Σωτήριον έτος 1975. Παραμονή πρωτοχρονιάς. Το 1976 προβάρει τα καλά του και περιμένει καρτερικά. Τον φάγαμε τον γάιδαρο, τα τσακίσαμε τα 364 κομμάτια της πίτας. Δεν θα κολλήσουμε τώρα δα και στο επιδόρπιο… Εκείνη ηχογραφεί μία κασέτα. Είναι για τη μαμά της. Της λέει όσα δεν μπορεί να της πει από κοντά. Της γράφει όσα δεν μπορεί να της πει από το τηλέφωνο. Βλέπετε, η κόρη ζει εκτός Ελλάδας. Μετακόμισε με τον σύζυγό της σε αραβική χώρα και πρακτικά ζει μόνη της, μέσα σ’ ένα σπίτι. Ο σύζυγος δουλεύει πολλές ώρες. Και αυτή, ενώ είναι εξωστρεφής και επικοινωνιακή και κατά τι παρλαπίπα, γνωριμίες έχει κάνει πολύ λίγες ως τώρα. Το μόνο που τη βγάζει από τούτο το μουντό μοτίβο, είναι η προσμονή της πρωτοχρονιάς. Θα πάει στο ρεβεγιόν που ετοίμασε η εταιρεία, στην οποία δουλεύει ο άντρας της.

Μέχρι να έλθει εκείνη η ώρα να φύγει λοιπόν, η ίδια ηχογραφεί διάφορα δικά της, από σκέψεις που έκρυβε πολλά χρόνια μέχρι ιστορίες που της διηγήθηκαν, ενώ παράλληλα τσιμπάει κάτι από το ψυγείο, πίνει τον καφέ της ή δοκιμάζει κάποιο φόρεμα. Είναι κοκέτα, είναι όμορφη, είναι νέα. Και θέλει να ζήσει. Το καταλαβαίνει πως η χώρα, στην οποία βρίσκεται, δεν είναι η πλέον φιλική στις γυναίκες, το ξέρει πως δεν είναι Ελλάδα εκεί. Παλεύει όμως. Και ηχογραφεί τις φράσεις της με ειλικρίνεια. Νομίζω δηλαδή…

Ένα πανέξυπνο κείμενο, γραμμένο από τον κύριο Γιάννη Κεντρωτά και συν-σκηνοθετημένο με παρόμοια οξύνοια από την κυρία Μένη Κωνσταντινίδου και την ίδια την πρωταγωνίστρια, την κυρία Αλεξάνδρα Ούστα. Ένα κείμενο που έχει μετατραπεί σε θεατρική παράσταση, η οποία σίγουρα αποτελεί ένα γερό χαστούκι σε αχαρτογράφητα μάγουλα και στεγανά που δεν θέλαμε να «επισκεφτούμε» ως τώρα. Η κόρη έχει το πάνω χέρι. Αφού ηχογραφεί, κανείς δεν μπορεί να τη διακόψει. Και το καλύτερό της; Η μητέρα της θα πρέπει να την ακούσει ως το τέλος. Και έχει πολλά να της πει. Μέσα από τον μονόλογο της κυρίας Ούστα αναδιπλώνεται και ξεδιπλώνεται μία εκπληκτική ηθογραφία. Μία εποχή που πλέον φαντάζει κομμάτι της Πλειστόκαινου, ένας δρόμος που πολλοί θεωρούν ότι έχει γεμίσει ξερά χορτάρια και πέτρες και δεν περπατιέται πια… Σημειώστε εδώ όμως πως περίπου πενήντα χρόνια μετά, οι Αραβικές χώρες δεν έχουν σημειώσει σημαντικές προόδους στον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι γυναίκες στις επικράτειές τους. Και δεν προτίθενται να σημειώσουν…

