Η παράσταση «Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας», βασίζεται στο συγκλονιστικό βιβλίο της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς. Πρόκειται για ένα έργο που αναδεικνύει την απίστευτη δύναμη γυναικών που έζησαν τη φρίκη του πολέμου, αλλά και τη δική τους εσωτερική αναμέτρηση. Είχαμε την χαρά να συνομιλήσουμε με τη Ναταλία Γεωργοσοπούλου για την έμπνευση πίσω από την επιλογή του έργου, τη δραματουργική προσέγγιση που απαιτεί μια τόσο ευαίσθητη και ιστορική θεματολογία, αλλά και τις προκλήσεις που συναντά ένας καλλιτέχνης όταν προσπαθεί να δώσει ζωή σε τόσο συγκλονιστικές ιστορίες. Ευχαριστούμε θερμά τη Μαριάννα Παπάκη για την πολύτιμη βοήθειά στον συντονισμό αυτής της συνέντευξης.

Πώς έγινε η επαφή με το συγκεκριμένο έργο; Τι σας τράβηξε σε αυτό;

Το βιβλίο “Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας” της Σ. Αλεξίεβιτς, μου πρότεινε να το διαβάσω μια φίλη μόλις αποφοιτήσαμε από τη δραματική σχολή. Όταν το διάβασα με συντάραξε. Οι ιστορίες αυτών των γυναικών, κοριτσιών δεκατριών έως δεκαοκτώ ετών, όταν πολέμησαν στο μέτωπο, αποκαλύπτουν τι μπορεί να κάνει ο άνθρωπος για να υποστηρίξει τα ιδανικά του, την άνευ όρων ελευθερία του, την ανάγκη να παραμένει κανείς άνθρωπος, όσο αγριανθρωπικές κι αν είναι οι συνθήκες. Αυτές οι γυναίκες διεκδίκησαν τη ζωή, δεν δίστασαν να πέσουν στη φωτιά της μάχης και να καούν κυριολεκτικά και μεταφορικά για τον άνθρωπο δίπλα στον άνθρωπο. Και το πιο περίεργο; Όταν αφηγούνται τις ιστορίες τους, σαράντα χρόνια μετά, νοιώθουν έκπληξη μπροστά σ’ αυτό που συνέβη. Τους φαίνεται παράξενος ο ίδιος τους ο εαυτός. “Εγώ το έκανα; Σε μένα συνέβη;”, αναρωτιούνται.

Όταν ήρθε, μετά από καιρό, η στιγμή και μίλησα για το βιβλίο αυτό στην Κάτια Γέρου, εκείνη διαβάζοντάς το ενθουσιάστηκε και έτσι ξεκίνησε τα ταξίδι αυτής της παράστασης, στην πορεία του οποίου συγκεντρώθηκαν υπέροχοι καλλιτέχνες, υπέροχοι συνεργάτες.

Πώς προσεγγίσατε τη δραματουργική επεξεργασία ενός έργου τόσο βαθιά συναισθηματικού και ιστορικού;

Ο Παντελής Μπουκάλας έχει επιμεληθεί τη δραματουργία της παράστασης με ιδιαίτερη λεπτότητα και τρυφερότητα, αναδεικνύοντας το φως της γυναικείας μνήμης για τον πόλεμο, ως προς την ένταση των συναισθημάτων και τον πόνο. “Δε γράφω για τον πόλεμο, μα για τον άνθρωπο στον πόλεμο. Δε γράφω την ιστορία του πολέμου, αλλά την ιστορία των συναισθημάτων. Είμαι ένας ιστορικός της ψυχής”, λέει η Σ. Αλεξίεβιτς στην εισαγωγή. Αυτή ακριβώς ήταν η επιθυμία όλων μας, να αναδειχθεί η διαδρομή της ψυχής αυτών των γυναικών πρώτα και έπειτα τα λόγια.

Ο Παντελής Μπουκάλας, η Κάτια Γέρου, ο Σάββας Στρούμπος (που έχει την καλλιτεχνική επιμέλεια της παράστασης) κι εγώ προσπαθήσαμε ευλαβικά να ακολουθήσουμε αυτήν τη διαδρομή της ψυχής του έργου και να προκύψει το κείμενο της παράστασης τελικά, σαν από τα σπλάχνα του βιβλίου. Έπειτα όλοι οι συντελεστές κινήθηκαν με μεγάλη λεπτότητα και ευαισθησία, στη μουσική σύνθεση ο Λεωνίδας Μαριδάκης, στη σκηνική εγκατάσταση ο Ηλίας Παπανικολάου και στα κοστούμια η Κατερίνα Σωτηρίου. Θέλω να πω πως για γίνει η μεταφορά του συγκεκριμένου βιβλίου σε παράσταση, ενός έργου, όπως είπατε πολύ σωστά, τόσο βαθιά συναισθηματικού και ιστορικού, δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς την προσωπική ευαισθησία όλων των συντελεστών, που στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν περίσσεια.

