένα παιδί που, αντί να ονειρεύεται, ζει με εφιάλτες. Μια ψυχή που βασανίζεται ψάχνοντας απαντήσεις.

Περιθωριοποιημένος από την οικογένειά του την ίδια, μοιάζει με σκιάχτρο του εαυτού του. Φαίνεται ότι ποτέ του δεν έχει δεχθεί έναν καλό λόγο, ένα χάδι, δεν ένοιωσε ένα στήριγμα δίπλα του. Ο λόγος του ξυπνά τα πιο δυνατά μας συναισθήματα. Γινόμαστε μάρτυρες για άλλη μια φορά μιας κοινωνίας που καταστρέφει τα ίδια της τα παιδιά. Ο κυνισμός της μίας εκ των δύο ηθοποιών, που κάνει και την μητέρα του Τζον, αυτό συμβολίζει. Ακόμα και εκεί στους ρόλους των δύο κοριτσιών, η ταλάντευση έχει τις δικές της ερμηνείες.

Ο Μάνος Καρατζογιάννης γίνεται ο Τζον Κέιν, έχει περάσει στον ρόλο τόσο έντονα την ψυχολογία αυτού του πονεμένου ανθρώπου, που στέκεται αντίκρυ μας γρονθοκοπώντας τη μίζερη και αέναα σαθρή κοινωνία. Σκηνοθετώντας παράλληλα την παράσταση, δίνει τις σωστές προεκτάσεις, αποζητώντας μέσα από όλα αυτά τα ερωτήματα να δούμε πια τη ζωή και τον άνθρωπο ως μέρος μιας οντότητας, μέρος ενός συνόλου, να πάψουμε να εθελοτυφλούμε σε ό,τι μας δυσκολεύει και να γίνουμε μέρος της λύσης.

Ο ντράμερ Βαγγέλης Παρασκευαϊδης ισορροπεί ή διογκώνει τις εντάσεις, ώστε να δοθεί έμφαση εκεί που χρειάζεται. Η Βέρα Μακρομαρίδου και η Κρυστάλλη Ζαχαριουδάκη είναι κουμπωμένες τους ρόλους τους. Γίνονται το μέσο για να αναπαραχθεί η ιστορία και ο διαφορετικός τρόπος προσέγγισης των ρόλων τους βρίσκεται σε πλήρη συνάρτηση με τη διαφορετικότητα της κοινωνίας. Οι συμβολισμοί είναι πολύ δυνατοί κρίκοι για την παράσταση και έχουν τη δική τους σημασία, αφού ακόμα και το σκηνικό θυμίζει τις δυο όψεις ενός νομίσματος ή – αν θέλετε – τις δυο όψεις μιας ζωής.

Στις μαγνητοφωνημένες συνομιλίες ακούγονται οι φωνές των Δημήτρη Ήμελλου, Δημήτρη Καταλειφού, Τάσου Λέκκα, Θεοδώρας Μαστρομηνά, Νένας Μεντή, Λουκίας Μιχαλοπούλου, Περικλή Μουστάκη, Γιάννη Νταλιάνη, Νίκου Πουρσανίδη και Σοφίας Φιλιππίδου.

Μπορεί μέσα από τη δραματουργία να γιάνει μια ψυχή; Να πάρει τις απαντήσεις που χρειάζεται; Μπορεί ένας άνθρωπος, σε τέτοια κατάσταση, να αντιληφθεί τους λόγους του εγκλεισμού του; Και η θεραπευτική αγωγή με χάπια μπορεί να βοηθήσει; Τα ερωτήματα που βγαίνουν από την παράσταση είναι τεράστιας σημασίας. Δεν ξέρω αν υπάρχουν απαντήσεις σε αυτά. Η παράσταση τρυπάει σαν βελόνα τον εγκέφαλο. Μιλά για την καταπονημένη ψυχοσύνθεση του σημερινού ανθρώπου, αναζητά την ελευθερία, ξεδιπλώνει τις μαύρες πτυχές της εξουσίας και τη βία που δεν έχει σταματημό. Είναι μια συγκλονιστική παράσταση που θα αφήσει το στίγμα της πάνω σας.

Μαίρη Ζαρακοβίτη

Ταυτότητα παράστασης:
https://keysmash.gr/events/chapi-enda-walsh-2023-02-26/