Θεώμενοι: Tea Ceremony @ Bios

Η γη είναι ο οικοδεσπότης, εμείς είμαστε οι καλεσμένοι.

Μια στιγμή να βάλει σκούπα και μετά θα ασχοληθεί μαζί μας. Οι θεατές που μπήκαν στην αίθουσα ήταν μάρτυρες της λάτρας μίας γκέισας. Η γλυκύτατη Γιαπωνέζα μας συστήνεται. Ανθισμένο χρυσάνθεμο ήτοι Κικουνοχάνα και για όσους δεν καλύπτονται αν δεν είναι «στο πρωτότυπο»… ???

Η Κίκου – έτσι θα τη λέμε εμείς, για συντομία και μεγαλύτερη οικειότητα – μας καλεί όλους μας στην περίφημη «Τελετή τσαγιού». Θυμάστε εκείνη τη σκηνή από το “The Karate Kid II”; Εκεί είχε μεν και το ρομαντικό στοιχείο, εδώ πάλι πρόκειται για την κατεξοχήν ερμηνεία, τον δρόμο του τσαγιού, την παρουσίασή του. Και μέσα από αυτή την παρουσίαση παρατηρούμε. Εικόνες του πλανήτη. Εικόνες που εμπεριέχουν το καλό και το κακό. Το πόσο άτιμο ζώο είναι ο άνθρωπος. Η Κίκου μας καλώς ορίζει στις τέσσερις εποχές του χρόνου και του δωματίου της. Πριν από κάθε εποχή – από το Καλοκαίρι προς την Άνοιξη – μας ζητά να συμμετάσχουμε. Θα σηκώσουμε το δεξί μας χέρι, θα προτείνουμε το δείκτη μας και θα κάνουμε κύκλους – πάντα σύμφωνα με τη φορά του ρολογιού – για να εγκλιματιστούμε και να προετοιμάσουμε την τελετουργία. Στο μεσοδιάστημα, έχουμε να μάθουμε πολλά. Θα φροντίσει η Κίκου γι’ αυτό.

Ο κύριος Μάριος Ιωάννου ΕΙΝΑΙ η Κίκου! Με ένα εξαιρετικά επιμελημένο ντύσιμο – αρμόζουν συγχαρητήρια στην κυρία Ιωάννα Τσάμη – και παρουσιαστικό και ομιλία πολύ προσεκτικά δουλεμένη και πειστική, μας κρατά συντροφιά και μας μπάζει σε ένα κλίμα άλλης χώρας, άλλης κουλτούρας, άλλης εποχής ίσως. Όλα αυτά όμως συνάδουν με τις χωροχρονικές αναφορές που έχουν ως ορμητήριό τους το σήμερα. Τα αγγλικά με την ιαπωνική εσάνς (η παράσταση είναι στα αγγλικά), το στόμα που δεν ανοίγει πολύ – σε αντίθεση με τους μεσογειακούς λαούς ή εκείνους της Αφρικής – και ο τρόπος αφήγησης και καλέσματος, υποδηλώνουν πολλή μελέτη, ακόμα πιο πολλή πρόβα και άφθονο τάλαντο. Σαν χαρακτήρας του Κλάβελ, ίσως από τα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, ίσως και σαν σύγχρονη κυρία σε ένα μικροσκοπικό διαμέρισμα στην Οσάκα, η Κίκου διαπερνά με τη ματιά της και σαγηνεύει με τους τρόπους της.

Κάποια στιγμή στρέφεται ξανά σε εμάς. Ζητά πάλι την αρωγή μας. Κάποιοι θεατές δεν ανταποκρίνονται. «Και εσείς. Σας παρακαλώ. Όχι;» και όσοι το σκέφτονταν να συμμετέχουν δεν το σκέφτονται πια. Η ίδια η Κίκου σηκώνει από το κοινό ένα παιδί, για να βοηθήσει στην τελετή. Χρυσάφι σκορπίζει στον αέρα και χαμόγελα ανθίζουν στο κοινό. Ένας άλλος κύριος θα κληθεί να απαθανατίσει, λίγο αργότερα. Μαθαίνουμε ότι δεν βρίσκεται τυχαία εκεί. Έχει ταξιδέψει από τη Ζυρίχη, για να βρεθεί στον χώρο. Το κοινό παρακολουθεί. Τα αγγλικά της Κίκου ακούγονται όπως πρέπει. Οι ανάσες της, οι παύσεις της. Μας δείχνει μια εικόνα. Μας ρωτά. Πρόκειται για πιστωτική κάρτα, μία ανάρτηση στο FB; Μήπως πρόκειται για νέους ανθρώπους στην Αφρική; Παιδική εργασία – εκμετάλλευση και αυτή η Άνοιξη δεν φαίνεται και τόσο κοντινή.

Ο επίλογος βρίσκει το κοινό να χειροκροτά όσο πιο δυνατά μπορεί. Ο κύριος Ιωάννου ευχαριστεί και θυμίζει τον άνθρωπο που, δυστυχώς, δεν είναι παρών, δεν βρίσκεται ανάμεσά μας. Είναι πολύ συγκινητικό αυτό το κομμάτι και θα πρέπει να το βιώσετε οι ίδιοι. Αφορά τον δημιουργό, τον δραματουργό και σκηνοθέτη του έργου, Achim Wieland, που έφυγε νωρίς. Τον άνθρωπο-αγάπη ζωής ενός ανθρώπου. Η Κίκου θα ξαναγυρίσει στη σκούπα της και τα μαζέματά της. Εμείς θα φιλοδωρηθούμε με ένα φακελάκι τσάι. Ο δρόμος, το τέρμα του και το γεγονός ότι αυτό το τέρμα πιο πολύ με αφετηρία μοιάζει. Την αφετηρία ενός άλλου δρόμου. Μπορεί και του ίδιου τελικά.

Κώστας Κούλης

Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.