Ποιες ήταν οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά τη σύλληψη και την ερμηνεία των δύο θηλυκών φιγούρων της παράστασης;

Οι προκλήσεις ήταν όσες ανέφερα και παραπάνω. Νομίζω πως η βασική, τόσο στη σύλληψη όσο και στην ερμηνεία, είναι πως δεν πρόκειται για ιστορίες δόξας, αλλά για ιστορίες που αποκαλύπτουν την επιθυμία για ζωή.

Πόσο καιρό κράτησαν οι πρόβες;

Η διαδικασία της δραματουργικής επεξεργασίας από μόνη της κράτησε μισό χρόνο και άλλο μισό χρόνο σχεδόν οι πρόβες.

Ποιες στρατηγικές χρησιμοποιείτε για να διασφαλίσετε ότι η παράσταση διατηρεί την ποιότητά της καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής της;

Η παράσταση έχει δημιουργηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε αρκεί απλά να ακολουθούμε τη ροή της.

Πιστεύετε ότι η θεατρική απόδοση ενός βιβλίου όπως «Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας» μπορεί να ενισχύσει τη φωνή των γυναικών στις σύγχρονες κοινωνίες;

Βέβαια το πιστεύω. Πρόσφατα πήγαμε στις γυναικείες φυλακές Ελαιώνα-Θήβα για να παρουσιάσουμε την παράσταση. Στην κουβέντα που ακολούθησε μετά, η καθεμιά συνδέθηκε με κάποια από τις ιστορίες και αποκάλυψε τον δικό της αγώνα επιβίωσης, που πολλές φορές ήταν κοινός. Η εξομολόγηση των βιωμάτων των γυναικών της Σ. Αλεξίεβιτς σαν να έδωσε τη ψυχική δύναμη και κουράγιο στις κρατούμενες να μιλήσουν για τα δικά τους βιώματα και περιπέτειες. Έδωσε τη δυνατότητα να επικοινωνηθεί το βίωμα και να δημιουργηθεί μια συλλογική εμψύχωση “Πάμε γερά, καμιά δεν είναι μόνη”!

Τι σας οδηγεί να υπηρετείτε την τέχνη σας με τόσο ενθουσιασμό; Τι ήταν αυτό που σας τράβηξε στο θέατρο;

Είχε πει μια φορά στην πρόβα η Κάτια… “Δεν είναι το θέατρο σκληρό, η ζωή είναι σκληρή”. Θ’ αλλάξω λίγο την ερώτησή σας με την απάντηση. “Υπηρετώντας” την τέχνη με ενθουσιασμό νομίζω πως “υπηρετείς” με  μεγαλύτερο ενθουσιασμό τη ζωή.

Μαίρη Ζαρακοβίτη

Επιμέλεια: Κώστας Κούλης

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Μετάφραση: Ελένη Μπακοπούλου

Σύλληψη- Ερμηνεία: Κάτια Γέρου, Ναταλία Γεωργοσοπούλου

Kαλλιτεχνική Επιμέλεια: Σάββας Στρούμπος

Δραματουργική επεξεργασία: Παντελής Μπουκάλας

Μουσική: Λεωνίδας Μαριδάκης

Σκηνική εγκατάσταση: Ηλίας Παπανικολάου

Κοστούμια: Κατερίνα Σωτηρίου

Τρέιλερ: Στέφανος Κοσμίδης/ ΟΡΚΗ

Φωτογραφίες: Δημήτρης Μαόφης

Επικοινωνία: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας (Cont Act)

Οργάνωση παραγωγής: Ομάδα θεάτρου Άλας

Το σκηνικό της παράστασης είναι εμπνευσμένο από την εικαστική εγκατάσταση του Κυριάκου Κατζουράκη “Ιερά οδός”. Η παράσταση αφιερώνεται στη μνήμη του.

Ευχαριστούμε θερμά το «Θέατρο Φούρνος» για την συμβολή του στην υλοποίηση της παράστασης.

Info:

Τοποθεσία: Θέατρο Φούρνος, Μαυρομιχάλη 168, Αθήνα

Ημερομηνία: Πρεμιέρα: Σάββατο 30 Νοεμβρίου, στις 21.00. Παραστάσεις:

Σάββατο στις 21.00 και Κυριακή στις 20.00.Διάρκεια: 65 λεπτά

Πληροφορίες: Τηλ.: 210646 0748, 6947656041

Τιμές εισιτηρίων: 15€γενική είσοδος, 10€φοιτητές, άνεργοι ΟΑΕΔ, ΑμΕΑ & συνοδός ΑμΕΑ, άνω των 65. Ισχύουν εκπτώσεις σε ομαδικές κρατήσεις άνω των 7 ατόμων.

Προπώληση: https://www.more.com/theater/o-polemos-den-exei-prosopo-gynaikas-1/