Είναι αγαπημένες φιλενάδες η Ελπίδα και η Αϊσέ. Μαγειρεύουν, τιτιβίζουν ανέμελα, φροντίζουν τη Μαρία, την κοπελίτσα πέρα στον μαχαλά, που ατύχησε στη ζωή της από παιδί και τώρα κάνει το αρχαιότερο επάγγελμα. Της δίνουν κάνα αυγό, της γεμίζουν το καλάθι. Και μετά ξανά στα δικά τους. Ποιο το μυστικό για ένα τέλειο σερμπέτι; Η Ελληνίδα και η Τουρκάλα. Η τελευταία της στάθηκε σαν αδελφή. Όταν έφυγε της πρώτης ο κύρης και όταν το παιδί της ψηνόταν στον πυρετό. Η Σμύρνη, η πόλη που μένουν, έχει και Γραικούς, έχει και Τούρκους. Και οι απλοί άνθρωποι είναι μονιασμένοι. Και τούτο τους το μόνιασμα τους πάει μέχρι το θεό τους.

Μία παράσταση στη σκιά του προεδρικού διατάγματος 85/2022 (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022), με το οποίο τα πτυχία καλλιτεχνικών σπουδών εξισώνονται με απολυτήριο λυκείου. Θα θέλαμε πολύ να μάθουμε το όνομα εκείνου που σκέφτηκε και έπεισε και τους άλλους να γίνει κάτι τέτοιο. Θα επανέλθουμε.

Οι Μαυροκορδάτοι όμως έχουν άλλη γνώμη. Η Σμύρνη παραδίδεται στις φλόγες. Η Ελπίδα χάνει τον έλεγχο και για μερικές στιγμές θέλει το κακό της Αϊσέ. Αφού οι Τούρκοι φταίνε για όλο αυτό το κακό, φταίει κι εκείνη. Και μέσα στον χαμό και τη ζούγκλα που δημιουργεί ο άνθρωπος, μια μαυροντυμένη βάβω. Της προτείνει το χέρι της. Να την πάρει από κει. Να την πάει κάπου που κανείς άλλος δεν θα μπορούσε. Δεν θα μπορούσε τι; Δεν θα σας πω. Θα πρέπει να το δείτε με τα μάτια σας. Θα πρέπει να το ακούσετε με τα αυτιά σας. Να ακούσετε την απίστευτη φωνή του κυρίου Σταύρου Βόλκου, ο οποίος όχι απλά μας ξετρέλανε… Μας συγκίνησε τόσο πολύ, που αυτόματα ανήγαγε την παράσταση σε κάτι άλλο. Ένα κατανυκτικό θέαμα, που ξεχειλίζει από μελωδία.

Στον ρόλο της μαυροντυμένης μάνας όλων η κυρία Γεωργία Ζώη. Της ταιριάζει όλο αυτό γάντι. Είναι χαροκαμένη, είναι όμως χαλύβδινη. Μιλά, τραγουδά, γονατίζει και ακουμπά το κεφάλι της στο πάτωμα. Δεν της αξίζει να τυραννιέται. Τρομερή επικοινωνία με τους υπόλοιπους ηθοποιούς επί σκηνής, τρομερή μεταδοτικότητα. Στον ρόλο της Ελπίδας συναντάμε την κυρία Άννα Μωραΐτου. Γλυκύτατη παρουσία, ο ορισμός της αρχόντισσας κυράς. Κι εκείνη ισορροπεί με άνεση, ανάμεσα σε πρόζα και τραγούδι. Έτσι κι αλλιώς, το ίδιο το κείμενο είναι δοσμένο ποιητικά. Και το έμμετρο στοιχείο είναι που κάνει τις στιχομυθίες ακόμα πιο εντυπωσιακές. Είναι που κάνει τους μονολόγους ακόμα πιο σπαραχτικούς.

Την ευθύνη για τη συγγραφή του κειμένου φέρει ο κύριος Θανάσης Σταυρόπουλος και πραγματικά είναι άξιος συγχαρητηρίων. Παίρνει δύο άσχετα μεταξύ τους θέματα και τα κάνει να τέμνονται τόσο καλαίσθητα, που είναι να απορείς για την έμπνευση και τον οίστρο. Δεν το πιστεύεις αν δεν το δεις και όταν πια το δεις, τότε πλέον… Η μίξη αυτή, της καταστροφής της Σμύρνης και του Θείου Πάθους, σε συνδυασμό με τη χρήση κάποιων εκκλησιαστικών ύμνων, όπως το αντίφωνο «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου» για παράδειγμα, είναι τροφή για τα μάτια και τα αυτιά, πόσο μάλλον για την ψυχή. Και δεν το εξετάζω με γνώμονα το ότι είμαστε Ορθόδοξοι. Το βλέπω καθαρά καλλιτεχνικά. Όταν ο κύριος Βόλκος ξεκίνησε να ψέλνει τον εν λόγω ύμνο – επιμένω στη χρήση της λέξης «ύμνος», θεωρώ ότι είναι σχεδόν επιβεβλημένη – μας τσάκισε συναισθηματικά. Πρόκειται ίσως για το πιο ωραίο σημείο – ή ένα από τα πιο ωραία, αν θέλετε, σημεία – στο ευαγγέλιο, από λογοτεχνικής άποψης, με λόγια που μόνο ένας τεράστιος ποιητής θα μπορούσε να συλλάβει.