Η κυρία Ούστα στον ρόλο της κόρης, της συζύγου, της γυναίκας σε ξένη γη, είναι αληθινή, είναι πειστική, είναι γνήσια. Μιλά χαμηλά, ανεβάζει ένταση και συχνότητες, κινείται συνεχώς και πάντα κάτι κάνει. Εξαιρετική κινησιολογία, ωραία άρθρωση και πάθος και ενθουσιασμός από τη γλυκύτατη ηθοποιό, η οποία δείχνει ότι μπορεί να σταθεί με άνεση και να πάρει ένα έργο ολόκληρο επάνω της, χωρίς να φανεί καθόλου στο κοινό. Όσοι παρακολουθήσαμε την παράσταση, νιώσαμε κομμάτι του κόσμου της. Νιώσαμε να έχουμε περάσει μέσα από τους τοίχους του διαμερίσματός της και να γινόμαστε κοινωνοί των σκέψεων και πράξεων ενός πλάσματος που μπορεί να μην σκέφτηκε τις εναλλακτικές του έτσι όπως θα έπρεπε. Ενός ανθρώπου που άλλα περίμενε και άλλα βρέθηκε να αντιμετωπίζει.

Κάποια στιγμή η ατμόσφαιρα θα βαρύνει πολύ. Θα νιώσετε, σαν θεατές, έντονη κλειστοφοβία. Θα παρατηρήσετε πως ο καθρέφτης, τελικά, λέει ψέματα. Η ερμηνεία της κυρίας Ούστα φέρνει όλα τα προγνωστικά τούμπα. Τι λέει η ζωή της ως τώρα; Τι σημαίνει η θύμηση εκείνης της λεμονιάς, που βρισκόταν μακριά από κάθε άλλο δέντρο και κάθε άλλο δωμάτιο, στο πατρικό της στη Νέα Σμύρνη; Και τι θα άλλαζε αν αγόραζαν λίγο παραπάνω λάστιχο και την πότιζαν καθημερινά, αντί να πηγαινοφέρνουν τον κουβά;

Προβληματισμός με άρωμα λεμόνι, λουσμένο ίσως στο πετρέλαιο. Ένας νέος άνθρωπος που νιώθει να κλείνουν τα ντουβάρια προς τα μέσα. Και μία σύνθλιψη που φοράει τη στολή της «σύγχρονης αντίληψης», μόνο και μόνο για να μην καταδικαστεί. Κι όμως το σφυρί χτύπησε πάνω στην έδρα. Ελέω ενός κασετοφώνου, μίας κασέτας και ενός μικροφώνου… Δείτε αυτή την παράσταση. Προσπαθήστε να βρείτε την αλήθεια ανάμεσα στις εικόνες. Το λευκό φόρεμα, το τιρκουάζ φόρεμα, ένα ψυγείο που σπάνια μένει κλειστό και ένα τηλέφωνο που δεν θα χτυπήσει ποτέ…

Κώστας Κούλης

Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.

«Η λεμονιά»

Έναρξη: 23 Νοεμβρίου

Συγγραφέας: Γιάννης Κεντρωτάς
Ερμηνεία: Αλεξάνδρα Ούστα
Σκηνοθεσία: Μένη Κωνσταντινίδου – Αλεξάνδρα Ούστα
Βοηθός Σκηνοθέτιδας:Τζοάννα Γεωργαντά
Sound Design: Λευτέρης Δασκαλαντωνάκης
Φωτισμοί:Τζοάννα Γεωργαντά
Φωτογραφίες: Μιχάλης Παπαζήσης
Σχεδιασμός Αφίσας: Γιάννης Κεντρωτάς
Προβολή & Επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου – We Will 
Παραγωγή: Αλεξάνδρα Ούστα, Γιάννης Σαρακατσάνης
Trailer Παράστασης: Γιάννης Σαρακατσάνης

Πού: Θέατρο 104, Ευμολπιδών 41, Αθήνα 118 54, τηλ: 210 3455020
Πότε: Από 23 Νοεμβρίου και κάθε Σάββατο στις 18:15 και Κυριακή στις 21:00
Διάρκεια: 75΄

Προπώληση: https://t.ly/8Jp45