Η κυρία Ευτυχία Αργυροπούλου είναι πειστικότατη στον ρόλο της Αϊσέ. Κάτι από Λωξάντρα, κάτι από τις κυράδες τις «παλιές», που είχαν τα σπίτια τους πεντακάθαρα και γεμάτα υπέροχες μυρωδιές, που μαγείρευαν για έναν λόχο και χόρταιναν δύο. Μαζί τους οι κύριοι Κωνσταντίνος Νιάρχος, Χρήστος Ιντζέογλου και η κυρία Ιωάννα Μαρμάρου, που δένουν άψογα μεταξύ τους και με την υπόλοιπη ομάδα και προσφέρουν ένα έργο που απλά δεν θέλεις να τελειώσει. Και βάλτε κατά νου ότι η παράσταση είναι βαριά, είναι πέτρα που δεν σ’ αφήνει να ανέβεις στην επιφάνεια να ανασάνεις, είναι κόμπος στον λαιμό και ίσως και κάτι παραπάνω. Είναι όμως τόσο καλά δομημένη, που πλέον αντιπαρέρχεσαι το κλειστοφοβικό του πράγματος και εστιάζεις στη λόγια πλευρά, που είναι μοναδική. Ο κύριος Μενέλαος Τζαβέλας σκηνοθετεί με περίσσιο πάθος και με τρόπο που κάνει την παράσταση να λάμπει.

Η Αλίκη Δανάλη μου είχε πει για τη συγκεκριμένη παράσταση. «Έλα να τη δεις. Πρέπει οπωσδήποτε να τη δεις! Έλα και ας μην γράψεις ούτε λέξη. Απλά να μην τη χάσεις». Και είχε τόσο δίκιο, που σχεδόν φαντάζουν προφητικές οι ατάκες της. Από τις ωραιότερες παραστάσεις της σεζόν και από εκείνες που θα πρέπει να πάνε και την επόμενη χρονιά. Ένα ευφυές έργο που έγινε παραγωγή φωτός. Μην το χάσετε ούτε εσείς αυτό το μεγαλούργημα.

Κώστας Κούλης

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ:

ΓΕΩΡΓΙΑ ΖΩΗ
ΑΝΝΑ ΜΩΡΑΙΤΟΥ
ΕΥΤΥΧΙΑ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΣΤΑΥΡΟΣ ΒΟΛΚΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΙΝΤΖΕΟΓΛΟΥ (ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΑΠΑΛΙΑΡΗΣ σε β’ διανομή)
ΙΩΑΝΝΑ ΜΑΡΜΑΡΟΥ (ΕΛΕΝΗ ΜΑΡΜΑΡΟΥ β’ διανομή)

Εκκλησιαστικοί ύμνοι:
ΣΤΑΥΡΟΣ ΒΟΛΚΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΑ ΖΩΗ και
ΧΡΗΣΤΟΣ ΙΝΤΖΕΟΓΛΟΥ (ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΑΠΑΛΙΑΡΗΣ σε β’ διανομή)

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:

Κείμενο: Θανάσης Ν. Σταυρόπουλος
Σκηνοθεσία: Μενέλαος Β. Τζαβέλλας
Διδασκαλία Εκκλησιαστικών ύμνων: Σταύρος Βόλκος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Αρετή Τσιαμπόκαλου
Σκηνογράφος: Παναγιώτης Γάκης
Φωτισμοί: Μενέλαος Β. Τζαβέλλας
Φωτογραφίες: Μάνος Βλαστός
Γραφιστική επιμέλεια αφίσας: Αντιγόνη Παναγιωτοπούλου
Διεύθυνση και Οργάνωση παραγωγής: Μενέλαος Β. Τζαβέλλας
Μουσική Επιμέλεια: Πολυδεύκης Πολυδεύκη
Hair stylist – Makeup artist: Ευσταθία Τζαβέλλα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία ”ΔΙΩΝΗΣ-ΑΙΝΙΓΜΑ”

Έναρξη παραστάσεων παράτασης: Δευτέρα 13 Φεβρουαρίου 2023

Ημέρες και Ώρες Παραστάσεων:
Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00

Διάρκεια: 90′ (χωρίς διάλειμμα)

Εισιτήρια:
Γενική είσοδος: 15 € Φοιτητικό, ανέργων,
ΑΜΕΑ: 12 €
Ειδικές τιμές για σχολεία και γκρουπς κατόπιν επικοινωνίας.

Προπώληση εισιτηρίων:
Ταμείο του θεάτρου “Αλκμήνη”, Τηλεφωνικές κρατήσεις στο 2103428650,
Ηλεκτρονικά στο www.ticketservices.gr

Πληροφορίες χώρου:
Θέατρο ΑΛΚΜΗΝΗ, Αλκμήνης 8-12, Κάτω Πετράλωνα
Μετρό: Στάση Κεραμεικός,
Τρόλεϋ: 21 Στάση ΚΑΜΠΑ,
ΟΑΣΑ: 049, 815, 838, 914, Γ18 Στάση ΚΑΜΠΑ, 035 Στάση ΙΚΑ
Το Θέατρο είναι προσβάσιμο για ΑΜΕΑ